1)
tavsiyadan
qabul qilamiz.
Valning bu kesimida eguvchi moment ta‘sir qilgani uchun
olingan
2) 1.3. formuladan,
tavsiyadan
olsa ham bo‘ladi.
Valning konstruksiyasi 17.1 – rasmda ko‘rsatilgan.
5 – rasm. Yetaklovchi val konstruksiyasi
Podshipnik
ostidagi diametr
.
qabul qilamiz (podshipnik diametrining standart qiymatiga mos)
deb olamiz.
Shesternaning ichki diametri
mm
4 – rasmdagi shartga binoan shesternani val bilan birga val shesterna qilib tayyorlaymiz.
4. MUFTA TANLASH VA ULARNING TEKSHIRUV HISOBINI BAJARISH
Doimiy biriktirilgan muftalar.
Bu muftalar qo‘zg‘almas va mahkam biriktirilgan
birikmalarni tashkil qiladi. Ular muftalarni tayyorlash va yig‘ishdagi vallarning o‘qdoshmasligini
kompensatsiya qilmaydi, vallarning aniq markazlashtirishni talab etadi.
Bunday muftalarga
vtulkali va flanetsli muftalar kiradi.
,
bunda
– boltni sirib tortuvchi kuch;
, zahira koeffisienti;
– valga ta‘sir
qiladigan burovchi moment;
z
– boltlar soni;
– boltlarning
joylashishi diametri;
–
yarimmuftalar orasidagi ishqalanish koeffisienti,
.
Tirqishsiz o‘rnatilgan boltdagi hisobiy yuklanish
mm
T
d
v
4
,
29
20
14
,
3
10
100
16
16
3
3
3
1
1
mm
d
v
30
1
MPa
20
mm
d
d
ed
v
38
5
,
28
38
1
75
,
0
1
75
,
0
1
mm
d
v
30
1
mm
t
d
d
v
p
4
,
34
2
,
2
2
30
2
1
1
mm
d
p
40
1
mm
d
d
bp
4
,
36
2
2
,
3
30
2
2
,
3
mm
d
bp
40
25
,
26
5
,
2
20
5
,
1
5
,
2
1
1
z
m
d
f
mm
d
f
35
,
66
1
f
D
z
KT
F
sir
0
2
sir
F
2
...
3
,
1
K
T
0
D
f
2
,
0
1
,
0
f
.
Birinchi holda boltda sirib tortish natijasida cho‘zuvchi kuchlanish hosil bo‘ladi, ikkinchi
holda ezuvchi va kesuvchi kuchlanish hosil bo‘ladi.
4.1 – rasm. Flanetsli
mufta
Kulachok – diskli muftalar.
Ikki yarimmufta 1, 2 va ular orsidagi oraliq disk 3 dan
tuzilgan. Har bir yarimmuftaning ichki tarafida diametr bo‘yicha paz joylashadi. Pazning ikkala
tarafida bittadan chiqiq qismi bo‘lib, u yarimmufta pazlariga kirib joylashadi (4.2 – rasm).
4.2 – rasm. Kulachok – diskli mufta
Kulachok – diskli mufta yon taraflarida ezuvchi kuchlanish hosil bo‘ladi.
formulada
K
– ish sharoitining dinamiklik koeffisienti,
– chiqiq ishchi balandligi. Amaliyotda
olinadi,
Cт5 yoki 25Л po‘latdan tayyorlangan yarimmuftalar uchun
olinadi.
Muftalarni hisoblash bo‘yicha masalalar
1 – masala.
Flanetsli muftada boltlar tirqishsiz o‘rnatilgan. Boltlar o‘rnatilgan diametr
. Burovchi moment
, boltlar soni
. Bir boltga to‘g‘ri
keladigan kuchni aniqlang.
Yechish.
Tavsiyalar asosida:
,
deb qabul qilsak
0
2
zD
T
F
MPa
d
D
h
KTD
ez
ez
3
1
3
6
h
3
...
5
,
2
d
D
ez
MPa
20
15
mm
D
160
0
Nm
T
300
6
z
4
z
mm
D
100
Mana shu qiymat bo‘yicha boltning hisobini bajarish mumkin.
.
2 – masala.
Tishli mufta
burovchi moment uzatadi. Yuklanishning
dinamiklik koeffisienti
,
. Mufta o‘lchamlarini hisoblang.
O‘lchamlarni
,
deb oling.
Yechish.
;
,
DSTdan
qabul qilamiz, bunda
.
