МУҒАЛЛИМ ҲӘМ ҮЗЛИКСИЗ БИЛИМЛЕНДИРИЎ
7
Бундай моделларни айрим мақол ва маталларда ҳам учратиш мумкин: 1. Some
have been thought brave because they didn’t have the courage to run away (Дўст кул
-
фатда синалар, Мард — курашда).
2. One with the courage to laugh is master of the world almost as much as the one who
is ready to die (Мард йигитнинг дод дегани — ўлгани, Дод демасдан бет учиргани
— қўрққани).
3. In the face of love and death, courage is useless (Мард қалби — гул, Номардники
— кул).
4. Courage is ten, nine is the ability to escape (Мардлик йиқитмоқ эмас, турғизмоқ)
каби ушбу мақолларда “сourage” концепти метафорик модели қўлланган.
Ушбу мисолларга таянган ҳолда айтиш мумкинки, инглиз тилида “сourage-
мардлик” семасига эга бўлган сўзлар инсоннинг ички ва ташқи дунёси ўртасидаги
ўзига хос чегара ролини бажараяпти.
Метафорик моделлар билан бир қаторда инглиз тилида “сourage-мардлик” сўзи
инсон хаётидаги метонимик моделларда ҳам қўлланилади. Мсалан: screw up - сўзи
билан бирикиб “етарлича мардлик қилмоқ ёки ўзини мардлигини исботламоқ” тар
-
жимасида келади.
М:I’m really nervous about asking Sarah out on a date, but I just need to screw up my
courage andgo through with it.
“Сourage” семантикасини қуйидаги хусусиятларини ҳам таъкидлаш лозимдек
кўринади:
“Сourage” va “brave” концептлари бир-бирига чамбарчас боғлиқ бўлиб, улар
-
нинг хар бири тенг хис-туйғуларни билдириш учун ишлатилиши мумкин. М.: To
embark on the journey towards your goals and dreams requires bravery,.to remain on
that path requires courage (мақсадларга эришиш учун жасорат эмас, мардлик талаб
этилади).
Юқорида зикр қилинган мулоҳзаларга таянган ҳолда таъкидлаш мумкинки,
“сourage-мардлик” концептини таққослаш орқали мазмуни аниқланган баъзи бир
фазилатлар мардликка баҳо бериш асосида етакчи таснифлаш хусусиятларига эга.
У лисоний тадқиқот учун объект сифатида хизмат қилади.
Адабиётлар:
1. Лихачев Д.С. Логический анализ языка. Культурные концепты. М., 1991.С.280-287
2. Арутюнова Н.Д. Язык и мир человека / Н.Д. Арутюнова. 2-е изд., испр. М.: Яз. рус. культуры, 1999.
896 с. (Язык. Семиотика. Культура).
3. Сафаров Ш. Семантика. – Ташкент: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» Давлат илмий нашриёти,
2013. –Б. 283
4. Ўзбек тилининг ИЗОҲЛИ ЛУҒАТИ. А.Мадвалиев. 5- том “Ўзбекистон миллий энциклопедияси”
давлат илмий нашрётиб Тошкент – 2004.
5. Hornby A.S.OXFORD Advanced Learner*s dictionary. sixth edition/ Edited by Sally Wehmeier. OXFORD
UNIVERSITY PRESS, 2000. P. -1330-1331.
6. Webster’s third international dictionary of the English language. Könemann.1993. P. -2343.
7. Ш.Искандарова. Ўзбек тили лексикасини мазмуний майдон сифатида ўрганиш (шахс микромай
-
дони). - филол. фанлари дoк. автореферат-Т.1999.
8. А.Собиров.Ўзбек тилининг лексик сатхини системалар системаси тамойили асосида тадқиқ этиш.-
Т. Маънавият. 2004.
9. Ш.И.Шокиров “Турли тизимли тилларда “кўз” лексик-семантик майдони ва уни ташкил этувчи тил
бирликлари типологияси” ф.ф.ф дoк. автореферат- Т.2020.
10. John Galsworthy. Apple Tree and other stories [Text]. J. Galsworthy. - M.: Изд-волит. наиностр.яз, 1961
11. William Somerset Maugham. Cakes and Ale or the Skeleton in the Cupboard [Text]. W. S. Maugham. – M.:
Менеджер, 2000.
Do'stlaringiz bilan baham: |