7-Tajriba ishi. Kuchlanishlar ferrorezonansi. Ishning maqsadi

beqaror rejimlar 
zonasi 
deb ataladi. 
1-3 uchastka turgʻun boʻlishi uchun kuchlanish manbaini rostlanuvchan tok manbaiga 
almashtirish lozim. Oʻshanday effektga ferrorezonansiy konturni manba kuchlanishiga yetarlicha 
katta chiziqli qarshilik orqali ulash yoʻli bilan erishish mumkin. 
Ni’oyat, 0-4-1-3 uchastkada zanjirning xarakteri induktiv, 3-2 uchastkada esa sigʻimiy 
ekanligini taokidlab oʻtish mumkin. 
SHuning uchun 1 dan 2 ga va 3 dan 4 ga sakrashsimon oʻtishlarda tok I bilan berilgan 
kuchlanish U orasidagi fazaviy siljishning xarakter va miqdori oʻshanday 

---

sakrashsimon oʻzgarishlar, yaoni 
faza toʻntarilishi 
sodir boʻladi. 3 nuqtani shartli ravishda 
ferrorezonansiy nuqta deb ajratish mumkin, chunki kuchlanish U=U
3
va tok I=I
3
da 
zanjirning xarakteri aktiv va tok I, kuchlanish u asosiy garmonikalarining ekvivalent 
sinusoidalari orasidagi fazaviy siljish burchagi nolga teng boʻladi. 
3.
 
Ishni bajarish tartibi
 
1.Rasm-17.3 dagi sxemani 
yigʻing. 2.Kerakli asboblar: 

V1-250V li oʻzgaruvchan tok voltmetri; 

V1-150V li oʻzgaruvchan tok voltmetri; 

A-300mA li oʻzgaruvchan tok ampermetri; 

S-turli sigʻimli kondensatorlar; 

L-ferromagnit oʻzakli induktiv gʻaltak; 

R-reostat. 
3.
Zanjirni kirishidagi kuchlanishni miqdorini oʻzgartirmagan xolda, reostat (R) ѐrdamida 
zanjirdagi tokni oʻzgartirib, barcha oʻlchov asboblarini koʻrsatishlarini 17.1- jadvalga ѐzib 
boring. 
Rasm-17.3 
 
4.
Kirishdagi kuchlanish (U
1
) ni 
oʻzgartirib, barcha oʻlchov asboblarini 
koʻrsatishlarini 17.2-jadvalga ѐzib boring. Bunda 
sakrab oʻzgaruvchi nuqta atrofidagi oʻlchashlarga aloʻida eotibor bering. 
5.
Yuqoridagi oʻlchash natijalariga asoslanib, ferromagnit oʻzakli induktivlikni, 
kondensatorni va butun zanjirni VAX ni quring: 
U
L

(I
L
), 
U
C

(I
C
) va U

(I) 
6.
Oʻlchash natijalariga asosan, berilgan kuchlanish (U
1
) bilan induktivlikdagi(U
L
) va 
sigʻimdagi(U
C
) kuchlanish orasidagi bogʻlanish egri chizigʻini, ‘amda zanjirdagi tok (I) 
orasidagi bogʻlanish egri chizigʻini quring. 
7.
Tajriba yoʻli bilan qurilgan butun zanjirning VAX ni nazariy VAX bilan taqqoslang va 
oʻz xulosangizni ѐzing. 
17.1-jadval. 
I(mA) 
U
1
(v) 
U
L
(v) 
U
C
(v) 

---

17.2 -jadval. 
U
1
(v) 
I(mA) 
U
L
(v) 
U
C
(v) 
S i n o v 
s a v o l l a r i 
1.
Statik va dinamik qarshilik nimagʻ 
2.
Nochiziqli reaktiv induktiv gʻaltak nimagʻ 
3.
Ferrorezonans bilan chiziqli rezonans oʻrtasida qanday farq borgʻ 
4.
Ferrorezonansga erishishni qanday sharti mavjudgʻ