Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Yuqori bo’g’in boshqaruvchisi
(Tor management)
— bu toifa 
rahbarlariga kompaniya va firmalar prezidentlari, boshqa ijrochi direktorlar, 
ularning o’rinbosarlari, boshqaruv organlari a’zolari kiradi.
O’rta bo’g’in rahbarlari
—
(Middle management)
korxona mustaqil 
boshqarma va bo’limlari rahbarlari hisoblanadi.
Quyi bo’g’in rahbarlari
(Loves management)
— guruhlar, brigada 
rahbarlari, ustalardan iboratdir.
Korxona personali
(jismoniy shaxslar) — o’z navbatida, ishchilar, 
muhandis-texnik xodimlar va xizmat ko’rsatuvchi xodimlarga bo’linadi.
Ishchilar malakali, yarim malakali, malakasiz 
ishchilarga bo’linadi.
Korxona personali texnologik jarayondagi ishtirokiga muvofiq:
—
asosiy 
(ishlab chiqarish bilan band bo’lgan) ishchilar;
—
yordamchi
(bevosita ishlab chiqarishda band bo’lmagan) 
ishchilargabo’linadi.
Korxona personali mehnat faoliyati muddatiga binoan
doimiy, 
vaktincha, mavsumiy xodimlarga 
ajratiladi.
53
2.7-rasm.
 
Personal tuzilmasi

---

Personal tarkibida xodimlarning ijtimoiy turlari mavjuddir.
1.
Ijtimoiy etuk bo’lmagan xodim (“X”)
2.
Nisbatan ijtimoiy etuk xodim (“Y”).
3.
Ijtimoiy etuk xodim 
(u “Personalni boshqarish” fanida “Z” harfi 
bilan belgilanadi).
“X” guruhiga
mansub xodimlar mehnat qilishga qodir bo’lmagan va 
mehnat qilishni xohlamaydigan shaxslar hisoblanadi. Odatda. ular 
malakasiz xodimlardan iboratdir. Ammo “X” guruhida bilim salohiyati 
yuqori, biroqmehnax faoliyatiga “ko’ngilochar mashg’ulot” sifatida qarab, 
korxonada asosan komp’yuter o’ynash, hamkasblar bilan suhbatlashish, 
turli kitoblarni mutolaa qilish bilan o’zlarini mashg’ul qilishga intiluvchan 
shaxslar ham uchraydi. Bu guruhning ish samaradorligi g’oyat past bo’ladi.
“X” guruhi mehnat faoliyatini boshqaruvni o’z qo’liga oladigan 
avtoritar rahbar tashkil etishi mumkin. Bunday rahbar boshqaruvning 
ma’muriy usuliga tayanganholda, mehnat faoliyatini qat’iy rejalashtirish, 
muntazam nazorat o’rnatish, ishlab chiqarish qoidalariga