Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Симларни тожланиш ва радио ала итлар 
ҳ
қ
шартлари бўйича текшириш
1.3.33. Кучланиш 35 кВ ва ундан ю ори бўлганда ўтказгичлар, ушбу электр урилма жойлашган денгиз сат идан
қ
қ
ҳ
баландликда авонинг ўртача йиллик зичлиги ва температураси, ўтказгичнинг келтирилган радиуси, ўтказгичларнинг силли
ҳ
қ
эмаслик коэффициенти исобга олинган холда тожланиш содир бўлиши шартлари бўйича текширилиши керак.
ҳ
Бунда, ар андай ўтказгич сиртидаги энг катта кучланганлик, ўртача эксплуатацион кучланишда ани ланган, умумий
ҳ
қ
қ
тожланиш пайдо бўлишига мос бўлган электр майдони бошлан ич кучланганлигининг 0,9 исмидан катта бўлмаслиги керак.
ғ
қ
20

---

Текширишни амалдаги ра барий кўрсатмаларга мувофи ўтказиш лозим.
ҳ
қ
Бундан таш ари, ўтказгичлар учун тожланишдан осил бўлган радиохала итнинг ру сат этилган даражаси шартлари
қ
ҳ
қ
ҳ
бўйича текширув зарур. 
1.4-боб. Электр аппаратлар ва ўтказгичларни ис а туташув шартлари бўйича танлаш
қ қ
ўллаш доираси
Қ
1.4.1. оидаларнинг мазкур боби кучланиши 1000 В гача ва ундан ю ори, 50 Гц частотасидаги ўзгарувчан ток электр
Қ
қ
урилмаларида электр аппаратлар ва ўтказгичларни Т шартлари бўйича танлаш ва ўллашга татби этилади.
қ
Қ
қ
қ
Умумий талаблар
1.4.2.
Т режими бўйича уйидагилар текширилиши керак (истисно мазкур оидаларнинг 1.4.3-бандига аралсин):
Қ
қ
Қ
қ
1. 1000 В дан ю ори электр урилмаларда:
қ
қ
а) электр аппаратлар, ток ўтказгичлар, кабеллар ва бош а ўтказгичлар, шунингдек уларнинг таянч ва кўтариб турувчи
қ
конструкциялари;
б) аво электр узатиш линиялари, зарбали Т токи 50 кА ва ундан ю ори бўлганда Т токларининг динамик таъсирида
ҳ
Қ
қ
Қ
симлар чирмашиб кетишининг олдини олиш учун.
Бундан таш ари, симлари ажратилган линиялар чирмашиб кетиш натижасида симлар ва тиргакларнинг
қ
шикастланишини олдини олиш учун ажратилган симларнинг тиргаклари орасидаги масофа текширилиши керак.
Тез харакатланувчи автоматик айта улаш урилмалари билан жихозланган ХЛ симлари термик чидамликка ам
қ
қ
ҳ
текширилиши керак.
2. 1000 В гача электр урилмаларда – фа ат та симловчи шчитлар, ток ўтказгичлар ва куч шкафлари. Ток
қ
қ
қ
трансформаторлари Т режими бўйича текширилмайди.
Қ
Т токини ўчиришга мўлжалланган ёки ўз ишлаш шароити бўйича ис а туташтирилган занжирни улаши мумкин
Қ
қ қ
бўлган аппаратлар, бундан таш ари, хар андай мумкин бўлган Т токида ушбу операцияларни бажариш обилиятига эга
қ
қ
Қ
қ
бўлиши керак. 
Т токларига чидамлилар, бу шундай аппаратлар ва ўтказгичларки, улар келгусида нормал эксплуатация илинишига
Қ
қ
тўс инлик иладиган электр, механик ва бош а бузилишларга ва деформацияларга мойил бўлмай, исобланган шароитларда
қ
қ
қ
ҳ
ушбу токлар таъсирига бардош берадилар.
1.4.3. Кучланиш 1000 В дан орти бўлганда уйидагилар Т режими бўйича текширилмайдилар:
қ
қ
Қ
1. Ўрнатмасининг номинал токи 60 А гача бўлган эрувчан са лагичлар билан химояланган аппаратлар ва ўтказгичлар –
қ
электродинамик чидамлилик бўйича.
