Hozirgi zamon tabiiy fanlar konsepsiyasi

Okean biom assasi. 
Suv biosferaning m uhim tarkibiy qism laridan boMib, 
tirik organizm larning yashashi uchun eng zarur om illardan biri hisoblana­
di. Suvning asosiy qismi okean, dengizlar b o ‘lib, ularning tarkibida 60 ga 
yaqin kimyoviy elem entlar va tuzlar boMadi. O rganizm lar hayoti uchun 
zarur b o lg a n kislorod va karbonat angidridi suvda yaxshi eriydi. Suvdagi 
hayvonlar nafas olish jarayonida C O 2 ajratadi. 0 ‘sim liklar fotosintez n a ­
tijasida suv kislorod bilan boyiydi. O kean suvlarining 100 m gacha boMgan 
yuqori qatlam da bir hujayrali suvo‘tlari ju d a k o ‘p boMib, okean va d en - 
gizlarda yashovchi fotoplanktonlarga diatom suvo'tlari va bakteriyalar, 
zooplanktonlarga ko‘p hujayrali kovakichaklilar, chuvalchanglar, qisqich- 
baqasim onlar, um urtqasiz hayvonlarning lichinkalari va shu kabilar kira­
di. U lar m ikroplanktonni (yunoncha “p lan k to s” sayyor, k o 'c h ib yuruvchi 
degan so'zdan olingan) hosil qiladi. Sayyoramizdagi fotosintez jaray o n i- 
ning 30 % ga yaqini suvda kechadi, suv o 'tlari quyosh energiyasini qabul 
qilib uni kimyoviy reaksiyalar energiyasiga aylantiradi. Suvda yashaydigan 
hayvonlarning asosiy ozuqasi planktonlardir. Suvning tubiga yopishib hayot 
kechiruvchi organizm lar bentos deb ataladi (yunoncha “b e n to s”— chu - 
qurdagi degan so'zdan olingan). Bentos hayvonlarga bulutlilar, kovakichak­
lilar, chuvalchanglar, molluskalar, qisqichbaqasim onlar, ignatanlilar, as- 
sidiyalar, o ‘sim liklar, suvo'tlari kiradi. B ulardan tashqari n ek to n lar ham
b o ‘lib, ular yirik suzib yuruvchi hay v o n lar (dengiz su tem izu v ch ilari, 
baliqlar, kaltakesaklarni o ‘z ichiga oladi) o k eann ing tubida ju d a k o ‘p 
bakteriyalar mavjud boMib, ular organik m oddalam i anorganik m oddalarga 
aylantiradi. G idrosfera ham biosferaga kuchli ta ’sir k o ‘rsatadi. G id ro sfera 
sayyorada issiqlik va nam likning taqsim lanishida, m o d d alar aylanishida 
m uhim rol o'ynaydi.