Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

Keltirilgan  bosim.  Quduq  tubi  bosimini  obektiv  baholash  va  ularni 
taqqoslash  uchun  keltirilgan  bosim  degan  tushinchadan  foydalaniladi.  Quduq  tubi 
bosimini  o‗lchash  yoki  hisoblash  uchun  uyum  chegarasida  yotgan  aniq  gorizontal 
tekislik shartiga keltiriladi.  

---

 
2.1-rasm. Qiya qatlam sxemasi:   
1- qatlamning suvga to‗yingan qismi; 2 – boshlang‗ich chegarasi; 3 – neftga 
to‗yingan qismi; 4 – keltirish tekstligi. 
 
Odatda  keltirish  tekistligi  sifatida  konni  razvedka  qilish  vaqtida  aniqlangan 
boshlang‗ich  suvneft  chegarasi  olinishi  mumkin.  Agar  quduq  tubi  o‗tkazuvchan 
qatlam bilan aloqada bo‗lsa, ularda bir xil keltirilgan statik bosim o‗rnatiladi.  
1-quduqda (2.1-rasm)  keltirilgan bosim quyidagicha ifodalanadi.  
,
h
g
Р
Р
н
с
1
1
1






                    (2.4) 
2-quduqda keltirilgan bosim quyidagiga teng  
,
h
g
Р
Р
н
с
2
2
2






                   (2.5) 
bu yerda: ρ
н
 – qatlam sharositidagi neft zichligi; g – og‗irlik kuchi tezlanishi; 
Δh
1
, Δh
2
 – 1,2-quduqlar gipsometrik belgilari farqi va keltirish tekistligi. 
Agar  suvneft  chegarasi  Δz  masofaga  ko‗tarilgan  bo‗lsa,  keltirilgan  tekislik 
o‗zgarishsiz qolganda keltirilgan bosim quyidagiga teng bo‗ladi.  
1-quduq uchun    
, 
z
g
h
g
Р
Р
в
н
с











1
1
1
,     (2.6) 
2-quduq uchun    
, 
z
g
h
g
Р
Р
в
н
с











2
2
2
.    (2.7) 
bu yerda:  Δh1 va Δh2  - suvneft chegarasi joriy holati va  quduq tubi belgisi 
farqi; ρ
v
 – qatlam sharoitidagi suvning zichligi. 
Yuqorida sanab o‘tilgan bosimlardan tashqari yana haydash chizig‘i va qazib 
olish chizig‘i bosimini ham bilish kerak bo‘ladi.