30
Shunday qilib, zamonaviy axborot texnologiyalarini joriy etish
ishlab chiqarish jarayonlarini sezilarli darajada qayta tashkil etishni
amalga oshiradigan firmalar uchun buyurtmalar tarkibi va tarkibidagi
oddiy o'zgarishlardan markazsizlashtirishni va autsorsingni amalga
oshirish imkoni beradi. Murakkab axborot tizimlarni joriy etish orqali
aloqa xarajatlarining bir necha barobar
kamayishiga va yangi
mahsulotlarni joriy etish uchun zarur bo'lgan vaqtni sezilarli darajada
qisqarishiga erishiladi.
Axborot resurslardan, Internet texnologiyalardan keng
foydalanish iqtisodiy jarayonlarning yuqori darajada oshkoraligini
ta'minlagan holda iste'molchilar uchun mustaqil ravishda eng past
narxda tovarlarni topish imkonini beradi, ishlab chiqaruvchi firmalar
esa - kerakli vaqt ichida kerakli miqdordagi ma'lumotni olish, shu bilan
o'zaro ta'sir xarajatlarini kamaytirish orqali xom ashyo va butlovchi
qismlarni etkazib beruvchilarni qidirish xarajatlarini sezilarli darajada
qisqartiradi. Alohida ishlab chiqarish funktsiyalarini
pudratchilarga
topshirish orqali keraksiz tarkibiy bo'linmalarni qisqartirish va ishlab
chiqarish bazaning optimal hajmiga va ishchilar soniga erishish
mumkin.
Xaridor kompyuterdan yordamida kataloglar orqali har qanday
kerakli mahsulot modelini tanlaydi va mxsus kredit kartochkalar bilan
bir vaqtni o’zida to’lovini amalga oshiradi, kompaniyalar esa
xarajatlarini ikki yo'l bilan kamaytira oladi:
- ma'lumotdan foydalanish qulay etkazib beruvchini va buyurtmani
an'anaviy yondashuvga qaraganda sezilarli darajada kam vaqt ichida
topish
va joylashtirish mumkin, shu bilan birga, buyurtmani berish va
hisob-kitob jarayonida xatoliklar ehtimoli pasayadi.
- internet orqali tovar va xizmatlarni sotish xarajatlari an'anaviy sotuv
kanallarga qaraganda kamayadi (tahlilchilar xarajatlar 10 barobar
qisqarishni ta’kidlaydi).
Elektron tijorat asosida ta'minot zanjirini boshqarish orqali firma
tarqatish zanjirlarini qisqartiradi va muhim zaxiralarni saqlash
ehtiyojlarini kamaytiradi.
Axborot texnologiyalarining mehnat bozoriga ta'sirini bir necha
jihatdan ko'rib chiqish mumkin. Хodimlarning yuqori malakasi talab
qilmaydigan sohalarga axborot texnologiyalar kiritish natijasida bir
vaqtning o'zida ishlaydigan xodimlar
sonining sezilarli darajada
kamayishi bilan haqiqiy ish haqi darajasining pasayishi kuzatilmoqda.
31
Shu bilan birga, oliy va maxsus ma’lumotli shaxslarning ish
haqi darajasi doimo oshib bormoqda. Ushbu tendentsiyani xodimlarning
past malakali ishi muntazamligi tufayli boshqaruv qaror qabul qilish
jarayonida ishtirok etgan mutaxassislarning (menejerlar, dasturchilar va
boshqalar) faoliyatiga qaraganda avtomatlashtirilishi mumkin. Shu bilan
birga, kompyuter texnologiyalaridan foydalanish malakali mehnat
natijalarini yaxshilashga imkon beradi, ya'ni ijodkorlikni, ularning ishlab
chiqarish
texnologiyalaridagi
va
boshqaruvning
o'zgarishlarga
moslashuvchanligini oshiradi.
Bundan
tashqari, axborot texnologiyalari maxsus tayyorgarlikni
talab qiladigan va aniq oliy ma'lumot asosida maqsadga muvofiq
bo’ladigan yangi kasblarning paydo bo'lishiga olib keladi.
Axborot
texnologiyalarining xalqaro moliya bozorlari tarkibi va dinamikasiga
ta'siri Internet-iqtisodiyotning eng murakkab xarakterga ega bo'lgan
rivojlanish jarayonlari nuqtai nazaridan ko'rib chiqishimiz mumkin.
Yuqori texnologiyali kompaniyalarning qimmatli qog'ozlar
bozorida operatsiyalarning umumiy yuqori darajadagi xavfi ularning
qiymatini aniqlashning aniq usullari mavjud emasligi bilan bog'liq.
Elektron kompaniyalar uchun real sektorning an'anaviy
kompaniyalari qo’llaydigan uslublardan tubdan farqlanadigan o'zlarining
maxsus usullari qo'llaniladi. Bunday holatni kompaniyalar moddiy
aktivlarning yo’qligi,foydaning kamligi yoki umuman zararligi bilan
izohlash mumkin. Bu holatda bozor jozibadorligini baholash uchun
bozor qiymatining foydalanuvchilarga nisbati, bozor ulushiga, saytga
tashrif buyuruvchilar soniga sotishdan tushadigan daromadiga nisbati
ko'rsatkichlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir,
(potentsial mijozlar) va boshqalar.
Bundan tashqari, birja brokerlari elektron kompaniyalar
aktsiyalarini sotishni tashkil qilishda maxsus strategiyaga amal qilishadi.
Takliflarni birlamchi bozorda taxminiy bozor narxidan sezilarli
darajada pastroq narx belgilab, umumiy chiqarilgan aktsiyalarning 10
foizdan ziyod bo’lmagan miqdorini sotishadi. Ushbu uslub birinchi
kunidanoq aktsiya narxining o'sishini belgilaydi va kompaniyaning
qimmatli qog'ozlariga "qaynoq mulk" maqomini beradi
Do'stlaringiz bilan baham: 
