Qarshi kurashning

Fuqarolarda diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi mafkuraviy
immunitetni shakllantirish. 
Tarix o ‘zga hududlarni zabt etish maqsadida 
ishlatiladigan urush qurollari uzluksiz takomillashib borganini ko'rsatadi. 
U nayzalardan tortib avtomatik qurollargacha, zambaraklardan tortib 
Yer yuzining har qanday nuqtasiga bexato yetib boradigan qit’alararo 
ballistik raketaiargacha bo'Igan uzoq takomil yo'lini bosib o ‘tdi. Bu 
qurollar bosib olinishi kerak b o ‘lgan hududlar aholisini jism onan 
yo‘q qilishga qaratilgan edi. Bugungi kunda esa, o ‘zga hududlarni zabt 
etish uchun ularning aholisini mahv etish shart emas. Zero, ongi va 
shuuri zabt etilgan, qarash va kayfiyatlari «ma’qul» yo‘nalishga o ‘zgartiril- 
gan yerlik aholi ko‘magida har qanday boylik, tabiiy resurslarga egalik 
qilish m um kin b o ‘lib qolmoqda.
M amlakatimiz ichida o'zlarining g‘ayriinsoniy va g'ayriislomiy 
g'oyalarini tarqatishga harakat qilayotgan diniy ekstremistlar ham ana 
shunday g ‘arazli m aqsadlarni, y a’ni yoshlarni c h alg 'itish , ular 
yordam ida mamlakatni o ‘z taraqqiyot yoMidan chetlatib yuborishga 
intiladilar.
Yuqoridagi m ulohazalardan ham kishilar qalbi va ongini egallash 
g‘oyaviy kurashning bosh maqsadiga aylanganini anglab yetish mumkin. 
«Bugungi kunda, — deb yozadi Yurtboshimiz, — insoniyat qo ‘lida 
mavjud bo ‘lgan qurol-yarog‘lar yer kurrasini bir necha bor yakson 
qilishga yetadi. Buni hamm amiz yaxshi anglaymiz. Lekin hozirgi 
zamondagi eng katta xavf — insonlaming qalbi va ongini egallash 
uchun uzluksiz davom etayotgan mafkuraviy kurashdir. Endilikda yadro 
maydonlarida emas, mafkura maydonlarida boMayotgan kurashlar ko‘p 
narsani hal qiladi. Bu achchiq haqiqatni hech qachon unutmaslik lozim».
Shunday sharoitda mohiyatan g'ayriinsoniy, shu jum ladan, diniy 
ekstremistik g'oyalar^ga qarshi tura olish uchun kishilarimizda mafkuraviy 
im m unitetni shakllantirish markaziy masalalardan biriga aylanmoqda.
Im m unitet (lot. imm unitas — ozod boMish, qutulish) deganda 
tibbiyotda organizmning doimiy ichki muayyanligini saqlashi, o ‘zini 
turli, shu jum ladan, zararli ta ’sirlardan himoya qilishga q o d irb o ‘lgan
132

