Mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti pedagogika va psixologiyasi

14.
Bassa-Darki so’rovnomasi. 
Autoagressiya, o’zini o’zi ayblash, vijdon 
azobining namoyon bo’lishini aniqlash imkonini beradi. O’smir yoshdagi bolalar 
uchun mo’ljallangan. 
Psixologik yordam strategiyasini aniqlash uchun qatnashchilarni kompleks 
kuzatish doirasida yuqorida sanab o’tilgan metodlardan tashqari quyidagilardan 
foydalanish mumkin: 
15.
Rozentsveygning frustratsion barqarorlik testi. 
Bolalar varianti uslubi 
4–14 (7–14) yoshli bolalar uchun ishlab chiqilgan. Test yordamida ijtimoiy 
adaptatsiya darajasini aniqlashga imkon beradi hamda o’quvchilarning tengdoshlari 
va o’qituvchilariga nomunosib munosabati sabablari (janjalli, agressiv, yakkalanish), 
stressli vaziyatlarda emotsional andozalarga mos munosabat bildirish darajalari 
aniqlanadi. 

---

36 
16.
Kettellning shaxsiy omilni so’rovnomasi. 
O’smir va bolalardagi shaxs 
xususiyatlari, ijtimoiy adaptatsiya bosqichi, emotsional, shaxsiy muammolarini 
aniqlash imkonini beradi. Metodika bolalar (7–12 yosh) va o’smirlar (12–16 yosh) 
guruhi uchun mo’ljallangan. 
Suitsidal xulq-atvorning diagnostik belgilari 
1.
Yakkalanish
.
Har bir odam uchun yakka o’zi qolishga intilishi tabiiy va 
normal holat. Ogoh bo’ling, odamovilik, yakkalanish uzoq davom etsa, odam o’zi 
bilan o’zi bo’lsa, do’stlari va o’rtoqlaridan chetlanib qoladi. Suitsidal o’smirlar tez-
tez o’zi bilan o’zi qoladi, atrofdagilardan chetlashadi, uzoq vaqt o’z xonasidan 
chiqmaydi. Natijada ular musiqa tinglashadi, hayotdan butunlay uzilishadi. 
2.
Injiqlik, nozikta’blik.
 
Har bir odam vaqti-vaqti bilan ma’yuslanib, injiq 
bo’lib qoladi. Bu holatga ob-havo, charchash, kayfiyat, ish yoki oiladagi noxushliklar 
sabab bo’lishi mumkin. Qachonki, odamning kayfiyati har kuni asabiylashishi va 
tushkunlik o’rtasida o’zgarib tursa, xavotirga sabab bo’ladi. Bundan emotsional 
o’zgaruvchanlik o’limdan xabar hisoblanadi. 
3.Depressiya
.
Bu chuqur emotsional tushkunlik bo’lib, har bir odamda o’ziga 
xos tarzda namoyon bo’ladi. Ba’zilar odamovi bo’lib, yakkalanib qoladilar, ular 
o’zlarining hissiyotlarini shunday yaxshi niqoblaydilarki, atrofdagilar ularning xulq-
atvorlaridagi o’zgarishlarni sezmaydilar. Bunday hollarda yagona yo’l – to’g’ridan-
to’g’ri va ochiqchasiga bu odam bilan gaplashish.