Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

11.2. Gazkondensat konlarining qisqacha tavsifi 
 
Bosim va haroratni tushishi natijasida qatlamlarda, quduq tanasida va yer usti 
jihozlarida  kondensatni  cho‘kib  qolishi  mumkinligi  gazkondensat  konlari  qatlam 
flyuidlarining  o‗ziga  xosligidir.  Quduqdan  kelayotgan  mahsulotni  ko‗p  fazaligi  va 
kondensatni  imkoni  boricha  to‗laroq  ajratish  zarurligi  gazkondensat  konlarini 
ishlatishni xususiyatlaridandir. Bundan kelib chiqib, gazkondensat konlarini ishlashni 
loyihalashtirishni  toza  gaz konlarini loyihalashtirishga nisbatan  bir qator  o‗ziga xos 
tomonlari bor. Shuningdeq kondensatni yer bag‗ridan to‗laroq olish nuqtai-nazaridan 
qatlamni  oqilona  ishlash  sharoitlarini  ta‘minlovchi  gazkondensat  konini  ishlashni 
turli usullarini ko‗rib chiqish zarur. Gazkondensat koni (uyumi) barqaror kondensatni 
miqdoriga qarab quyidagi guruhlarga bo‗linadi: 
I - axamiyatsiz miqdordagi kondensatli (10 sm3/m gacha); 
II - kam kondensatli (10-100 sm3/m3 gacha); 
III - o‗rtacha kondensatli (150 - 300 sm3/m3); 
IV - yuqori kondensatli (300 - 600 sm3/m3); 
V - juda yuqori kondensatli (600 sm3/m3 dan yukori). 
Barqaror  kondensatning  miqdoriga,  termodinamik  tavsifiga,  geologik 
sharoitlarga,  gaz  va  kondensat  zahirasiga,  mahsuldor  qatlamlarning  kon-geologik 
tavsifiga  va  yotish  chuqurligiga,  konnning  geografik  joylashishiga  va  boshqa 
omillarga  bog‗liq  holda  gazkondensat  konini  toza  gaz  koni  kabi  so‗nish  tarzlarida 
yoki qatlam bosimini saqlash bilan ishlash mumkin.