Shodibekov Davronbek Islomovich Shodibekova Dildor Abduraxmanovna

6.3. Vazifalarning mansabga ko„ra taqsimlanishi 
Kichik biznes ishchilar va xizmatchilarning ish faoliyatiga tegishli bo‗lgan 
vazifalarni qanday taqsimlashni to‗g‗ri tashkil qilishi zarur. Umumiy faoliyat 
yurituvchi bo‗limlar vazifalari bo‗yicha guruhdarga bo‗linadi. Bozor qonunlari amal 
qilayotgan iqtisodiyotda
sotish bo„limi xodimlari faoliyatini ratsional tashkil 
qilish 
katta ahamiyat kasb etadi. Ko‗pgina korxonalarda sotish bo‗limi marketing 
xizmatining asosini tashkil qiladi. Shuning uchun uning qanday tashkil qilinishi 
marketing bo‗limi strukturasini tanlashda asosiy mezon bo‗lib hisoblanadi. 
Xodimlarning yirik mijozlarga xizmat qilish, telemarketing, elektron 
kommersiyani yo‗lga qo‗yishni qay tarzda, olib borish samarali bo‗lishini aniqlab 
olish lozim. 
Agarda realizatsiya kanali kompaniya savdo personaliga nisbatan alohida 
bo‗lsa, bu kanal uchun alohida struktura tuzish maqsadga muvofiqdir. Bunday hol 
yirik kliyentlarga xizmat qilinganida, telemarketing xizmatlari olib borilganida, 
alohida buyurtmalarni bajarganlarida vujudga keladi. Agarda buyurtmalar hajmi ko‗p 
bo‗lmasa, buni telemarketing xizmati bajarishi mumkin. Ko‗p hollarda zakazlarni 
savdo agentlari ham, boshqa realizatsiya kanallari ham bajaradi. Bunday hollarda 
barcha strukturalarni - savdo personali va agentlarning faoliyatini muvofiqlashtirish 
katta ahamiyatga egadir.Yirik buyurtmachilarga xizmat qilish dasturiga asosan 

---

101 
alohida boshqaruvchi tayinlash, ularga xizmat qilishni muvofiqlashtirish lozim. 
Yirik buyurtmachilarga xizmat qilish quyidagi yo‗llar bilan amalga oshirilishi 
mumkin: yirik buyurtmachilarga xizmat qilishni boshqarmaga, ya‘ni sotish bo‗yicha 
vitse-prezidentga 
yuklatish mumkin; yangi bo‗lim tuzish mumkin;yirik 
buyurtmachiga xizmat qiluvchi maxsus shtat ochish mumkin.