Ғалла уюмини муҳрлаш тўғрисида ҳам ҳужжатлар мав­ жуд. Жумладан, 20-ҳужжатда Убайдуллохоннинг 1702

“бошчи хў-
жа” 
деб юритилади. У шаҳарда тинчлик, ободончиликка 
жаиоб беради. Кам аҳамиятли қонунбузарликларни кўриб 
ҳал этади. Лозим бўлган \олларда жазолайди. Ким унинг 
ҳукмидан норози бўлса, ҳокимга арз қилади. Ҳ окимнинг 
топш ириғига кўра, аҳолига солик^ар солади ва уни йигиб 
олади
” 1
Қуқон хонлигининг бошқа шаҳарлари ҳам шун­
дай мансабдор шахс томонидан бошқарилган бўлиши 
мумкин. Аммо бу мансабнинг “бошчи хўжа” деб аталиши 
ф ақат Тош кентнинг мустақил бошқарилиш йилларига 
оид бўлса керак.
XIX асрнинг ўрталарга келиб хонликдаги феодаллар- 
нинг ўзаро иизолари, гахт ва ҳокимият талаш лари, халқ 
қўзголонлари кескин ижтимоий-сиёсий вазиятни вужудга 
келтиради. Бу эса рус қўшинлари томонидан Қўқон хон­
лиги 
ерларининг 
узил-кесил 
босиб 
олиниш ини 
тезлаштиради.
1876 йилнинг 19 январида Россиянинг ҳарбий вазири 
Д. М илютин Қўқон хонлиги Россияга қўшиб олинганли- 
гини расман эълон қилиш и билан бу давлат тугади.
Ижтимоий тузуми. 
Қўқон хонлиги ер эгалиги, деҳқон- 
чилик ишлаб чиқаришига асосланган давлат бўлиб, унда­
ги ҳукмрон сулола ва уларнинг амалдорлари катта ер эга­
лари эди. Тўла ҳуқукди фуқаролар, бойлар, ру\онийлар, 
юқори мансабли қарбийлар ва маълум даражада шахси 
озод деҳқонлар, савдогарлар, ҳунармандлар /ц ех бош лиқ- 
лари/дан иборат эди. Камбагал /е р с и з/ дсҳқонлар, кис­
ман қуллар жамиятда қуйи ҳуқуқий ҳолатга эга қатламни 
таш кил қиларди. Гарчи XVIII асрда қулчилик ўз мавқеи- 
ми йўқога бошлаган бўлса-да, қул ҳолагига тушиб қолган 
инсон мавжуд эди. Қарамликка тушган деҳқонлар ҳам 
кўпчиликни ташкил қилиб, улар, айпиқса, хонлик тарки ­
бида кўпчиликни таш кил қиларди. Тошкентда ер эгала- 
ринимг ерлари ва богларини ишлаб берувчилар 
кора қо-
зонлар 
деб аталган.
1 И сто р и я У эб ски си таи а в и сто ч н и ках . С ост. В. Б. Л у н и н . Т., 
“ Ф а н ” , 1988, 150-151-бстлар.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Хонликда ёлланиб ишлаш ҳам кенг урф бўла борди. 
Бундай ишлаш усулида ёлланувчи ш артнома тузилиб,