---

xususiyatlari majmuyi tushuniladi. lm m unitet kishi vujudining turli 
infeksion kasalliklarga berilmaslik xususiyatini ham ifodalaydi.
Insonning tug‘ma bo'lgan ana shu umumiy imm unitet tizimidan 
farqli ravishda mafkuraviy im m unitetni shakllantirib borish zarur. U 
har bir avlod uchun o ‘ziga xos xususiyatga ega bo'ladi va mafkuraviy 
daxlsizlikni ta ’minlashga (immunitetga ega bo‘lmagan chaqaloqlarning 
uzoq yashay olmasligini eslaylik) xizmat qiladi.
Mafkuraviy im m unitet tizimining, asosiy va birinchi unsuri, bu 
bilimdir. Ammo bilimlar ko‘p. Diniy ekstremizm va terrorizm tarafdorlari 
ham muayyan «bilim»larga tayanadilar va uni omma ongiga singdirishga 
harakat qiladilar. Demak, mafkuraviy im m unitet tizimidagi bilimlar 
o b ’yektiv b o ‘lishi, voqelikni to ‘g ‘ri va to ‘liq aks ettirishi, inson 
m a’naviyatining boyishi va jamiyat taraqqiyotiga xizmat qilishi lozim. 
Bu, bir tom ondan. lkkinchi tom ondan, bu bilim lar o ‘z mohiyat 
e ’tiboriga ko‘ra, Vatan, millat, insoniyat manfaatlari bilan uzviy bog‘liq 
bo‘lm og‘i kerak. Fuqarolarimizning asl islom haqida xolis va yetarli 
bilimga ega bo'lishlari diniy ekstremizmga qarshi imm unitetni shakl- 
lantirishning asosiy shartlaridan biri hisoblanadi.
M afkuraviy im m unitetning ikkinchi asosiy unsuri ana shunday 
bilim lar zam irida shakllanadigan baholar, qadriyatlar tizim idir. 
Bilim lar qanchalik xolis va chuqur b o ‘lsa, uning zam irida yuzaga 
kelgan baholar, qadriyatlar ham shunchalik m ustahkam b o ‘Iadi. Bir 
so ‘z bilan aytganda, qadriyatlar tizimi mafkuraviy im m unitetning 
im koniyatlarini belgilab beradi va mafkuraviy infeksiyalar yo'lida 
m ustahkam qalqon bo‘lib xizmat qiladi.
Qayd etilgan mulohazalar asl islom haqida muayyan bilimlarga ega 
bo‘lish, uning bayrog'i ostida taqdim etilayotgan g‘oyalar, qarashlar va 
harakatlami to ‘g‘ri baholash, ularning mohiyatan islomiy qadriyatlarga 
butunlay zid ekanini anglab yetishga xizmat qiladi, degan xulosani 
chiqarish imkonini beradi. Bilimlar va qadriyatlar tizimi ham mafkuraviy 
imm unitetning mohiyatini to ‘liq ifoda eta olmaydi. Zero, mafkuraviy 
im m unitetning uchinchi muhim unsuri ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va 
madaniy-m a’rifiy sohalardagi m o‘ljal va maqsadlar tizimi bilan bog'liq. 
Ana shunday aniq tizim bo‘lmas ekan, xoh alohida inson, xoh millat 
yoki jam iyat bo‘lsin, goh oshkora, goh pinhona ko‘rinishdagi mafku­
raviy tazyiqlarga bardosh berishi amrimaholdir.
Mafkuraviy imm unitet tizimini shakllantirishda yot g‘oyalar kirib 
kelishining oldini olish va ulami yo'qotishga qaratilgan chora-tadbirlar 
majmuini o ‘z ichiga oladigan mafkuraviy profilaktikaning o ‘mi katta. U 
ijtimoiy institutlar tomonidan xilma-xil shakllarda amalga oshiriladigan 
g ‘oyaviy-tarbiyaviy, ijtim oiy-siyosiy, iqtisodiy, m a ’naviy ishlar 
majmuyini, to ‘g‘ri tashkil etilgan butun tarbiya tizimini qamrab oladi.
133

---

Bugungi kunda mamlakatimizda milliy istiqlol g‘oyasi ruhi bilan 
y o ‘g ‘rilgan a n a shun d ay tarb iy a tizim i y aratild i. U ni d oim iy 
takomillashtirib borish va davr d a’vatlariga hozirjavobligini ta ’minlash 
esa har birimiz va hammamizning asosiy vazifamiz hisoblanadi. 
Zero,
Prezidentimiz ta ’kidlaganlaridek, «Millat bor ekan, milliy davlat bor 
ekan, uning mustaqilligi va erkinligiga, an’ana va urf-odatlariga tahdid 
soladigan, uni o ‘z ta ’siriga olish, uning ustidan hukm ronlik qilish, 
uning boyliklaridan o ‘z manfaati yo‘lida foydalanishga qaratilgan inti- 
lish va harakatlar doimiy xavf sifatida saqlanib qolishi muqarrar».
Shunday ekan, voyaga yetayotgan har bir farzandimizni kuchli 
mafkuraviy immunitetga ega shaxs sifatida tarbiyalash ozod va obod Vatan, 
erkin va farovon hayotni ta ’minlashimizning asosiy shartlaridan biri 
bo'lib qolaveradi.
134

---