3
Июнь
17
katta.rol.o‘ynaydigan.itlarga.buzilgan.yoki.qaynoq.ovqat.berish.gunohi.azim.hisoblangan.Ushbu.
qarashlar.“Vandidod”ning.3-fargard,.2-3.bandlarida.keltirilgan..
“Vandidod”ning,. 15-fargard,. 3-bandida. soch. va. tirnoqlarga. bo‘lgan. pokiza. munosabat. ham.
Ahura. Mazdaga. yoqadigan. xususiyat. sanalgan.. Bu. narsa. hatto. hozirgi. zamon. kishilarida. ham.
uchrab. turadi:. sartaroshxonalarda. soch. tolalari. tezda. oyoq. ostodan. supurib. olinadi,. tirnoqlar.
duch. kelgan. joyga. tashlanmaydi,. ular. ham. toza. joyga. qo‘yiladi,. bolaning. tishi. tushsa. uni. yo.
tozaroq.yoki.“suyak.tishingni.ol,.temir.tishimni.ber”deb.tomga.otib.yuborish.odatimiz.bor.O‘z.
qichqirig‘i.bilan.yomon.narsalarni.qochiruvchi.xo‘roz.haqida,.suvning.shifobaxshligi,.chaqaloqni.
parvarishlash,. Ahura. Mazdaning. odamlarini. turli. balo–qazolardan. asrash. va. hokazolar. bayon.
etiladi.
Bundan.tashqari.hozirgi.kunda.ham.O‘zbekistonning.ayrim.viloyatlarida.kelin.kuyovni.olov.
atrofida. aylantirgandan. keyin. go‘shangaga. olib. kirish,. qabr. o‘tiga. sham. yoqish,. tut. va. sadalar.
shoxiga. turli. lattalarda. “alam”. bog‘lash. singari. rasm-rusumlar. saqlanib. qolinganki,ularning.
mazmun.mohiyati.zardushtiylik.dunyoqarashiga.borib.taqaladi..Otashparastlar.rasm-rusumlarning.
tozaligiga.katta.ahamiyat.berganlar.Tahoratning.to‘rt.xili.bo‘lib,.har.bir.diniy.marosim.chog‘ida.
kohinlarishtiroketishgan..Kohinlarga.hatto.musiqachilar,.xonanda.va.ayollar.yordam.berishgan..
Ahura. Mazdaga. ergashgan. odamlar. Anhra. Manu. bilan. bog‘liq. barcha. ifloslik. va. kasallik,.
chang. va. zang,. hiyonat. va. isqirtlik,. chirk. va. churuk,. so‘ligan. va. qurigan. narsalarga. qarshi.
kurashgan..Bu.jarayonda.suvga.bo‘lgan.munosabat.alohida.ajralib.turadi.Toza.suv.bilan.bog‘liq.
ko‘l,. quduq. va. buloqlarga. har. qanday. nopok. narsalar. yaqinlashmasligi. kerak.Olovga. ham.
shunday.ayricha.munosabat.bo‘lgan..“Vandidod”ning,.4-fargard,.54-bandida.quyidagi.jumlalar.
keltirilgan,“Pokiza.suv.va.yonib.turgan.olov.qarshisida.gunohlik.qilgan.zotning.do‘zaxda.topgusi.
jazosi.bu.dunyoning.jamiki.dardu.ozorlardan.mudhishdir…”Shuning.uchun.barcha.iflos.narsalar,.
insonga.zarar.va.havf.keltiruvchi.chayon.va.ilonlar,.vaxshiyhayvonlar.Anhra.Manu.kirdikorlari.
sifatida.qoralangan.
. “Videvdot”. naski. qadimiy. asotirlardan. tortib,. Zardushtiylik. jamiyatining. ijtimoiy-iqtisodiy,.
madaniy.va.ma’naviy.dunyosiga.oid.hayot.me’yorlariga.qadar.mufassal.ishlab.chiqilgan.qonun-
qoidalarning.universal.majmuidir.Ushbu.yodgorlikning.tarixy.ahamiyati.shundaki,.umumbashariy.
qimmatga. ega. ijtimoiy,. axloqiy-falsafiy. qoidalar. bilan. birgalikda. Markaziy. Osiyoda. istiqomat.
qilib. kelayotgan. xalqlarning,. xususan,. o‘zbek. xalqining. milliy. tafakkuriy. xususiyatlarini,. urf-
odatlarini,.udum,.irim-sirimlarining.genetik.asoslarini.chuqur.idrok.etishga.ham.xizmat.qiladi..
Foydalanilgan.adabiyotlar.ro‘yxati:
1..Ислом.каримов..Тарихий.хотирасиз.келажак.йўк.Тошкент.“Ўзбекистон”.1998.й.
2..“Aвесто”.Tарихий.–.aдaбий.ёдгoрлик..Aсқар.Maҳкaм.тaржимaси..“Шaрқ”.Нaшриёти-
Maтбaa.Aксиядорлик.Koмпaнияси.бoш.Taҳририяти..Toшкент.–.2001й..
3..Aвeсто.“Видевдот”.китoби..Ўзбек.тилига.Mирсoдиқ.Исҳoқoвнинг.илмий-изoҳли.тар
-
жимаси.Toшкент-2007.й..
4.. Kaрим. Toҳир. Mуқaддaс. ”Aвeсто”. Изидaн. Илмий-бадий. қиссa.. Toшкент,. “чўлпон”.
нaшриёти,.2000й..
5..Tолстов.с.П..Қадимги.Xoрaзм.мaдaниятини.излaб..Toшкeнт,”.Фaн”,.1964й..
6..ХомидовХ..“Aвесто”.фaйзлари..Toшкeнт-.2001.й...
7..Ғулoмoв.Я..Xoрaзмнинг.суғoрилиш.тариxи...Toшкeнт,.“Фaн”,.1959й.
8.www.history.ru.
34
Do'stlaringiz bilan baham: |