8 ma’ruza mashg‘uloti o‘zbek tili ta’limida rivojlangan xorijiy davlatlar tajribasi

---

8 - MA’RUZA MASHG‘ULOTI 
O‘zbek tili ta’limida rivojlangan xorijiy davlatlar tajribasi 
 
Reja: 
1. Xalqaro baholash dasturlari.
2. Xalqaro baholash dasturlarini ta’lim tizimiga joriy etish mexanizmlari.
 
MAVZUNING QISQACHA MAZMUNI 
Ma’lumki, o‘zgarishlar davrida ta’lim tizimi ijtimoiy jarayonlardan kelib chiqqan holda 
shiddat bilan rivojlanishni taqozo etadi. Ta’lim orqali jamiyatda kelajakdagi vazifalarni bajarishga 
qodir bo‘lgan yangi avlod shakllantiriladi. Shuni inobatga olgan holda umumta’lim maktablari va 
maktabgacha ta’lim muassasalarining moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, yosh avlodning har 
tomonlama puxta bilim olishi uchun zarur sharoit va imkoniyatlar yaratishga alohida e’tibor 
qaratib kelinmoqda. 
Xususan, 2017 yil 16 iyun kuni Prezidentimiz Sh.Mirziyoevning Uchtepa tumaniga tashrifi 
chog‘ida maktab bilan kollejlar o‘rtasidagi bog‘liqlikni mustahkamlash va tajriba sifatida 11 yillik 
umumiy o‘rta ta’limni tiklashga qaratilgan tashabbuslari keng jamoatchilik va ota-onalar 
tomonidan yuksak baholandi. Shuningdek, Prezidentimiz tashabbuslari bilan 9-sinfni bitirgan 
o‘quvchilar, ota-onalar va o‘zlarining xohishlariga binoan, ongli ravishda kasb-hunar kolleji, 
akademik litsey yoki o‘zlari ta’lim olgan maktablarda majburiy ta’limni davom ettirishlari 
mumkin ekanligini aytilishi va bu barchaga har tomonlama qulayliklar yaratdi. Mamlakatimizda 
amalga oshirilayotgan bunday islohotlar natijasida ulkan iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlariga 
erishilmoqda. Bu holat malakali kadrlar va yetuk mutaxassilarga bo‘lgan talabning yanada oshib 
borishiga asos bo‘lmoqda. 
Bunday talab va istaklarning qondirilishi o‘z navbatida yoshlar o‘rtasida kitobxonlik va 
darslarga qiziqish xususiyatini oshirish va o‘qituvchilarning har tomonlama ta’lim tarbiyaga 
e’tiborini yanada kuchaytirishning zamonaviy ijtimoiy innovatsiyalar orqali amalga oshirilishi 
ehtiyojini vujudga keltirmoqda. Fuqarolik jamiyati shakllanishini monitoring qilish mutaxassislar 
aynan mana shunday talablarning bugungi kun ta’lim tizimi uchun juda muhim ekanligini inobatga 
olgan holda aksariyat xorijiy davlatlarda ta’lim va fan sohalari rivojlanishini baholash va 
monitoring qilish orqali ta’lim sifatini oshirishga qaratilgan ayrim ilg‘or tajribalarni o‘rganib 
chiqdi. 
Xususan, o‘qish va tushunish dunyoda ta’lim sifati, saviyasi va darajasini aniqlab beruvchi 
PISA (O‘quvchilarni ta’limdagi yutuqlarini baholash xalqaro dasturi), PIRLS (Matnni darajasini 
aniqlovchi xalqaro tadqiqot), TIMSS (Maktabda matematika va aniq fanlar sifatini tadqiq qiluvchi 
xalqaro monitoring) kabi bir qator xalqaro dasturlar rivojlangan davlatlardagi ta’lim sifatini 
yanada oshirishdagi mezon sifatida keng qo‘llanilib kelinmokda. 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 8 dekabrdagi “Xalq ta’limi 
tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari 
to‘g‘risida”gi 997-sonli Qarori qabul qilindi. Mazkur qarordan maqsad respublika xalq ta’limi 
tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish, xalqaro aloqalarni 
o‘rnatish, o‘quvchi-yoshlarning ilmiy-tadqiqot va innovatsiya faoliyatini, eng avvalo, yosh 
avlodning ijodi va ijodkorligini har tomonlama qo‘llab-quvvatlash hamda rag‘batlantirishdir.