Касбий педагогика. Касбий психологияси шахсда касбга доир билим, кўникма


Профессиографик тадқиқот методлари



Download 4,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet134/180
Sana12.07.2022
Hajmi4,74 Mb.
#778824
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   180
Bog'liq
УМК-Кп.Кпс

Профессиографик тадқиқот методлари. 
Касбнинг илмий таъсири, меҳнатнинг (меҳнат хулқи ) ташқи яъни психик жараёнлар 
кўришини яъни, меҳнат субъектининг ички воситаларига бўлган интеграл психологик 
тузилмаларини назарда тутади. Профессиографияда кўпгина турли-туман усуллар 
қўлланади:
1)
Ижтимоий (сўровномалар, саволлар киритилган кузатув); 
2)
Психологик (суҳбат кузатув тажриба ва улардан келиб чиқувчи интервью, шахсий 
сўровномалар тестлар, тажрибалар, психобиографиялар, фаолият маҳсулини ўрганиш 
методи); 


205 
3)
Физиологик (ЭКГ. КЭР қонда артериал босимни ўлчаш антопометрик ва техник 
маълумотлар); 
4)
Технологик жараёнлар таъсири ва бошқа усуллар хилма – хиллигидан вақт, куч ва 
вазиятларни минималлиги билан професиограмма тадқиқотдаги саволларга жавоб 
берувчи усулларни танлаш лозим. 
Усуллар комплексини ишлаб чиқишда тизимни ташкил этувчи омил тадқиқот мақсади 
муҳим роль ўйнайди. 
Психографияларни касбга йўналтириш учун ишлаб чиқаётганда касбнинг умумий 
профессиографик ва ижтимоий-психологик таъсирига катта эътибор берилади. Меҳнат 
шароитларидан техник, технологик ва ижтимоий психологик шароитлари анча 
чуқурроқ ўрганилади. Тадқиқотларнинг муҳим йўналиши бу шахснинг қобилиятлари, 
психофизиологик хусусиятларини баҳолашдир. 
Профессиограммаларнинг касбга йўналтириш ва касбий танлов мақсадида ишлаб 
чиқишда психодиогностик тадқиқотлар жуда муҳим ҳисобланади. Қолган тадқиқотлар 
ўқув – касб муассасаларида талабалар, ўқувчиларни ўқишга қабул қилинадиган 
шахслар ишлаши лозим бўлган шароитларни аниқлаш учун аҳамиятга эга. Аммо улар 
ҳам муҳим ҳисобланади, чунки аниқ мажбуриятларни ва меҳнат шароитларини 
билмасдан, касбга йўналтириш, касбий йўналганлигини ташкиллаштириш ва касбга 
нисбатан лаёқатини аниқлаб бўлмайди. 
Профессиографик тадқиқотларнинг кейинги йўналиши – толиқиш монотония бошқа 
ёмон ҳолатларни олдини олиш, травматизм билан кўзнинг кўриш касаллиги ва унинг 
пасайиши мақсадида меҳнат шароитлари ва тартибини ўрганишдир. Тадқиқотларнинг 
асосий мақсади – меҳнат шароитлар ва тартибини ўрганиши ва шу билан бирга нормал 
ва патологик ҳолатлар, шунингдек, шахснинг касбий муҳим ва фаолиятига бўлган 
реакциясини ташхис қилади. Бу комплексга профессиографик усуллардан гигиеник, 
табиий, психологик ва физиологик усуллар киради. 
Усулларни танлашда касбнинг тўлиқ ўрганилиши назарда тутилиши керак. Бунда 
профессиографик тадқиқотлар йўналишларида қуйидаги профессиография чизмасидан 
фойдаланиш тавсия этилади:
1)
Ишлаб чиқариш жараёни билан умумий танишув унинг ўрганиш ва тасвири.
2)
Иш ўринларини тасвирлаш, иш ўрнидагиларнинг фаолиятини психологик қўллаш. 
3)
Иш-ҳаракатларининг психологик, физиологик ва антропометрик таҳлили. 
4)
Меҳнат жараёнининг таҳлили. 
5)
Иш кунининг суръати хронометраж. 
6)
Фаолиятнинг индивидуаллигини ўрганиш. 
7)
Хатоли ҳаракатлар таҳлили. 
8)
Санитария – гигиеник меҳнат шароитларини баҳолаш. 
9)
Бир смена, ҳафта, узоқ давр манбаида иш қобилиятини динамикаси. 
Профессиграфиялар турли мазмунига эга. Бу улар нима мақсадларда тузилганлигига 
боғлиқ. Профессиографик адабиётларни ўрганиб ва тизимли таҳлил тамойилига 
таянган ҳолда умумлашган професиограмма чизмаси ишлаб чиқилган. 

Download 4,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   180




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish