14-amaliy mashg’ulot. Mavzu: Odam tanasi mikroflorasi, ularni o’rganish usullari va tibbiyot amaliyotida ahamiyati (2 s)

Tana mikroflorasining odam hayotidagi ahamiyati.
Odam organizmining normal 
ishlashida evolyutsiya jarayonida yuzaga kelgan tana mikroflorasining ahamiyati juda katta. 
Masalan, me’da-ichak yo’llari mikroflorasi ichak shilliq qavati morfologik tuzilishining 
shakllanishiga va uning adsorbtsiya qilish xususiyatiga ta’sir etadi. Ular har xil fermentlar 
ishlab chiqarib ovqat hazm qilish jarayonida qatnashadi. Oqsil almashinuvida hosil bo’lgan 
moddalar (fenol, indol) ichak peristalьtikasini yaxshilaydi. 

---

Ichak mikroflorasi kalьtsiy, vitamin D, temir kabi moddalarning so’rilishiga yordam 
beradi. Bundan tashqari, aminokislota, oqsil, V1, V2, V3, V5, Vs va K kabi organizm uchun 
zarur bo’lgan vitaminlarni ishlab chiqaradi. 
Ichakdagi bifidum va laktobakteriyalar organizmga tushgan toksik moddalarni notoksik 
mahsulotlarga aylantirib, o’sma hosil bo’lish jarayoniga to’sqinlik qiladi. 
Odam organizmidagi autoxton mikroblar boshqa fakulьtativ mikroorganizmlar, ayniqsa 
patogen turlari uchun yuqori antagonistik xususiyatga ega. Masalan, bifidum va 
laktobakteriyalar kislota, spirt, bakteriotsin kabi moddalar ishlab chiqaradi. Bundan tashqari, 
normal mikroflora egallagan shilliq qavatlarga boshqa mikroorganizmlar (masalan, ichakning 
mukoz florasi) adgeziya qila olmaydi. 
Normal mikrofloraning asosiy vazifalaridan biri bu immun sistemani quvvatlashdir. 
Mikroorganizmlarning antigenlariga nisbatan organizmda ma’lum darajada immun javob 
rivojlanadi. Bu doimiy ta’sir natijasida sirtqi immun tizim a’zolari rivojlanadi va mahalliy 
himoya kuchayadi (IgA miqdori oshadi). Masalan, steril sharoitda o’stirilgan hayvonlar 
(gnotobiontlar)da sirtqi limfoid tuzilmalar rivojlanmay qoladi. 
Normal mikrofloraning sifat va miqdor jihatidan chuqur o’zgarishi 
“disbakterioz”
deb 
atalgan. Bunday jarayon ko’pgina omillar hisobiga yuzaga kelishi mumkin, lekin asosiylariga 
antibiotiklarni noto’g’ri qo’llash, immun tizimning yetishmovchiligi, nurlanish, kuyish, 
zaharlanish, ekologiyaning o’zgarishi, stress kabilar misol bo’la oladi.