Тупроқшунослик олий ў қ ув юртлариаро илмий-услубий бирлаш

тишича ҳаводан 
1
га ерга 
2 0
к г /г а туз олиб келишини ҳи соблаб,
агар шу олиб келинган тузлар ювилмаганда эди 
1 2 0 0
йил ичида
ҳамма тупроқлар ш ўрланиб кетган бўлар эди, деган хулосага к ел ­
ган. Олимлар келтирилган маълумотларига қарасак, О рол бўйи
майдонларига ҳар йили денгиздан 170-800 кг га яқин тузлар шамол-
лар ёрдамида олиб келиб ётқизилар экан.
Т У З Л А Р Н И Н Г Т Ў П Л А Н И Ш И Д А Б И О Л О Г И К Ц И К Л
Ўсимликлар, ҳайвон организмлари ва микроорганизмлар
ўзларининг ҳаёти жараёнида кўп миқдордаги минерал моддаларни
ўзларига қабул қилишади. Органик моддалар минераллашгандан
кейин тупроқларда тўпланади ва бошқа янги геохимик айланиш
циклига ўтади. Б унда моддаларнинг бир қисми тупроқдан ювилиб
кетади, бир қисми эса қатламларида кам ҳаракатчан иккиламчи
минералларга айланиб тупроқ томонидан сингдирилади, яна бир
қисми эса бошқа организмлар томонидан сурилиб яна янги биологик
циклга ўтади.
В .И . Вернадскийнинг ҳисобига кўра организмларнинг у м у ­
мий массаси бизнинг планетамизда 
1 0 17
- 
1 0 18
т га тенг ёки бу т ах­
минан ернинг 16 км чуқурликгача бўлган массасини (
0 , 1
- 
0
,
0 1
%) ни
ташкил қилади. Ш улардан 65-70% кислородга, 10% водородга тўгри
келса, қолган 20 - 25% ҳар хил кул элементларини ташкил қилар
экан. Буларга С, Са, M g, Si, Fe, Ка, S, Na, Al, Ce ва бошқа эл е­
ментлар киради. Ш у элементлар ўсимликларнинг хилига қараб К-
15-30%, Са-5-10%, Mg-2-4%, Na-2-4% ва х.к.ларни ташкил қилади.
Ўсимликлар ўзларининг ҳаёти - жараёнини ўтаб бўлгандан
кейин тупровда яшовчи микроорганизмлар томонидан бир қисми