Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

25-расм 
Монополистик рақобатли соҳада узоқ муддатли мувозанат 
17
Харажатлар, C ва
нарх, P
Фирмалар сони, n
CC
PP
.
n
1
P
1
AC
1
AC
2
P
2
n
2
P* =AC
n*
 
Манба: Кругман П. Р., Обстфельд М. Международная экономика. Теория и политика: 
Учебник для вузов/Пер. с англ. под ред. В П.Колесова, М.В.Кулакова. – М.: Питер, 2003. – 
с. 157. 
Монополистик рақобат моделини халқаро савдо назариясида 
қўлланилиши, савдо бозор ҳажмини кўпайишига олиб келади, деган фикрга 
асосланган. Ишлаб чиқариш миқёсининг самараси кузатилган соҳаларда 
мамлакатда ишлаб чиқариладиган маҳсулотларнинг ассортименти ва уларни 
ишлаб чиқариш миқёслари ички бозор ҳажми билан чекланган бўлади. 
Мамлакатлар бир бири билан савдога киришиб ва интеграциялашган жаҳон 
бозорини шакллантириб, ушбу чекловларни бартараф этишга эришадилар. 
Бунда ҳар бир мамлакат маҳсулотларнинг кичикроқ ассортиментини ишлаб 
чиқаришга ихтисослашиш имкониятига эга бўлади. Ўзи ишлаб чиқараётган 
маҳсулотларни бошқа мамлакатлардан ҳам сотиб олиб, мамлакат ўз 
истеъмолчилари учун маҳсулотларнинг турларини кўпайтира олади. 
Натижада ташқи савдо ресурсларда ёки технологияларда фарқларга эга 
бўлмаган мамлакатлар учун ҳам ютуқларни олишга имконият яратади.

---

86 
Монополистик рақобатли соҳадаги фирмалар сони ва улар томонидан 
маҳсулотларга ўрнатилаётган нархлар бозор ҳажмига боғлиқ бўлади. Катта 
бозорларда кўпроқ фирмалар фаолият юритади ва уларнинг сотиш ҳажми 
каттароқ бўлади. Катта бозорларда истеъмолчиларга маҳсулотлар пастроқ 
нархда ва кенгроқ ассортиментда таклиф қилинади.