Анатом- меш

MAKTAB BINOSIDAGI YORUG`LIK REJIMI 
Odam ko`zi yorug`lik ta'sirida tashqi dunyodagi narsalarni ko`radi. Ko`z 390 
dan 760 mmk gacha bo`lgan to`lqin uzunlikdagi nurlanish spektorini qabul qiladi. 
Xonaning ratsional, yoritilishi, ko`rish organining asosiy hususiyatlariga asoslangan 
bo`lishi kerak. Yoritilish bir xil tarqalgan, ko`zni qamashtirmaydigan, 
yaltiramaydigan bo`lishi kerak. Yoritilish gigiyenik talablarga to`g`ri javob 
bergandagina, ko`rishning va umumiy charchashning oldi olingan bo`ladi, Odamning 
aktiv faoliyati faqat kunduzi tabiiy yorug`lik tushish vaqtida emas, balki kechasi ham 
sun'iy yoritilishni tabiiy yoritilishga yaqinlashtirib, odamning aktiv ish faoliyatini 
kechasi ham saqlab qolish hozirgi zamon gigiyenasining asosiy maqsadidir. M.D. 
Sharovning tadqiqotlari o`quvchilarning ish qobiliyati sinfning yoritilishiga 
bog`liqligini ko`rsatadi. Yoritilish tabiiy va sun'iy yo`llarda olib boriladi. Xonaning 
yoritilishini gigiyenik baholash uchun yoritish koeffitsientini aniqlash kerak. 
Yoritilish koefitsienti deb, derazalar oynalangan satxining pol satxiga nisbatiga 
aytiladi. Yoritilish koefitsienti sinfda 1:5, 1:6 bo`lishi kerak. Sinfga o`rnatilgan 
derazalar oralig`i 50-75 sm bo`lishi kerak. Deraza tokchasi pol sathidan 80 sm baland 
bo`lishi kerak. Deraza oynasi toza bo`lishi kerak, ifloslangan oynalar 15% 
yopyg`likni to`sib qo`yadi. Derazalarni gullar, pardalar bilan to`sib qo`ymaslik kerak. 
Sinfning buyalishi ham yorug`likka ta'sir qiladi. Sinfning devorlari, shipi oq buyoqqa, 
panel' och yashil yoki och ko`k rangga buyalishi kerak. Sinfdan tabiiy yoritilishni 
umumiy yig`indisi qish oylarida 75000 lyuks, yoz oylarida 100000 lyuks bo`lishi 
kerak. Maktablarda sun'iy yoritilishdan chug`langan va lyuminitsent lampalardan 
foydalaniladi. Lyuminitsent lampalar bilan yoritish samarali hisoblanadi, chunki 
yorug`lik sinfga bir xil tarqaladi sinfni isitib yubormaydi. 50 kv. m maydondagi 
o`quv xonalarini, cho`g`lanish lampalari bilan yoritilganda 7-8 ta nuqtalar bo`lishi 
kerak. Umumiy quvvati 2100-2400 Vatt bo`lishi kerak. Hozirgi maktablarda SK-300, 
KMO-300 va nurlarni tarqatib beradigan polietilen xalqali DRK yoritkichlaridan 
keng foydalaniladi. Yoritgichlar ichki devoridan bir yarim metr, tashqi devoridan 1,3 
metr masofadan ikki qator qilib joylashtiriladi. Qatorlardagi yoritgichlar orasidagi 
masofa 2,65 metr sinf doskasidan 1,2 metr uzoqlikda bo`lishi kerak. Hozirgi vaqtda 
sinf xonalari uchun yangi yoritgich ShOD ishlab chiqilgan. Sinfning sun'iy yoritilishi 
175 — 350 lyuksdan kam bo`lmasligi kerak.