Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №20 (том 5)

Bulutli texnologiyalar asosida korporativ tarmoqlarda elektron ilmiy-ta’limiy 
resurslarni shakllantirish va qidirish 
 
Axborot-kutubxona faoliyatidagi texnologiyalarning rivojlanish tendensiyalari tahlili quyidagi 
rivojlanish yo‘nalishlarida xulosa qilish imkonini yaratadi:

global axborot tizimlari va axborotga ega bo‘lishning barcha imkoniyatlari orqali, 
foydalanuvchilarning joylashgan joyidan va so‘rovlarning turidan qat’i nazar, ularning ehtiyojlarini 
imkon darajasida qondirish; 

elektron kutubxonalar va virtual korporativ tarmoq muhitida jahon ilmiy-ta’limiy 
resurslarini to‘plash vositalari va usullarini rivojlantirish;

foydalanuvchilarni nafaqat kutubxonadan, balki, masofaviy erkin foydalanish orqali 
mustaqil axborot olish, hatto resurslarni shakllantirish va axborot xizmatlarini ko‘rsatishga faol jalb 
qilish; 

olinadigan va shakllantiriladigan axborotning turli xil bo‘lishi; 

axborot-kutubxona infratuzilmasini rivojlantirishni faollashtirish. 
Axborot-kutubxona infratuzilmasi (AKI) tushunchasi ostida respublika yoki mintaqa 
miqyosida axborot-kutubxona muassasalarining (AKM) foydalanuvchilari ehtiyojlarini maksimal 
ravishda qondirishga qaratilgan, axborotni saqlash va tavsiflash, yagona uzatish standartlariga 
asoslangan yagona tarmoqqa birlashuvi tushuniladi. 
Axborot-kutubxona muassasalarini (AKM) rivojlantirishda asosan quyidagi ikkita model 
ishlatiladi: 
1.AKMlarining mahalliy taqsimlangan modeli. №1 model.
2.Mijoz-server modeli. №2 model.
AKMlarining mahalliy taqsimlangan modeli.
1-model 1970-80-yillar va 90-yillar boshida 
yetakchi G‘arb davlatlarining kutubxona va arxivlarida keng tarqalgan edi. Bunda har bir axborot 

---

841 
muassasalari o‘zining elektron kataloglarini tashkil etib, elektron pochta va Internetdan axborot va 
yozuvlar almashuvida foydalanganlar.