□ kommutatsiyali ulanish;
□ ajratilgan liniya orqali ulanish;
□ kengaytirilgan liniya orqali ulanish;
□ raqamli tarmoq xizmatlari to‘plami;
□ lokal tarmoq orqali ulanish;
□ sun’iy yo‘ldosh orqali ulanish;
□ kabelli
telekanal orqali ulanish;
□ simsiz texnologiya orqali ulanish.
Har bir ulanish usulini ko‘rib chiqamiz:
1. Kommutatsiyali ulanish - Dial-Up, bunda ulanish oddiy
modem bilan telefon raqamini terish orqali telefon simi bo‘yicha
amalga oshiriladi. Bunda analogli telefon tarmog‘idagi ma’lu
motlami uzatish tezligi 56 Kbit/s gacha bo‘ladi;
2. Ajratilgan liniya orqali ulanish - kommutatsiyasiz ulanish,
bunda ulanish telefon raqamisiz telefon stansiyalararo ajratilgan
liniya orqali amalga oshiriladi. Bunday ulanish yuqori tezlikli
Intemetga ulanishni ta’minlab beradi va oddiy o‘rama juftlik sim
orqali amalga oshiriladi. Bunday
ulanish kommutatsiyasiz va
doimiy bo'ladi, shu bilan oddiy telefon aloqasi bilan farqlanadi.
Unda ma’lumotlami uzatishda 100 Mbit/с tezlikka erishish
mumkin.
3. Kengaytirilgan liniya orqali ulanish - DSL (Digital
Subscriber Line) - raqamli abonent liniyalari to‘plami, oddiy
telefon liniyasi asosida, intemetga yuqori tezlikli kirish kanalini
yaratish texnologiyasi. DSL texnologiyasi,
kommunikatsiya
xizmatlari ko‘rsatuvchidan uzoq bo‘lmagan (6 km gacha)
masofalarda yuqori tezlikdagi aloqaga ega bo‘lib, uning barcha
turlanishlari xDSL tarzida belgilanadi (ADSL, VDSL, HDSL,
ISDL, SDSL, SHDSL, RADSL). Intemetga tezkor asinxron kirish
Asimmetric DSL (ADSL) texnologiyasi yordamida amalga
oshiriladi, tezkor sinxron aloqa esa Simmetric DSL (SDSL)
texnologiyasi yordamida amalga oshiriladi. Juda yuqori tezlikdagi
bog‘lanishni 50 Mbit/s ta’minlay oladi (amalda 2 Mbit/s gacha).
Ushbu xDSL texnologiyasining asosiy afzalligi, uning telefon
liniyalarini o‘zgartirmasdan, undan foydalanishdir.
Bunda oddiy
telefon aloqasi ham saqlanib qoladi;
233
4. Raqamli tarmoq xizmatlari to‘plami - ISDN (Integrated
Services Digital Network) - raqamli aloqa tarmog4 i orqali
kommutatsiyali ulanish texnologiyasi. Bitta aloqa kanali uchun
maiumotlami uzatish tezligi 64 Kbit/s va ikkita aloqa kanali uchun
esa 128 Kbit/s boiadi;
5. Lokal tarmoq orqali ulanish - Fast Ethernet. Ulanish tarmoq
platasi orqali amalga oshiriladi, tarmoq doirasida maiumotlami
uzatish tezligi 100 Mbit/sek va magistral bo4yicha 1 Gbit/s gacha
boiadi. Kompyuterga alohida o4rama
juftlik kabel tortiladi va
bunda telefon liniyasi qo4llanilmaydi.
6. Sun’iy yo4ldosh orqali ulanish - (DirecPC, Europe Online).
Bunday ulanish ikki xil bo‘ladi - asimmetrik va simmetrik:
□ sun’iy yoidosh bilan maiumotlar almashuvi ikki
tomonlama;
□ maiumotlami uzatish oddiy kanallar orqali va qabul qilish
esa sun’iy yoidosh orqali boiadi. Maiumotlami qabul qilish
maksimal tezligi 52,5 Mbit/s gacha.
7. Kabelli telekanal orqali ulanish - (“coax at a home”).
Maiumotlami qabul qilish tezligi 2 dan 56 Mb/sek gacha.
Maiumotlami uzatish simmetrik va asimmetrik boiishi mumkin.
Kompyutemi ulash ikki xil boiadi: a) har bir foydalanuvchiga
alohida kabelli modem o‘matiladi; b) kabelli modem ko‘p qavatli
uyda bitta qo‘yiladi va Ethernet lokal tarmog4i yaratiladi.
8. Simsiz texnologiya orqali ulanish texnologiyalariga
quyidagilar kiradi:
□ WiFi
□ WiMax
□ RadioEthemet
□ MMDS
□ LMDS
□ Mobil GPRS — Intemet
□
Mobil CDMA - Intemet
Bulardan tashqari, Intemetga Home PNA (HPNA - telefon
liniyasi) va HomePlug (elektr tarmog4 i) texnologiyalari ham ishlab
chiqilgan.
234
Kompyuterlar bir-biri bilan ulangandan so4ng ularga aniq
manzil berish muammosi tug‘iladi. Tarmoq tugunidagi texnik
uskunaga beriladigan manzilga quyidagi talablar qo‘yiladi:
- manzil yagona bo‘lishi va tarmoqdagi kompyutemi istalgan
tarmoq bo‘yicha
aniqlab olishi shart;
- manzillami belgilash tarmoq ma’muriyati tomonidan ko‘p
vaqtni talab qilmasligi va takrorlanmasligi kerak;
- manzillash tizimi iyerarxik tuzilishga ega bo‘lishi kerak;
- manzil foydalanuvchi uchun qulay ko‘rinishda bo4 lishi
kerak;
- manzil oddiy ko'rinishda bo‘lib, kommunikatsiya qurilma-
lari uchun og‘irlik qilmasligi kerak.
Ushbu talablami to'liq bajarish oson bo‘lmaganiigi sababli, uni
amaliyotda bir necha variantlari ishlab chiqilgan. Hozirgi kunda
quyidagi uchta manzillashtirish tizimlari qo‘llaniladi:
1.
Tarmoq tugunining lokal manzili;
2.
IP - manzil;
3.
Belgili manzil.
Ushbu manzillami batafsil ko‘rib chiqamiz.
Tarmoq tugunining lokal manzili - odatda kichik tarmoqlarda
qo'llaniladi. Bunda tarmoq adapterining yoki marshrutlash
qumlmasining portidagi MAC-manzili asos qilib olinadi. MAC-
manzili (ingl. Media Access Control —
muhitga kirishni
boshqarish, ba’zida Hardware Address deb yuritiladi) - kompyuter
tarmog‘idagi
barcha
faol
qurilmalarda
mavjud
maxsus
takrorlanmaydigan kod. Ushbu manzil 6 baytdan iborat boladi,
masalan, 00-30-18-A1-02-9D, uning birinchi 3 ta bayti bevosita
qurilmani ishlab chiqaruvchi korxona kodi, qolgan 3 bayti esa
ishlab chiqaruvchi tomonidan beriladi.
MAC-manzili qurilmaga
ishlab chiqarish jarayonida beriladi yoki qurilmaning o‘zi ishga
tushishi bilanoq avtomatik ravishda ushbu kodni generatsiya qiladi.
Umuman olganda, ushbu kodni foydalanuvchi, ba’zi hollarda
o‘zgartirishi ham mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: 
