Аннотация:
бу.мақолада
Қўқон.хонлиги.ва.бухоро.амирлиги.ўртасидаги.савдо.йўллари.
ва.уларда.юз.берган.ўзгаришлар.ўрганилган.
Калит сўзлар:
Қўқон.хонлиги,.бухоро.амирлиги,.карвон,.сўқмоқ.
Қўқон. хонлигининг. ташқи. савдо. алоқаларида. бухоро. амирлиги. етакчи. мавқеини.
эгаллаган.. бу. икки. хонлик. бир-бири. билан. чегарадош. бўлганлиги. сабабли,. уларни.
кўплаб. карвон. йўллари. боғлаб. турган.. Хусусан,. Қўқон. хонлигининг. марказий. қисми.
ҳисобланган. Фарғона. водийси. ва. бухоро. амирлигини. боғлаган. кўплаб. сўқмоқ. йўллар.
билан. бирга,. икки. йирик. карвон. йўли. мавжуд. бўлган.. уларнинг. биринчисида,. Қўқондан.
чиққан. карвон. бешариқ,. Маҳрам,. Хўжанд,. Ўратепа,. зомин,. Жиззах,. Янгиқўрғон. ва.
самарқанд.орқали.ўтиб.бухорога.борган,.иккинчисида,.Қўқондан.чиққан.карвон.бешариқ,.
Маҳрам,. Хўжанд,. Ўратепа,. Жом,. равот,. Жиззах,. Янгиқўрғон. ва. самарқанд. орқали. бу
-
хорога. келган.. биринчи. карвон. йўли. 526. верст. масофадан. иборат. бўлган. бўлса,. иккин
-
чи. карвон. йўли. 615. верст. эди.. Қўқон. –. бухоро. орасида. карвонлар. 20. –. 23. кун. атрофи
-
да. манзилга. етиб. борган. ва. бу. йўлларда. туя,. отлар. билан. бирга. Қўқон. араваларидан.
ҳам. кенг. фойдаланилган.. XIX. аср. 20–. йилларида. бухорда. бўлган. е.. к.. Мейендорф,. –
“.....қўқонлик.савдогарлар.бухорога.ўз.молларини.аравада.келтирадилар”.–.деб.ѐзган.эди..
Қўқон.–.бухоро.карвонидаги.асосий.юк.ташувчи.ҳисобланган.туя.учун.об-ҳаво.ва.сиѐсий.
вазиятга.қараб,.2.тиллодан.3,75.тиллогача.хизмат.хақи.берилган..
россия.истилоси.арафасида.Қўқон.хонлигининг.йирик.шаҳарларидан.бири.Тошкентдан.
ҳам. бухоро. амирлиги. шаҳарларига. борадиган. алоҳида. карвон. йўллари. мавжуд. бўлган..
Тошкентдан. чиққан. карвон. чиноз,. ровот,. Жиззах,. Янгиқўрғон,. Арабхона. орқали. бухо
-
рога. келган. ва. бу. карвон. йўли. 498. верст. масофадан. иборат. бўлган.. Шунингдек,. амир
-
лик.шаҳарларига.борадиган.518.верстли.Тошкент,.чиноз,.Жиззах,.Янгиқўрғон,.Оққўрғон,.
самарқанд,.бухоро.карвон.йўли.ҳам.мавжуд.эди..П..И..Небольсин.маълумотларига.кўра,.
юқоридаги.икки.йирик.карвон.йўлидан.ташқари.бухородан.Тошкентга.Қўқон.орқали.ке
-
лувчи. 711. верстли. бухоро,. Ғиждувон,. Янгиқўрғон,. Хатирчи,. Пайшамби,. Жиззах,. зомин,.
Ўратепа,.Хўжанд,.Маҳрам,.башариқ,.Қўқон,.Шайдон,.Тўйтепа,.Тошкент.карвон.йўли.ҳам.
мавжуд. бўлган.. Тошкент. ва. бухоро. амирлигининг. йирик. шаҳарларидан. бири. самарқанд.
ўртасида.чиноз.ва.Мирзоработ.чўли.орқали.аҳоли.яшайдиган.ҳудудларни.четлаб.ўтадиган.
13.бекатдан.иборат,.272.верстли.алоҳида.арава.йўли.ҳам.мавжуд.бўлган..
Қўқон. ва. Хива. хонликлари. ўртасида. кам. бўлса. ҳам. кичик-кичик. карвонлар. йил. бўйи.
бориб.турган..улар.асосан.бухоро.–.Хива.карвон.йўлидан.фойдаланган.бўлиб,.бухордан.
Хивагача.340.верст.масофа.бўлган.ва.карвон.бу.йўлни.10.кунда.босиб.ўтган..Қўқон.хон
-
лиги.Хива.хонлиги.билан.асосан.бухоро.амирлигидан.ўтган.карвон.йўллари.ва.амирлик.
бозорлари. савдо. алоқаларини. олиб. борган. бўлса. ҳам. икки. мамлакатни. тўғридан. тўғри.
боғлайдиган.Тошкент.орқали.ўтган.карвон.йўли.мавжуд.бўлган..Тошкентдан.чиққан.кар
-
вон. Жиззах,. Фориш. ва. балти-саудир,. бўтабек,. бечапан,. Одинбой,. Юз. қудуқ,. Мойбулоқ,.
Мингбулоқ,. бузаубой,. косай,. сорбулоқ. қудуқлари. ва. Оққамиш. орқали. Хивага. борган..
Тошкент.–.Хива.карвон.йўли.804.верст.масофада.иборат.бўлган.ва.асосан.чўллардан.ўтган.
ҳамда.туялар.юк.ташувчи.восита.сифатида.фойдаланилган..
Қўқон.хонлигининг.Афғонистон,.Ҳиндистон,.Эрон,.араб.давлатлари,.Туркия.ва.бошқа.
мамлакатлар.билан.савдо.алоқаларида.бухоро.шаҳри.муҳим.аҳамият.касб.этган..Қўқон.–.
бухоро.(ѐки.самарқанд).–.Қобул.карвон.йўлида.от,.туя.билан.бирга.аравалар.хизматидан.
125
Do'stlaringiz bilan baham: |