Turaql? soz dizbeklerin oq?t?wd?n ahmiyetli maseleleri

2.7. Turaqlı sóz dizbeklerin oqıtıwda «Klaster» usılın  

qollanıw 

Ulıwma  bilim  beriw  mekteplerinde  qaraqalpaq  tili  sabaǵında  turaqlı  sóz 

dizbeklerin  oqıtıwda  «Klaster»  usılınan  paydalanıwǵa boladı. Kúndelikli turmısta 

pikirdi  anıq  hám  qısqa,  tásirli  etip  aytıwda  turaqlı  sóz  dizbeklerinen    keń  túrde 

paydalanamız. Turaqlı sóz dizbekleri xalıq tárepinen dóretilgen sózlerdiń qaymaǵı, 

qısqa sózler arqalı bayanlanǵan ıqsham oyı. Turaqlı sóz dizbekleriniń tili ótkir hám 

júdá kórkem boladı. Az sóz benen kóp mánini bildiredi. Turaqlı sóz dizbekleri júdá 

jıynaqlı,  qısqa,  tujırımlı  máni  bildiredi.  Turaqlı  sóz  dizbeklerin  úyreniwde 

tómendegi maqset názerde tutıladı: 

- Turaqlı sóz dizbekleri haqqında túsinikler beriw; 

-  Turaqlı  sóz  dizbekleriniń  mazmunın  talqılaw  arqalı  oqıwshılardı  ótkir 

tujırımlı tereń mánili etip sóylewge úyretiw hám t.b. 

Oqıtıwshı  oqıwshılarǵa  turaqlı  sóz  dizbekleri  haqqında  túsindiriwden  aldın 

olardıń pikirlerin biliw ushın tómendegidey sorawlardı beriwi múmkin. 

1. Ózlerińiz biletuǵın turaqlı sóz dizbeklerin aytıń. 

2. Turaqlı sóz dizbekleri qanday túrlerge bólinedi? 

(Oqıwshılar  ózleri  biletuǵın  turaqlı  sóz  dizbeklerin  ayta  aladı).  Oqıtıwshı 

oqıwshılarǵa búgingi sabaqta turaqlı sóz dizbeklerin úyrenemiz dep temanı taxtaǵa 

jazıp  beredi  hám  turaqlı  sóz  dizbeklerin  kórkemlep,  tásirli  etip  oqıp  beredi, 

mazmunın  túsindiredi.  Sabaq  barısında  ushırasqan  túsiniw  qıyın  bolǵan  sózlerdi 

taxtaǵa jazıp, bul sózlerdiń mánisin, qollanılıwın túsindiredi. Oqıwshılardıń turaqlı 

sóz dizbeklerin qay dárejede túsingenin anıqlaw maqsetinde olarǵa tómendegidey 

sorawlar beriw múmkin. 

1. Turaqlı sóz dizbekleri degen ne? 

---

 

47

2. Turaqlı sóz dizbeklerin qanday túrlerge bólip úyreniwge boladı? 

3. Turaqlı sóz dizbekleriniń qanday áhmiyeti bar? 

Oqıtıwshı  usınday  sorawlar  beriw  arqalı  oqıwshılardıń  turaqlı  sóz  dizbekleri 

haqqında  qay  dárejede  túsiniklerge  iye  bolǵanın  anıqlaǵan  soń,  turaqlı  sóz 

dizbekleri haqqında tómendegi juwaptı aladı. 

 

 

Turaqlı sóz dizbekleriniń                                     Az sóz benen kóp  

     tili ótkir hám júdá                                              mánini bildiredi 

        kórkem boladı                                     

 

 

                                            Turaqlı sóz dizbekleri                          

 

 

             

             Mánilik jaqtan oǵada                                Júdá jıynaqlı, qısqa,                                                    

            kóp túrli bolıp keledi                              tujırımlı máni bildiredi 

 

Oqıwshılardıń  temanı  tolıq  ózlestirgenin  anıqlap  bolıp,  sabaqtıń  juwmaǵında 

turaqlı  sóz  dizbekleri  adamdı  ótkir,  mánili  sheber  sóylewge  hám  t.b. 

tárbiyalaytuǵının  jáne  bir  mártebe  túsindiredi.  Turaqlı  sóz  dizbeklerin  úyreniw, 

olardı yadlaw, jazıp keliw úyge tapsırma etip beriledi. 

Solay  etip,  turaqlı  sóz  dizbeklerin  oqıw  arqalı  oqıwshılarda  turaqlı  sóz 

dizbeklerin  úyreniwge  qızıǵıwshılıq sezimleri  oyanadı hám  pikirlerin  anıq, qısqa, 

tásirli, sheber aytıwǵa úyrenedi.  

6  –  klass  oqıwshılarına  «Turaqlı  sóz  dizbekleri»  temasın  túsindiriwde 

«Klaster» usılın qollansaq boladı.