1-Ma’ruza Mavzu: Borland C++ Builder komponentlar palitrasi. C++ Builder Additional komponentlar palitrasi. Hodisa jarayonlarini yaratish. Standard komponentlar palitrasi

 
Boshlang‘ich formaning hususiyatlari
 
2-jadval. 
Hususiyat
qiymat 
Caption 
Yugurish tezligi 
Height 
250 
Width 
330 
BorderStyle 
bsSingle 
BorderIcons . 
biMinimize 
False 
BorderIcons . 
biMaximize 
False 
Font. Size 
10 
Keltirilgan jadvalda ayrim hususiyatlarning yonida nuqta (.) belgisi turibdi. Bu 
hususiyatning aniqlanadigan qiymatini belgilashni bildiradi. Boshlang‘ich formaning jadvaldagi
hususiyat lari o‘rnatilganidan so‘ng, forma rasmdagi ko‘rinishni oladi.

---

Yugurish tezligining dasturi foydalanuvchidan boshlang‘ich ma’lumotlar – masofa hamda 
shu masofani yugurib bosib o‘tish vaqtini olishi lozim. Bunday hollarda odatda boshlang‘ich 
ma’lumotlar kiritish maydonlariga klaviatura yordamida kiritiladi. SHuning uchun formaga kiritish 
maydoni 
Edit
komponetalarini joylashtirish lozim.
Eng ko‘p foydalaniladigan komponentalar 
Standard 
qurollar panelida joylashtirilgan
 
(rasm). 
Formaga komponentani qo‘shish uchun komponentalar palitrasidan shu komponenta 
piktogrammasi ustiga sichqonchani keltirib, chertiladi. So‘ngra kursorni komponentaning chap 
yuqori burchagi formada joylashishi kerak bo‘lgan nuqtaga o‘rnatiladi va chap tugmani yana bir 
marta chertiladi. Natijada formada standart o‘lchamli komponenta paydo bo‘ladi.
Standard 
qurollar panelining komponentalari ro‘yxati 
 
Komponentaning o‘lchamlarini ularni formaga qo‘shish jarayonida belgilanishi mumkin. 
Buning uchun komponenta sichqoncha yordamida tanlanganidan so‘ng, kursorni formaning 
komponenta chap yuqori burchagi turishi kerak bo‘lgan nuqtasiga keltirib, chap tugmasi bosiladi va 
uni qo‘yib yubormagan holda kursorni komponentaning quyi o‘ng burchagi turishi kerak bo‘lgan 
nuqtaga olib kelinadi. SHundan so‘ng sichqonchaning chap tugmasini qo‘yib yuborish mumkin. 
Formada ko‘rsatilgan o‘lchamdagi komponenta paydo bo‘ladi.
Delphi formaga qo‘shilayotgan xar bir komponentaga nom beradi. Bu nom komponenta 
nomi va uning tartib nomeridan iborat bo‘ladi. Masalan, formaga ikkita Edit komponentasi 
qo‘shilgan bo‘lsa, ularning nomlari mos ravishda Edit1 va Edit2 bo‘ladi. Dasturchi Name xususiyati 
qiymatini o‘zgartirib, bu nomlarni boshqasiga almashtirishi mumkin. Odatda sodda dasturlarda
komponentalarning nomlari almashtirilmaydi.
Rasmda formaning ikkita Edit komponentalari, ya’ni kiritish maydonlarini qo‘shilganidan 
keyingi holati keltirilgan. Komponentalarning biri ajratilgan. Ajratilgan komponentaning 
hususiyatlari