2. Номинал токидан ва туридан атъий назар эрувчан са лагичлар билан химояланган аппаратлар ва ўтказгичлар –
қ
қ
термик чидамлилик бўйича.
Занжир эрувчан са лагич билан химояланган исобланади, ачонки унинг ўчириш обилияти мазкур оидалар
қ
ҳ
қ
қ
Қ
талабларига мувофи танланган бўлса ва у мазкур занжирда юзага келиши мумкин бўлган энг кичик авариявий токни
қ
ўчириш обилиятига эга бўлса.
қ
3. Индивидуал электр абул илгичларга борувчи, шу жумладан умумий уввати 2,5 МВ·А ва ю ори томонидаги
қ
қ
қ
қ
кучланиш 20 кВ гача бўлган цех трансформаторларга борувчи занжирлардаги ўтказгичлар, агар бир пайтнинг ўзида уйидаги
қ
шартларга риоя этилган бўлса:
а) электр ва технологик исмидаги зарур даражадаги за иралаш шундай бажарилганки, кўрсатилган электр абул
қ
ҳ
қ
илгичларнинг ўчиши технологик жароённи бузилишига олиб келмайдиган;
қ
б) Т содир бўлганда ўтказгичнинг шикастланиши портлаш ёки ён ин келтириб чи ара олмайдиган;
Қ
ғ
қ
в) орти ча ийинчиликсиз ўтказгични алмаштириш мумкин бўлса.
қ
қ
4. оидаларнинг мазкур банди 3 - кичик бандида кўрсатилган индивидуал электр абул илгичларга, шунингдек катта
Қ
қ
қ
бўлмаган та симловчи пунктларга борувчи ўтказгичлар, агар бундай электр абул илгичлар ва та симловчи пунктлар ўз
қ
қ
қ
қ
вазифасига кўра жавобгар бўлмаса ва улар учун хеч бўлмаса оидаларнинг мазкур банди 3.б- кичик бандида келтирилган
Қ
шартнинг ўзи бажарилган бўлса.
5. Трансформаторларни ёки реакторланган линияларни таъминловчи 20 кВ гача занжирлардаги ток трансформаторлари,
агар Т шартлари бўйича ток трансформаторларини танлаш, трансформация коэффициенти уланган ўлчов асбобларининг
Қ
(масалан, исоб-китоб амалга ошириладиган исобга олиш асбобларининг) зарур ани лик классини таъминлаб бўлмайдиган
ҳ
ҳ
қ
даражада кўтарилишини талаб этадиган бўлса. Бунда, куч трансформаторлари занжирларининг ю ори кучланиш томонида
қ
Т токига чидамли бўлмаган ток трансформаторларини ўллашдан воз кечиб, исобга олиш асбобларини паст кучланиш
Қ
қ
ҳ
тарафдаги ток трансформаторларига улаш тавсия этилади.
6. ХЛ симлари (шунингдек мазкур оидалар 1.4.2-бандининг 1.б- кичик бандига аранг).
Қ
қ
7. Кучланиш трансформатори занжирларининг аппаратлари ва шиналари, агар улар алохида камерада, ёки са лагичга
қ
бириктирилган ёхуд алохида ўрнатилган ўшимча резистордан кейин жойлашган бўлса.
қ
1.4.4. Т токларини ани лаш учун исоблаш схемасини танлашда, узо эксплуатацияга мўлжалланмаган ушбу электр
Қ
қ
ҳ
қ
урилма схемасининг ис а муддатли кўриниш ўзгариши (масалан, алмашлаб улашлар) билан исоблашмасдан, мазкур
қ
қ қ
ҳ
электр урилма узо муддат ишлаши шартларидан келиб чи иш лозим. Электр урилманинг таъмирлаш ва авариядан
қ
қ
қ
қ
кейинги ишлаш режимлари схеманинг ис а муддатли ўзгаришларига кирмайди.
қ қ
исоблаш схемаси, кўрилаётган урилма билан электр жихатдан бо ланаётган таш и тармо лар ва таъминловчи
Ҳ
қ
ғ
қ
қ
манбаларнинг уни режалаштирилган эксплуатацияга киритиш муддатидан бошлаб 5 йилдан кам бўлмаган муддатга
исти болли ривожланишини исобга олиши керак.
қ
ҳ
Бунда Т токларини исоблашни та рибан, Т нинг бошлан ич пайти учун олиб боришга рухсат этилади.
