Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №20 (том 5)

yaratish, shuningdek ularni ishda tanlangan va belgilangan mezonlarga muvofiq taqqoslash 
natijalari keltirilgan: sistoliklik, uskunalarning mahsuldorligi va hajmi, protsessor maydonining 
samaradorligi. 
 
Kalit so‘zlar:
 
Korporativ tarmoqlar, axborot-kutubxona, JAR elektron resurslarini, 
Elektron kutubxona, materiallarni kataloglashtirish, Bulutli texnologiya. 
 
 
Respublikaning axborot-kutubxona tizimlari asosida tashkil etilgan axborot-kutubxona 
tarmog‘i elektron ilmiy-ta’limiy resurslarni shakllantirish va tarqatish mexanizmini yaratishga imkon 
beradi. Korporativ tarmoqda jahon elektron resurslarini to‘plash bosqichlari keltirilgan (1-rasm). 
Barcha tashkilotlarda soha yoki qiziqishlaridan qat’i nazar lokal tarmoqlar rejimida kerakli 
bo‘lgan resurslarni izlash, nusxa ko‘chirish kabi amallar bajariladi. Olingan materiallar 
tizimlashtiriladi, hujjat turlari asosida metama’lumotlarga ajratiladi: ilmiy maqola, kitob, darslik, 
ko‘p tomli nashrlar, jurnallar, dissertatsiyalar, multimedia resurslari va h.k.
Resurslarni kataloglashtirishning keyingi bosqichi MARC formatlari asosida yuqori malakali 
mutaxassislar tomonidan tegishli metama’lumotlar maydonlari asosida amalga oshiriladi. Korporativ 
tarmoqda ishlash bir qator vazifalarni bajarishni taqozo etadi. Bular: konsorsium ishtirokchilari 
o‘rtasida axborotlarni operativ almashish; yozuvlar va materiallarning qayta takrorlanishi oldini olish; 
yig‘ma elektron katalogni (YEK) shakllantirish. YEK tarmoqqa yagona portaldan kirish va JAR 
lardan samarali qidiruvni tashkil etishga imkon yaratadi. 
2-rasmda 
axborot 
kutubxona 
markazlarining 
(AKM) 
korporativ 
tarmoqlarida 
integratsiyalangan tizim tuzilmasi keltirilgan. Bu tizim turli xil tashkilotlar, nafaqat, oliy ta’lim 
muassasalari doirasida, balki kollej, litsey, maktablar, arxivlar va h.k.larning korporativ tarmoqlarida 
yagona texnologiyalar asosida tezkorlik bilan ilmiy-ta’limiy axborotlarning ma’lumotlar almashuvini 
ta’minlashga imkon yaratadi.
Integratsiya masalalarini hal etish uchun bulutli texnologiyalardan foydalaniladi. Bunday 
tizimlarda bulutli texnologiyalarning roli barchaga ochiq resurslar va yig‘ma elektron katalogni 
shakllantirish hamda foydalanishni ta’minlashdan iborat. YEK axborot resurslari oqimida 
respublikaning turli xil turdagi foydalanuvchilari uchun virtual muhitda tezkor axborotga ega 
bo‘lishda yo‘lko‘rsatkich bo‘lib xizmat qiladi. 

---

838