Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Туманлараро, туман судининг ваколатлари
– фуқаролик, 
жиноят ва бошқа баъзи бир ишларни биринчи инстанция бўйича 
кўриб чиқиш, яъни конкрет ишлар бўйича қўйиладиган асосий 
масалалар 
(жиноий 
жавобгарликка 
тортилаётган 
шахснинг 
айбдорлиги ёки айбсизлиги, қонунда назарда тутилган жазони 
қўллаш 
ёки 
қўлламаслик, 
муайян 
мулкий 
даъволарнинг 
исботланганлиги ёки исботланмаганлиги ва ҳ.к.) мазмуни бўйича 
қарорлар қабул қилиш. 
ФПКнинг 31-моддасида 
фуқаролик ишларининг судларга 
тааллуқлилиги
қуйидагича белгилаб қўйилган: 
1) тарафлардан ҳеч бўлмаганда биттаси фуқаро бўлган низоларга 
доир ишлар, қонунда бундай низоларни ҳал қилиш хўжалик суди ёки 
бошқа органларга топширилган ҳоллар бундан мустасно; 
2) ФПКнинг 279-моддасида санаб ўтилган алоҳида тартибда 
кўриладиган ишлар; 
3) қонун билан судларнинг ваколатига берилган бошқа ишлар. 
Жиноят 
ишлари 
бўйича 
туман 
(шаҳар) 
судининг 
ваколатлари –
қонунга мувофиқ юқори турувчи ёки ҳарбий 
судларнинг судловига тегишли бўлган ишлардан ташқари, жиноят 
ишларининг аксариятини кўриш (ЖПКнинг 389-моддаси); қамоққа 
олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллаш тўғрисидаги ҳамда қамоқда 
сақлаб туриш муддатини узайтириш тўғрисидаги илтимосномаларни, 
шунингдек, ишни судга қадар юритиш босқичида амнистия актини 
қўллаш тўғрисидаги илтимосномаларни кўриб чиқиш; маъмурий 
ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги материалларни кўриш. 
Ишни кўриб чиқишда суднинг таркиби. 
Фуқаролик ишлари 
бўйича туманлараро, туман (шаҳар) судида фуқаролик ишлари 
биринчи инстанция бўйича судьянинг якка ўзи томонидан кўрилади 
(ФПКнинг 13-моддаси). 

---

388 
Жиноят ишлари 
ҳайъатда
кўрилади. Ижтимоий хавфи катта 
бўлмаган жиноятлар, яъни қасддан содир этилиб, қонунда уч йилдан 
кўп бўлмаган муддатга озодликдан маҳрум қилиш тарзидаги жазо 
назарда тутилган жиноятлар ҳамда эҳтиётсизлик оқибатида содир 
этилиб, қонунда беш йилдан кўп бўлмаган муддатга озодликдан 
маҳрум қилиш тарзидаги жазо назарда тутилган жиноятлар 
тўғрисидаги, шунингдек, унча оғир бўлмаган жиноятлар, яъни 
қасддан содир этилиб, қонунда уч йилдан ортиқ, лекин беш йилдан 
кўп бўлмаган муддатга озодликдан маҳрум қилиш тарзидаги жазо 
назарда тутилган жиноятлар ҳамда эҳтиётсизлик оқибатида содир 
этилиб, қонунда беш йилдан ортиқ муддатга озодликдан маҳрум 
қилиш тарзидаги жазо назарда тутилган жиноятлар тўғрисидаги 
ишлар судья томонидан якка тартибда кўрилади (ЖПКнинг 13-
моддаси). 
Қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллаш тўғрисида, 
қамоқда сақлаб туриш муддатини узайтириш тўғрисида, шунингдек, 
амнистия актини қўллаш тўғрисида илтимосномалар судья 
томонидан якка тартибда кўрилади. 
Иш жиноят ишлари бўйича туман (шаҳар) суди томонидан 
биринчи инстанция бўйича ҳайъатда кўрилганда суд таркибига икки 
нафар халқ маслаҳатчиси ҳам киради.