Рашидов октам юнусович, тоймуҳамедов иброхим рихсибоевич, алимов ильхомжон икромович, тожиев рахматулло рахмонович “пул, кредит ва банклар”

Қимматли қоғозларнинг ҳаракати бўйича тасниф* 
 
*Чизма муаллиф томонидан тайѐрланган. 
Қимматли қоғозлар турлари 
Номи ѐзилган 
Эгасига тақдим 
этилувчи 
Акциялар 
Акциялар 
Облигациялар 
Облигациялар 
Депозит сертификатлари 
Вексель 
Қимматли қоғозларнинг 
ҳосилалари 
Депозит 
сертификатлари 
Хазина 
мажбуриятлари 
Опционлар 

---

257 
Юқоридаги чизмадан кўриниб турибдики, қимматли қоғозлар 
ўзларининг муомалада бўлиши шаклига асосан номи ѐзилган ва эгасига 
тақдим этилувчи турларга ажратилади.
Шуни алохида таъкидлаш лозимки, қимматли қоғозлар пулдан 
фарқли ўз хусусиятларига эга. Бу хусусиятлар қуйидагилар: 
1.
Ликвидлик (самарадорлик); 
2.
Фойдалилик;
3.
Ишончлилик даражаси; 
4.
Капитални ошириш манбаи; 
5.
Риск (хатар, қалтислик)
Биз қуйида уни бу ҳусусиятларини ҳар бир қимматли қоғозларнинг 
таҳлилида ѐритамиз. 
Акциялар
– акциядорлик жамиятининг устав фондига юридик ѐки 
жисмоний шахс муайян ҳисса қўшганидан гувоҳлик берувчи, акция 
эгасининг мазкур жамият мулкидаги иштирокини тасдиқловчи ҳамда унга 
дивидент олиш ва қоида тариқасида, ушбу жамиятни бошқаришда 
қатнашиш хуқуқини берувчи, амал қилиш муддати белгиланмаган 
қимматли қоғоздир. 
Акциялар чиқариш тўғрисида қарор акциядорлик жамияти 
муассасалари томонидан ѐки акциядорларнинг умумий йиғилиши 
томонидан қабул қилинади. Сотиб олинган акция уни чиқарган 
акциядорлик жамиятига, башарти бу нарса жамият уставида назарда 
тутилмаган бўлса, сотилиши мумкин эмас. 
Акциялар қуйидаги турларга бўлинади: 
1.
Оддий- эгаси ѐзилган акциялар; 
2.
Имтиѐзли- эгаси ѐзилган акциялар; 
3.
Оддий-тақдим этувчига акциялар; 
4.
Имтиѐзли- тақдим этувчига акциялар. 
Акция турларини қуйидаги чизмада кўриш мумкин. 

---

258 
4 чизма