А. А. Исматов, Т. А. Отакузиев, Н. П. Исмоилов, Ф. М. Мирзаев



Download 13,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/198
Sana17.07.2022
Hajmi13,25 Mb.
#816126
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   198
Bog'liq
Исматов Ва б Ноорганик материаллар

(шарли тегирмон)
л
Тупроксимон ва тошсимон^материалларни аралаштириш
(винтли аралаштиргич, шарли тегирмон)
I
Утказиш ва электромагнитли тозалаш
(виброэл'ак ва электромагнитли сепаратор)
4
Кисман сувсизлантириш
(фильтр пресс)
4
Массани вакуумлаш, эзиш ва аралаштириш
(вакуумли массамялка)
4
Массани омборга ёки колиплаш цехига узатиш
(вагонетка ёки бошка транспорт)
4- раем.
П л асти к ч и н н и м ас с ас и н и сувли унлаш ва а р ал а ш т и р и ш
йули б и л а н тай ёр л аш схем аси .


Тупрок ва каолин 
Курук майдаланган дала шпати ва кварц
i
Майдалаш
(тишли валикли майдалагич, стругач)
Тупрок ва каолинни сувда буктириш ва майдаланган тошли
компонентлар билан аралаштириш
(канотли ёки винтли аралаштиргич)
I
Массани тозалаш
(виброэлак ва электромагнитли сепаратор)
4
Массани кисман сувсизлантириш
(фильтрпресс)
4
Массани вакуумлаш ва эзиш
(вакуумли массамялка)
5- раем.
П л аст и к м ассан и к у к у н л ан га н т о ш е и м о н м атер и ал л ар д ан
ф о й д ал а н га н \о л д а тай ёр л аш сх ем аси .
кварц ва дала шпати эса каттик ва муста^камлиги сабабли 
жагли майдалагичларда 100-200 мм улчамда булакланади 
\амда болгачали, конус майдалагичларда 10—30 мм гача 
майдаланади. Ушбу максадда зарбли майдалагичлардан \ам 
фойдаланса булади.
Гил, кварц ва дала шпати шарли тегирмонга узлуксиз 
ишлатиладиган механизмлар ёрдамида узатилади. Бу ерда 
майдаланиш жараёни 3—4 соат давомида кул усулда бажа­
рилади. Материаллар сувсиз \олдагига Караганда сувда яхши 
майдаланади, чунки сув майдаланаётган булакчаларнинг 
каттикдигини кескин камайтиради. Ш арли тегирмоннинг 
иши тула автоматлашганлиги сабабли доимо бир хил куч- 
ланишда серунум ишлаб, материалларни талаб килинган 
даражада майдалаб аралаштиради. Одатда тегирмондаги 
материал, майдаловчи шар ва сув микдори 1:1:1 нисбатда 
олиниб, 006 ракамли элакдаги колдик 0,3—0,5 булгунга 
Кадар давом этади.
3-расмда хомашёларга ишлов б ериш нинг куп учрайди­
ган бир варианта берилган, холос. Хомашё тури, уларнинг


сифати ёки корхона шароитларидан келиб чиккан холда 
келтирилган технологик схемага узгаришлар киритилган 
булиши мумкин. Мисол тарикасида куйидаги 4—5-расмда 
пластик усулда масса тайёрлашнинг кисман узгартирил- 
ган вариантлари келтирилади.
Чинни буюмлар ишлаб чикаришда яримкурук, усули 
кукуни, пластик усул массаси, шликер ёки эритма мах­
сус асбоб ва машиналар ёрдамида кдлипланади. Крлип- 
ланаётган массалар намлиги юкрридаги усулларга кура
6—8, 23—27 ва 35—40 % атрофида булади. Биринчи усул 
купрок, электр чинниси, иккинчи усул хужалик буюми ва 
учинчи усул бадиий чинни ёхуд санитария-техника бу- 
юмларини ишлаб чикаришда кулланилади. Мисол тарика- 
сида таксимча, лаган каби чинни буюмларни олишда плас­
тик масса намлиги 23—24 %, чойнак, куза ва кувача каби 
мураккаб буюмларни олишда эса ушбу ракам 25—27 % га 
тенглигини келтириш мумкин.
Чинни буюмларга термик ишлов бериш технологияси 
энг мураккаб ва масъул жараён булиб, маълум даражада 
тайёр махсулотнинг сифатини таъминлайди. Крлипланган 
чинни фаянс буюмлари каби куритилади, сунгра туннель 
печларида куйдирилади. Сопол буюмлари каби бу ерда \ам
термик ишлов икки боскичда олиб борилади. Биринчи 
боскичда температура иккинчисига нисбатан камрок була­
ди. Масалан, хужалик-маиший чинниси, аввал 900—950°С 
да куйдирилади, сирти сирланади ва 1300—1350° да и к ­
кинчи марта куйдирилади. Сунгра ма\сулот юзаси буялади 
ва унга «олтин суви» берилади.
Тайёр буюм сараланиб, сортларга ажратилади. Сунгра 
махсус яш ик ва контейнерларга жойланади ва тайёр бу­
юмлар омборига жунатилади.
Термик ишлов вактида каолин, гил ва дала шпати пар- 
чаланади. Кварц эса полиморфизм хддисасига дуч келади. 
Натижада уч молекула алюминий (III) оксиди икки м о ­
лекула кремний (IV) оксиди билан бирикиб, муляит номли 
ута мустахкам, иссик ва совук таъсирига чидамли ки м ё­
вий тургун ва нинасимон моддани х^осил килади. Дала 
шпати эса масса таркибида кузга илгамас холда эриб, ч и н ­
нининг ялтираши ва окдигини таъминловчи шиша модда 
хосил килади. Одатда, хужалик-маиший чинниси тарки ­
бидаги бу шишанинг микдори 40—50 % гача боради. Кварц


эса юкори температура таъсирида тридимит номли фор- 
мага утади. Албатта, масса таркибида оз микдорда бушлик 
ва хдво булади.
Шундай килиб, хужалик маиший чинниси таркибига 
муллит ва тридимит минераллари, шиша ва \аво киради. 
Чинни таркибига кирувчи хомашёлар нисбатининг бузили- 
ши билан бу моддаларнинг узаро микдори \ам узгаради.
Тошкентлик олимлар томонидан яратилган янги фос- 
форитли чинни буюмларнинг таркиби эса бошкачарок- 
Уларнинг таркибига муллит, анортит, апатит каби мине- 
раллар ва шиша моддаси киради. Баъзи вактларда тайёр буюм 
таркибида витлокит номли минерал \ам учраб туради.
Ю м ш ок чинни массаси асосида тайёрланган ма\сулот- 
ларда муллит минерали учрамайди. Уларнинг таркибида 
шиша моддаси жуда куп микдорда булади. Бу эса уз навба- 
тида бундай буюмларнинг окдиги ва ш аффофлигини о ш и ­
ради. Бундай чинни таркибига фосфорли бирикмалар ки- 
ритилса, у \олда шиша моддаси билан бир каторда, а н о р ­
тит ва кристоболит минераллари \о си л булади.

Download 13,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   198




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish