Irrigatsiya va melioratsiya

Bur yordamida tuproq Tenziometr nam o’lchagich 
nomunalarini olish 
Qishloq xo’jalik ekinlarini sug’orish rejimi “O’zdavmeliosuvloyiha” instituti 
va O’zPITI (O’zbekiston Paxtachilik ilmiy-tekshirish instituti) ma’lumotlari 
asosida qabul qilinadi; 
3.3.Qishloq xo’jalik ekinlarini sug’orishda sug’orish va mavsumiy 
sug’orish me’yorlari 
Qishloq xo’jalik ekinlarini sug’orishda sug’orish normasi va mavsumiy 
sug’orish normasi tushunchalari ishlatiladi. Sug’orish normasi va mavsumiy 
sug’orish normasi nima? 
Sug’orish normasi bu sug’oriladigan bir gektar maydonga bir marta 
sarflanadigan suv miqdori hisoblanadi va “m” bilan belgilanadi.

---

49 
Qishloq xo’jalik ekinlari suv ta’minoti sharoitlariga turlicha munosabat 
bildiradilar. 
Barcha 
ekinlarni 
maksimal 
hosildorligiga 
uning 
biologik 
xususiyatlarini hisobga olgan holda, o’simlikni o’sishi va rivojlanishining barcha 
davrlari davomida uzluksiz suv bilan ta’minlash orqali erishiladi. 
Arid zonalarida qishloq xo’jalik ekinlarining sug’orish me’yori o’simlikni 
turi va naviga, iqlimiy, gidrogeologik va tuproq-meliorativ sharoitlarga bog’liq 
holda S.N.Rыjovning ruxsat etilgan namlik me’yori formulasi orqali aniqlanadi: 


к
Jh
W
W
m
ФАК
ЧДНС



100
, m
3
/ga 
bunda: 
W
chdns
- tuproqning chegaralangan dala nam sig’imi, tuproq 
og’irligiga nisbatan % hisobida; 
W
fak
– sug’orish oldi tuproqning faktik namligi, tuproq og’irligiga nisbatan 
% hisobida;
J
- tuproqning hajmiy og’irligi, g/sm
3
;
h
- hisobiy qatlam, m; 
k
- sug’orish davomida bug’lanishga ketgan suv sarfi, m
3
/ga (hisobiy 
qatlamdagi namlik yetishmovchiligidan 10 %). 
Mavsumiy sug’orish normasi, sug’oriladigan ekin ekilgan bir gektar 
maydonga o’simlikning o’sish-rivojlanish davrida beriladigan mavsumiy (jami 
beriladigan) sug’orish normasi hisoblanadi (M =