1-modul: “Davlat tilida ish yuritish” faniga kirish. Hujjatchilik tarixi. Sharq hujjatchiligi

Qayerga yoki kimga 
Ariza yozuvchining turar joyi, 
lavozimi, t
o
„
liq nomi 
ARIZA 
Ariza matni (mazmuni) 
Ilova 
Sana (yil, kun, oy) 
Imzo 
I.O. va familiyasi 

---

3.
Davogarning to‟liq nomi va manzili. 
4.
Javobgarning to‟liq nomi va manzili. 
5.
Da‟vo summasi. 
6.
Hujjat nomi (da‟vo arizasi). 
7.
Da‟vo arizasining matni (mazmuni). 
8.
Ilovalar (da‟vogarning talablarini asoslovchi barcha hujjatlar). Hisob-kitob arizasi 
bajarilgan ishlarga haq to‟lash haqidagi yozma 
yoki og‟zaki mehnat shartnomalari asosida muayyan ishlarni bajargan ayrim ishchi 
(xizmatchi)lar tomonidan muassasa rahbari nomiga yoziladi. 
Hisob-kitob arizalari ham erkin usulda yoziladi, lekin unda quyidagi zaruriy 
qismlar bo‟lishi kerak: 
1.
Muassasa hamda ariza yo‟llanayotgan mansabdor shaxsning nomi. 
2.
Arizachi haqida ma‟lumotlar (adresi, pasport raqamlari, kim tomonidan va qachon 
berilgan; ismi, ota ismi va familiyasi; zarur hollarda tug‟ilgan yili va soliqlar 
bo‟yicha imtiyozi borligi ko‟rsatiladi). 
3.
Hujjat nomi (hisob-kitob arizasi). 
4.
Ariza matni. 
5.
Ariza berilgan sana. 
6.
Arizachining shaxsiy imzosi. Korxona va bo‟linma rahbariga xizmat faoliyati 
bilan aloqador 
muhim masalalar yuzasidan yoki yuqori idora, mansabdor shaxsga biron bir voqea va 
hodisa haqida xabardor qilish zaruriati tug‟ilganda taqdim etiladigan mufassal yozma 
axborot - bu bildirishnomadir. 
Unda, odatda, bayon qilinayotgan masalalar bo‟yicha tuzuvchi (yozuvchi)ning 
takliflari aks etadi. 
Kimga yo‟nalganiga qarab bildirishnoma ichki va tashqi turlarga ajratiladi. 
Ichki bildirishnoma o‟z korxona rahbariga yoki bo‟lim mudiriga yoziladi. U toza 
qog‟oz varag‟iga qo‟lda yoki mashinkada yozilishi mumkin. Bunday bildirishnomalar 
muallif tomonidan imzolanadi. Tashqi bildirishnoma, ya‟ni muassasa rahbari tomonidan 
yuqori idoraga yoki mansabdor shaxsga yoziladigan bildirishnoma, odatda, xos ish 
qog‟ozga ikki nusxada yoziladi. Hujjatning ikkinchi nusxasi korxonaning o‟zida 
qoldiriladi. Bunday bildirishnomalar korxona rahbari tomonidan imzolanadi. 
Bildirishnoma tashabbus, axborot va hisobot xususiyatiga ega. Bu xususiyatlar 
hujjat matni sarlavhasidayoq o‟z aksini topadi. Tashabbus bildirishnomasi matnida 
tegishli masala yuzasidan umumiy yoki aniq takliflar ilgari surilib, rahbarni ularni hal 
qilishga undaydi. 
Axborot bildirishnomasi, odatda, umumiy holati rahbarga ma‟lum muayyan 
jarayon to‟g‟risida xabar beradi. 
Hisobot bildirishnomasi ma‟lum bir ishning tugallanishi haqida yoki biron-bir 
ko‟rsatma, tavsiya, rejaning ijrosi to‟g‟risida rahbarni xabardor qilishi kerak. Muayyan 
vazifa yoki majburiyatlarni bajarilishi haqidagi hisobot bildirishnomasi amaliyotda raport 
ham deyiladi. Aslida frantsuzcha bo‟lib, bu tushuncha bizga “bildirgi” atamasi bilan 
ma‟lum.