3
Июнь
17
ушбу.боғдан.бошлайди.
бобурнинг. Ҳиндистонга. дастлабки. юриши. 1507. йилдан. бошланди.. 1519. йилдан.
муваффаққиятли. юришлари. амалга. оширилади,. бажур. ва. бехра. вилоятлари. эгалланади..
1524.йилда.Лаҳоргача.ерлар.қўлга.киритилди..
саркарда. сифатидаги. фазилатларига. баҳо. бериб,. Ҳиндистонли. олим. Л.П.Шарма:. «у.
шайбонийлардан. урушнинг. «тўлғама». (душман. жанг. олдидан. ўққа. тутилган). усулини,.
мўғуллардан. эса. пистирма. қўйишни. ўрганди.. Афғонлардан. порохли. милтиқ. ишлатишни.
эгаллаган.бўлса,.эронликлардан.тўп.ишлатишни.ва.турклардан.суворийлар.сафидан.сама
-
рали. фойдаланишни. ўзлаштирди»,. деган. эди.. Деҳли. университети. профессори. Фаруқий.
бобур. ҳамиша. ўз. аскарларининг. руҳиятини. ўз. мардлиги. билан. кўтаришга. ҳаракат.
қилганлигини.баён.этади..
бобур.1526.йили.Панипат.жангида.ўзининг.12.минглик.қўшини.билан.Деҳли.ҳукмдори.
Иброҳим. Лодининг. мингга. яқин. жанговар. филлар. билан. қуролланган. 100. минглик.
қўшинини.мағлубияга.учратиб,.Ҳиндистонда.бобурийлар.сулоласига.асос.солди..
бобур. ўз. ҳаётида. сабр-қаноат,. ақл-ирода,. ҳалоллик,. адолат. ва. инсонийликнинг. наму
-
наси.билан.яшаб.улуғликка.эришди..бу.мерос.фазилатлар.бобурийлар.салтанатининг.332.
йил.(1526-1858.йиллар).ҳукмронлик.этишида.асос.бўлди.
бобур. ҳақида. уильям. Эрскин:. «унинг. шахси. олижаноб. инсон. ва. улуғ. шоҳга. мансуб.
бўлган.фазилатлардан.таркиб.топган».деб.ёзади.
бобоси. Амир. Темурнинг. «куч. адолатда!». шиорини. қурол. қилган. бобур. давлат. иш
-
ларини. тинч-асойишта. ва. адолат. йўли. билан. ечишга. ҳаракат. қилиб,. турли. диндаги.
халқларнинг. диний. эътиқодига. ҳурмат. билан. қаради.. у. фуқароларининг. ташвишларига.
дардкаш.ҳукмдор.эди..
бобур.элга.яхшилик.қил,.дунёда.фалон.кишидан.яхшилик.қолди.деб.эсласинлар.деган.
қоида.билан.яшаган:
Бори элга яхшилик қилгилки, мундин яхши йўқ,
Ким, дегайлар даҳр аро қолди фалондин яхшилиғ!
бобурнинг. охирги. дамларининг. гувоҳи. бўлган. Абулфазлнинг. қўйида. келтирган. бо
-
бурнинг.ўғли.Хумаюнга.берган.маслаҳатлари.ҳамиша.долзарблиги.билан.лол.қолдиради:.
«Ақлли.маслаҳатлар.ва.юракни.ўртагувчи.буйруқлар.бўлди..сақоватли,.одил.ва.мурувватли.
бўлиш,.нимаики.ўйласа,.нимаики.сўзласа.ва.нимаики.ишласа.парвардигорни.рози.қилиш,.
янглишганларнинг. кечиримини. қабул. қилиш. ва. қилмишидан. пушаймон. гуноҳкорларни.
ситқи.дилдан.авф.этиш.ва.меҳр-муҳаббат.билан.бегоналарни.ҳам.ўз.яқинига.айлантириш.
ҳақида.панду-насиҳатлар.берилди».
бобур.нафақат.буюк.давлат.арбоби.ёки.саркарда,.балки.буюк.маънавият.эгасидир..бо
-
бур.Ҳиндистонда.Амритсар.шаҳрида.дастлабки.кутубхонани.очиб,.аҳолидан.турли.кито
-
бларни.сотиб.олишни.ташкиллаштирган..бобурнинг.китобга.ҳурматини.«бобурнома»даги.
маълумотдан. ҳам. кўрамиз:. «Душанба. күни. қурғонға. кириб. сайр. қилиб,. Ғозихоннинг.
китобхонасиға. кирдим.. бир. неча. нафис. китоблар. чиқди,. бир. нечасини. Хумаюнға. бериб,.
бир.нечасини.камронға.йибордим..Муллоёна.(илмий-диний).китоблар.худ.бисёр.эди..Вале,.
онча. нафис. китобларким,. куз. тутулур. эди,. онча. чиқмади.. кечаси. анда. қўниб,. тонгласи.
ўрдуға.келдим».[2:.158].
Президентимиз. Ш.М.Мирзиёев,. амалга. ошириш. лозим. бўлган. асосий. вазифалардан.
бири. сифатида:. «…. тарихимиз,. маданиятимиз,. динимизга. алоқадар. бир. варақ. қўлёзма.
бўлса.ҳам,.уларни.тўплаб,.халқимизни,.ёшларимизни.таништириш,.бизнинг.қандай.буюк.
ва.бетакрор.меросимиз.борлигини.англатиш,.фарзандларимизни.шу.улуғ.меросга.муносиб.
этиб.тарбиялашдан.иборат»,.деган.эди.[3:.471].
заҳириддин.Муҳаммад.бобурнинг.1518-1530.йилларда.яратган.«бобурнома».асари.тари
-
хий,.географик,.этнографик.бебаҳо.манба..Эски.ўзбек.(чиғатой).тилида.ёзилган..Энцикло
-
педик.характердаги.бу.асарда.Моварауннаҳр,.Афғонистон,.Ҳиндистон.мамлакатлари.тари
-
хи,.маданияти,.ҳайвонот.ва.ўсимлик.дунёси,.шаҳар.ва.қишлоқлари,.бу.ерларда.истиҳомат.
қилувчи.аҳолининг.турмуш.тарзи,.урф-одатлари,.диний.эътиқодлари.ва.маросимлари.каби.
113
Do'stlaringiz bilan baham: |