O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti fizika matematika fakulteti

o’yinli o’qitish texnologiyasi 

Mehnat va o’qish bilan bir qatorda o’yin ham inson faoliyatining eng asosiy 

turlaridan biridir. o’yinning strukturasi o’z ichiga quyidagi bosqich -larni oladi: 

-   maqsadlarni qo’yish. 

-   rejalashtirish. 

-   amalga oshirish (maqsadni). 

-   natijani tahlil qilish. 

o’yinli  faoliyatning  motivatsiyasi  eng  ixtiyoriyligi,  tanlash  imkoniyati  va 

musobaqa  elementlarining  borligi,  ehtiyojlarni  qondirish,  o’zini  anglash  va  o’zini 

safarbar qilish bilan ta’minlanadi.  

o’yin struturasiga quyidagi jarayonlar kiradi: 

-        o’yinchilar o’zlariga olgan rollar, 

-        bu rollarni amalga oshirish vositalar sifatidagi o’yinli omillar, 

-       predmetlarning  o’yinli  qo’llanilishi,  ya’ni,  haqiqiy  narsalarni  o’yinli 

shartlari bilan almashtirish, 

-        o’yinchilar orasidagi real munosabatlar,   

-        Syujet (mazmun) - o’yinda ko’rsatilayotgan haqiqiy ahvol. 

Ko’pchilik o’yinlar uchun quyidagi xususiyatlar xos: 

---

 

 

26 

 

-   Faqatgina  o’quvchining  xohishi  bilan  amalga  oshiriladigan  erkin 

rivojlanuvchi faoliyat. o’quvchi faqat natijadan emas, balki, o’sha jarayondan zavq 

oladi. 

-    Faoliyatning ruhiy jihatdan yuqoriligi, raqobat, musobaqalashish (ruhiy 

zo’riqish). 

-   Bevosita  va  bil  vosita  qoidalarning  mavjudligi  -  ularning  o’yinning 

mazmunini  aks  ettiradi,uning  mantiqiy  va  vaqt  bo’yicha  ketma-ketligini  aniqlab 

beradi. 

 o’yinlar quyidagi funksiyalarni bajaradi: 

1.      Ijtimoiylashtirish  funksiyasi.  o’yin  talabani  ijtimoiy  munosabatlar 

tizimiga qo’shilish uchun kuchli vositadir. 

2.     

Millatlararo 

kommunikatsiya 

funksiyasi. 

o’yin  o’quvchiga 

umuminsoniy qadriyatlar, boshqa millatlarning madaniyatini o’zlashtirish imkoni -

ni  beradi.  Chunki  o’yinlar  milliy  va  shu  bilan  bir  vaqtda  internatsional  va 

millatlararo. 

3.      o’yinda  o’quvchini  o’zini  namoyon  qilish  funksiyasi,  ya’ni  o’yin 

inson amaliyotining paligoni sifatida. 

4.     Komunikativlik funksiyasi . 

5.     Diagnostik funksiyasi.   

o’yin pedagogga talabalarga turli xil qobiliyatlarni (aqliy, ruhiy va ijodiy va 

h.k.) aniqlashga yordam beradi. 

6. o’yinning  terapevtlik  funksiyasi.  U  o’quvchining  hulqida,  muammosida 

va o’qishda paydo bo’ladigan turli xildagi  qiyinchiliklarni engish vositasi sifatida 

foydalanishda namoyon bo’ladi. 

      7.  Tuzatish  (korrektsiya)  funktsiyasi.  Talabaning  shaxsiy  strukturasi 

ko’rsatkichlari ijobiy o’zgarishlar qo’shimchalar kiritish. 

15. Ko’ngilochar funktsiyasi.     

 

 

---

 

 

27