74
2.2.1. Махсулотлар миқдор тахлили.
Газ таркибидаги водород сулфид ва меркаптанларни аниқлаш
тажриба қурилмаси.
Таҳлил учун керакли жиҳозлар:
колбалар, Дрексел склянкаси,
бюретка, пипетка, газ ўлчагич, ўлчовчи цилиндр, манометр, тубусли
склянка, термометр.
Керакли реактивлар:
CdCl
2
кадмий хлорид, Cd(CH3COO)
2
кадмий
сиркаси, йод 0,1н ли, крахмал 0,5 % ли эритма, 10н ли натрий тиосулфати
эритмаси.
Қурилмани йиғиш ва ишга тайёрлаш:
Найлар ва қувурлар
тизимида мавжуд газларни сиқиб чиқариш ва таҳлилни аниқлик
даражасини ошириш мақсадида тадқиқ қилиниши лозим бўлган газ қувури
2-3 марта
очиб,ёпилпди, сўнгра расмда кўрсатилган
кетма-кетликда
жихозлар уланди.
Таҳлил учун H
2
S ва RSH олиш:
1-Дрексел склянкасига кадмий
хлориднинг 30%ли эритмасидан 50 мл. қуйилди. Кадмий хлоридга асосан
H
2
S юттирилди. Охирги Дрексел склянкасига кадмий сиркасининг 0,3%ли
эритмасидан 50 мл. қуйилади ва бу эритмадан RSHни юттириш мақсадида
фойдаланилди. Юттирилиш жараёни тўқ сариқ рангга қадар амалга
оширилди. Газ улчагич кўрсатгич қайд қилиб олинди.
Титрлаш жараёни ва таҳлили:
Охирги Дрексел склянкасидаги
кадмий сиркасига ютлган RSH колбага
олинди ва титрлашлаш амалга
оширилди. Титрловчи реагент сифатида натрий тиосулфатнинг 10%ли
эритмаси қўлланилди. Бюретка натрий тиосулфат эримаси билан
тўлдирилди. Колбадаги кадмий сиркасига ютлган RSH аралашмасига 0,1н
лийод эритмасидан 10 мл. қуйилди. Аралашма қўнғир жигар тусга киради,
сўнгра аралашма бюретка остига томчи ҳолатда натрий тиосулфат эримаси
билан оч сариқ (лимон рангли) тусга киргунга қадар титрланди, сўнгра
75
аралашмага
крахмалнинг
0,5 % ли
эритмасидан
6 мл.
қуйилди.
Аралашманинг ранги қўнғир бинафша тусга кирди. Сўнгра
аралашма оч
(шаффоф) рангга киргунга қадар титрланди. Бюреткадаги кўрсатгич қайд
қилиб олинди ва ушбу титрлаш жараёни
“ишчи аралашма”
деб номланди.
2.1-расм.Газ таркибидагиводород сулфид ва меркаптанларни
аниқлаш қурилмаси схемаси.
1 - Дрексел склянкаси; 2 -тубусли склянка; 3 - манометр; 4 -
термометр;
5 - ўлчовчи цилиндр; 6,7 - шиша жўмраклар
.
Сўнгра бу жараённи “бўш аралашма” билан давом эттирилди. Бунинг
учун колбага кадмий сиркасининг
0,3%ли
эритмасидан
50 мл.
қуйилди ва
титрлашлаш амалга оширилди. Титрловчи реагент сифатида натрий
тиосулфатнинг
10%ли
эритмаси қўлланилди. Бюретка натрий тиосулфат
эримаси билан тўлдирилди. Колбадагикадмий сиркасига устига
0,1н
лийод
эритмасидан
10 мл.
қуйилди. Аралашма қўнғир жигар тусга киради, сўнгра
аралашма бюретка остига томчи ҳолатда натрий тиосулфат эримаси билан
оч сариқ (лимон рангли) тусга киргунга қадар титрланди, сўнгра
76
аралашмага крахмалнинг
0,5 % ли
эритмасидан
6 мл.
қуйилди.
Аралашманинг ранги қўнғир бинафша тусга кирди. Сўнгра аралашма оч
(шаффоф) рангга киргунга қадар титрланди. Бюреткадаги кўрсатгич қайд
қилиб олинди ва ушбу титрлаш жараёни “бўш аралашма” деб номланди.
Ҳисоблаш:
Олинган қайдларни қуйидаги формулага асосланиб
ҳисоблаш амалга оширилди:
Do'stlaringiz bilan baham: