Шөлкемлестириў илажлары

кабелли электр узатыў (кейин ала - КЛ) 
– электр энергиясын жеткериўге арналған, жер 
астына жатқызылған бир ямаса бир неше кабель, кабель каналлары, труба ҳəм 
конс-трукциялары. 
коммутацион аппаратлар 
– электр шынжырларын бир бирине қосыў-үзиў ҳəм өзи арқалы 
ток өткериў ушын мөлжелленген электр аппаратлары (өширгиш, қуўат өшир-гиши, үзгиш, 
ажыратқыш, автомат, пакетли өширгиш, сақлағыш ҳəм басқалар).
механизмлер 
– гидравлик көтергишлер, телескоплы вышкалар, экскаваторлар, трактор-лар, 
автожүклеўшилер, бураўлаўшы кран машиналар, механик привод жəрдеминде узай-тырыў 
ямаса қысқартыў мүмкин болған зангилер ҳəм басқалар. 
механикалық қулып 
– арнаўлы ҳəм əпиўайы гитлер менен ашылатуғын ҳəм жабылату-ғын 
қулыплар.
бузылмаған электр майданының кернеўлиги 
– жумыс ислеў ўақтында адам болыўы 
мүмкин болған майданда анықланатуғын адамлар болыўының тəсиринен өзгермеген электр 
майданының кернеўлилиги.
наряд-рухсатнама (наряд) 
– жумысты қəўипсиз орынлаў ушын жуўапкер адамларды, 
бригада ағзалары жетерли дəрежеде белгиленген қəўипсизлик илажлары, оның басланыў ҳəм 
тамам болыў ўақытларын, жумыстың мазмунын белгилеўши арнаўлы бланкада дүзилген 
бийлик.

---

4
тәсир қәўпи 
– егер кернеў, ток байланыс ҳəм еситтириў сымының шынжырына тəсир етсе 
хызмет көрсетиўшиге ҳəм абонентке, байланыс пайдаланыўшысына қəўип туўдыра-ды ямаса 
аппаратлар ҳəм əсбапларды истен шығарады.
тез
-
ара оңлаўшы хызметкер
– бириктирилген электр қурылмаларының көлеминде тез-ара 
хызмет көрсетиў мақсетинде таярланған, арнаўлы үйретилген оңлаўшы хызметкер.
ҳаўа линиялары тармақлары ҳәм байланыс ҳаўа линияларының қорықланыў 
май-даны 
– ҳаўа линияларын узатыў тармағы бойлап, олардың ислеп турған жағдайындағы 
ең шетте жайласқан сымлар шегарасынан: 1 кВ кернеўгеше болған ҳаўа линиялары ҳəм 
байланыс ҳаўа линиялары ушын – 2 м; 1-20 кВ ҲЛ ушын – 10 м; 35 кВ ҲЛ ушын – 15 м; 110 кВ 
ҲЛ ушын – 20 м; 220 кВ ҲЛ ушын – 25 м; 500 кВ ҲЛ ушын – 30 метр.

Кемелер қатнайтуғын суў ҳəўизлери (дəрьялар, каналлар, көллер, ҳ.б.) үстинен өткен ҳаўа 

линиясы ушын еки тəрепинен ҳаўа бослығы бойынша–100 метр аралықтағы майдан, кемелер 
қатнамайтуғын суў ҳəўизлеринде болса қурықлықтан өтетуғын ҳаўа линиялар ушын қабыл 
етилген вертикал тегисликтеги аралықлар майданы белгиленеди.