Қ
ҳ
қ
Қ
ғ
1.4.5. Т нинг исоблаш тури сифатида уйидагилар абул илиниши лозим:
Қ
ҳ
қ
қ
қ
21

---

1. Аппаратлар ва атти шиналарни, уларга тегишли бўлган кўтариб турувчи ва таянч конструкциялари билан бирга
қ
қ
электродинамик бар арорлигини ани лаш учун – уч фазали Т.
қ
қ
Қ
2. Аппаратлар ва ўтказгичларнинг термик бар арорлигини ани лаш учун – уч фазали Т: электр станцияларнинг
қ
қ
Қ
генератор кучланишида – уларнинг айси бирида кўпро изиш хосил бўлишдан келиб чи иб, уч фазали ёки икки фазали
қ
қ қ
қ
Т.
Қ
3. Коммутацион обилияти бўйича аппаратларни танлаш учун – уч фазали ва бир фазали ерга Т холатлари учун
қ
Қ
олинган ми дорларнинг энг каттаси бўйича (ерга туташув токи катта бўлган тармо ларда); агар ўчиргич коммутацион
қ
қ
обилиятнинг иккита – уч фазали ва бир фазали ми дорлари билан тавсифланса, тегишлича ар иккала ми дорлари бўйича.
қ
қ
ҳ
қ
1.4.6. исобланган Т токи кўрилаётган занжирнинг шундай ну тасидаги шикастланишдан келиб чи иб ани ланиши
Ҳ
Қ
қ
қ
қ
лозимки, ундаги Т да ушбу занжирнинг аппаратлари ва ўтказгичлари энг о ир шароитларда бўлиши керак (истиснони
Қ
ғ
мазкур оидаларнинг 1.4.7- бандида ва 1.4.17- банднинг 3- кичик бандида аранг). Бир пайтда ар хил фазаларни схеманинг
Қ
қ
ҳ
иккита ар хил ну тада ерга туташиш холатлари билан исоблашмасликка рухсат этилади. 
ҳ
қ
ҳ
1.4.7. Ёпи та симлаш урилмаларидаги реакторланган линияларда реакторгача жойлашган ва таъминловчи йи ма
қ
қ
қ
ғ
шиналардан (линиялардан шахобчаланишлардан – асосий занжир элементларидан) ажратувчи полкалар, тўси лар ва х.к. лар
қ
билан ажратилган ўтказгичлар ва аппаратлар реактордан кейинги Т токи бўйича йи илади, агар охирги
Қ
ғ
шу бинода
жойлашган ва уланиш шиналар билан амалга оширилган бўлса.
Йи ма шиналардан ажратувчи полкаларгача шинали шахобчаланишлар ва улардаги ўтиш изоляторлар реакторгача
ғ
бўлган Т дан келиб чи иб танланиши керак.
Қ
қ
1.4.8. Термик бар арорликни исоблашда исобланган ва т сифатида Т жойига энг я ин бўлган ўчиргичда
қ
ҳ
ҳ
қ
Қ
қ
ўрнатилган асосий химояни ишлаш ва ти (А У ишлаш ва ти исобга олинган холда) билан ушбу ўчиргич ўчишини тўли
қ
Қ
қ
ҳ
қ
ва ти (ёйнинг ёниш ва ти исобга олинган холда) йи индиси абул илиниши керак.
қ
қ
ҳ
ғ
қ
қ
Асосий химоянинг (ток, кучланиш, аршилик ва х.к. бўйича) носезгирлик зонаси мавжуд бўлганда, термик бар арорлик
қ
қ
ўшимча, ушбу зонадаги шикастланишда ишлайдиган химояни ишлаш ва ти плюс ўчиргич ўчишининг тўли ва тидан
қ
қ
қ
қ
келиб чи иб, текширилиши керак. Бунда исобланган Т токи сифатида унинг ушбу шикастланиш жойига мос бўлган
қ
ҳ
Қ
иймати абул илиниши керак.
қ
қ
қ
уввати 60 МВт ва ундан катта бўлган генераторлар занжирларида, шунингдек шундай увватдаги генератор –
Қ
қ
трансформатор блоклари занжирларида ўлланилаётган аппаратлар ва ток ўтказгичлар Т токининг ўтиш ва ти 4 с дан
қ
Қ
қ
келиб чи иб термик бар арорликка текширилиши керак.
қ
қ