Тошкент “транспорт ва логистика: республика транспорт-транзит салоҳиятини ривожлантиришда рақамлитехнологиялар”

Фойдаланилган адабиётлар 
1.
Ўзбекистон Республикасининг “Техник жиҳатдан тартибга 
солиш тўғрисида” ги Қонуни 23.04.20091. № ЎРҚ- 213. 
2.
Ш.Мирзиёев Ш.М., ”Танқидий таҳлил қатьий тартиб - 
интизом ва шахсий жавобгарлик - ҳар бир раҳбар фаолиятининг
кундалик қоидаси бўлиши керак”. Мамлакатимиз 2016 йилда 
ижтимоий иқтисодий ривожлантиришнинг асосий якунлари ва 2017 
йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор 
йўналишларига бағишланган Вазирлар Маҳкамасининг кенгайти-
рилган мажлисидаги маьрузаси, 2017 йил, 15 январь 
3.
Г.А.Саматов, Б.И.Камильджанов, Ф.Р.Галимова. Логистик 
бошқарув концепциялари ва моделлари. Т. 
 
 

---

462 
Кенжаева Барно Отабоевна 
(катта ўқитувчи, Тошкент давлат транспорт 
университети) 
 
ЎЗБЕКИСТОНДА ТРАНСПОРТ-ТРАНЗИТ 
МAРКAЗЛAРИНИНГ РИВОЖЛАНИШ ОМИЛЛАРИ 
 
Мақолада Ўзбекистонни транспорт-транзит марказлари-
нинг  ривожланиши омиллари таҳлили (Республикамиздаги бугунги 
кундаги Тошкент шахри мисолида) келтирилган таҳлилар натижа-
сида тавсиялар ишлаб чиқилди. 
 
Калит сўзлар: 
Транспорт-транзит марказларининг ривожла-
ниш омилларини ошириш, логистика марказларини ривожлан-
тириш. 
Бугунги кунда Ўзбекистон Республикаси автомобил транс-
порти хамда транзит салоҳиятини кенгайтириш ва келажакда 
ривожлантириш учун барча шароитлар яратилмоқда. Мамлакатда 
ички батамом янги темир йўл ва автомобиль магистраллари 
қурилиши амалга оширилмоқда. Халқаро аэропортларни қайта 
таъмирланиб, ихтисослашган халқаро транспорт терминаллари 
яратилмоқда. Ўзбекистон ҳудуди орқали маҳсулотларнинг тўсиқсиз 
транзитини таъминловчи транзит товарларнинг норматив-ҳуқуқий 
базаси ишлаб чиқилмоқда. Республика асосий транспорт конвен-
цияси ва халқаро шартномаларга қўшилди ва бу иш давом этмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 
2021 йилда 15 мартда куни ўзаро савдо ҳажмини ошириш, қабул 
қилинган “йўл харитаси” доирасида саноат кооперацияси бўйича 
қўшма лойиҳаларни илгари суриш ҳамда чегара олди туманларда 
самарали транспорт коммуникациялари ва логистика инфратузил-
масини ривожлантириш муҳим экани таъкидланди. Ўзбекистон 
транспорт коммуникациялари масалалари бўйича 70 дан ортиқ 
халқаро конвенция, икки томонлама шартномалар аъзоси сифатида 
уларни интеграцияси бўйича халқаро дастурларда қатнашмоқда. 
Кўпчилик амалга оширилаётган транспорт лойиҳалари мамлакат-
нинг транзит салоҳиятини ўстиришга йўналтирилган. Бугунги 
кунда Ўзбекистон ҳудуди чет эл юк ташувчи ҳаракатланувчи 
транзитга мўлжалланган 99 та маршрут ўтмоқда. 

---

463 
Жаҳон ҳамжамияти эволюциясининг негизи ва иқтисодий, 
ижтимоий ривожланишнинг асосий тенденциялари сифатида 
глобаллашув тан олинган. Глобаллашув жараёнлари базис инфра-
тузилмасининг шаклланиш даври сифатида замонавий шароитни 
таснифлаш мумкин. Марказий Осиёнинг улкан энергоресурс, 
коммуникация ва ҳарбий стратегик салоҳияти унга Евроосиёдан 
географик жиҳатдан узоқроқ (АҚШ, Хитой, Ҳиндистон) 
давлатларининг киришига замин бўлди. Жаҳон савдо тузилмаси 
таҳлили кўрсатишича, бирор бир минтақада юз берган сиёсий ва 
иқтисодий шароит жаҳоннинг бошқа минтақаларига ҳам таъсирини 
кўрсатади. Қатор иқтисодчи-таҳлилчилар фикрича, охирги ўн 
йилликларда иқтисодий фаоллиги ўсган Жануби–Шарқий 
Осиёнинг жаҳон иқтисодиётига, Европа иқтисодиётига яқин 
келажакдаги таъсири янада кучаяди. Шарқий Осиё, шу жумладан, 
Хитой Ғарбий Европани ЯИМ ҳажми бўйича ўзиб кетиши мумкин 
ва 2020 йилдан кейинги даврда Шимолий Америкадан ҳам. 
Халқаро Валюта Фонди экспертлари баҳоси бўйича Европа ва Осиё 
ўртасидаги товар айланмаси 600 млрд. долларни ташкил этади. 
Жаҳон иқтисодиёти ривожланишини баҳоловчи прогнозлар XXI 
асрнинг бошларида асосий молия ва маҳсулот оқимлари учбурчак - 
АҚШ-Европа-Жануби-Шарқий Осиё, шу жумладан, Хитойга 
жамланишини кўрсатган. Ҳозирнинг ўзида Европадан Осиёга ва 
аксинча, юкларни етказиш муаммоси борлигини кузатишимиз 
мумкин. Шунинг учун Хитойнинг Марказий Осиёда йирик 
инфратузилмавий лойиҳаларни амалга оширишга қизиқиши юқори, 
бундан ташқари, Кирғизистон, Ўзбекистон ва Туркманистон 
ҳудудлари орқали темир йўл қурилиши режаси, ХХIнинг Эрон ва 
Туркия темир йўл тармоқлари билан боғланишига, у орқали Ғарбий 
Европа бозорларига чиқишига имкон яратади.