5. PODSHIPNIKNING XIZMAT MUDDATINI HISOBLASH VA MUFTA
TANLASH.
Podshipniklar val hamda o’qlarning shiplariga o’rnatilib, tayanch vazifasini o’taydi.
Ular o’q yoki valga qo’yilgan radial va o’q bo’yicha yo’nalgan kuchlarni qabul qiladi hamda
aylanish o’qining berilgan holatini saqlaydi.
Podshipniklar ishqalanish turi va qabul qilayotgan yuklamaning turiga qarab tasniflanadi.
Yarim suyuqlik sharoitida ishlaydigan sirpanish
podshipniklarini hisobi
, (5.1)
bunda
podshipnikdagi radial yuklanish (uning miqdori statikaning muvozanat
tenglamaridan aniqlanadi);
d
-val sapfasining diametri,
l
-podshipnik uzunligi;
/
nisbat
bo‘yicha sirpanish podshipniklari
kalta;
normal;
uzun turlarga bo‘linadi.
a) o‘rta tezlikda ishlaydigan podshipniklar bosimni tezlikka ko‘paytmasiga binoan
(2)
bunda
v
- val sapfasining aylana tezligi.
Suyuqlik sharoitida ishlaydigan podshipniklar hisobi
N
F
625
160
6
10
300
2
3
MPa
ez
ez
15
85
,
3
100
200
20
200
10
300
5
,
1
6
3
3
3
Nm
T
400
5
,
1
K
MPa
ez
15
30
z
15
,
0
mm
D
67
15
,
0
15
9
,
0
10
400
5
,
1
3
3
0
mm
z
D
m
23
,
2
30
67
0
mm
m
25
,
2
mm
z
m
D
5
,
67
30
25
,
2
0
p
ld
F
p
z
r
F
l
d
1
4
,
0
d
l
1
5
,
0
d
l
1
d
l
pv
pv
Boshlang‘ich ma‘lumotlar: odatda sirpanish podshipnigini
hisoblash uchun quyidagi
ma‘lumotlar berilishi mumkin: sapfa diametri
d
, tayanchga ta‘sir etadigan kuch (yuklanish)
va valning aylanishlar takroriyligi
n
(yoki tezligi
v
).
Sirpanish podshipnikini hisoblash tartibi.
1) Podshipnik uzunligi aniqlanadi. Podshipnikni
nisbati bo‘yicha (4.1) va (4.2)
formulalarga binoan tekshiriladi.
2) Nisbiy tirqish
(4.3)
tanlanadi va uni standart o‘tkazishlar bilan moslashtirib olinadi. Bunda standart o‘tqazishlar
qiymatlarga moslashtiriladi.
3) Moy navini va uning o‘rtacha haroratini tanlaymiz. Moy navini tanlashda 5.1-rasmdagi
grafikdan foydalanamiz.
5.1- rasm. Moy qovushqoqligini o‘rtacha
qiymatini tanlash uchun grafiklar:1,2,3,4-
markali industrial moylar; 5-22 – markali
turbinali moy
Moy qovushoqligini aniqlashda moyning o‘rtacha haroratini 45-75
o
C tanlaymiz.
Moyning o‘rtacha harorati va 5.1-rasmdagi grafikdan moy qovushoqligini o‘rtacha qiymati
ni aniqlaymiz.
Sirpanish podshipniklariga oid masalalar yechish
1-masala.
Sirpanish podshipnikning ustquymasi temirgrafitdan tayyorlangan. Val
sapfasining diametri
, ikki juft podshipnikka
radial kuch
tushadi.
Podshipnikni uzunligi va ruhsat etilgan eng katta aylanish takroriyligini aniqlang.
Yechish:
Jadvaldan temirgrafit ustquyma uchun
va
qiymatlarni ko‘rib olamiz.
Har bir tayanch podshipnikka
kuch tushadi.
,
deb qabul qilamiz.
Aylana tezlikning qiymatidan aylanishlar takroriylgi
r
F
d
l
25
.
0
3
10
8
,
0
v
9
9
,
8
7
,
8
9
,
7
7
d
H
e
H
e
H
t
H
mm
d
50
kN
F
r
10
s
m
v
/
2
MPa
p
5
,
5
kN
F
r
5
2
10
mm
d
p
F
l
z
18
,
18
50
5
,
5
10
5
3
mm
l
20
.
2-masala.
Radial sirpanish podshipnigi suyuqlik sharoitida ishlatishga mo‘ljallangan.
Podshipnik parametrlari:
,
,
.
Do'stlaringiz bilan baham: 
