Њзбекистон республикаси олий ва њрта

2.  O‘zbekiston  va  global  muammolar.  Mamlakatimizning  kelajagi  to‘g‘risidagi 
ilmiy-falsafiy bashorat Prezidentimiz I. Karimov tomonidan «O‘zbekiston kelajagi buyuk 
davlat», «O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va 
taraqqiyot  kafolatlari»,  «O‘zbekiston  XXI  asrga  intilmoqda»  va  boshqa  bir  qator 
asarlarida  asosli  ravishda  bayon  qilib  berilgan.  Bu  asarlarda  O‘zbekistonning 
mintaqamizdagi  o‘ziga  xos  o‘rni,  ulkan  tabiiy  resurslari,  demografik  omil  va  inson 
salohiyatini  inobatga  olib,  boy  ma’naviy  merosimiz,  tarixiy  tajriba,  milliy 
qadriyatlarimizga  asoslanib,  yaqin  kelajakda  mamlakatimiz,  shubhasiz  rivojlangan 
davlatlar  qatoridan  munosib  o‘ringa  ega  bo‘lishi  kerakligi  bashorat  qilingan.  Islom 
Karimov to‘g‘ri ta’kidlagani kabi: «Jahon sivilizatsiyasi xazinasiga ulkan hissa qo‘shgan 
boy  tariximiz,  buyuk  madaniyatmiz,  ko‘p  avlodlar  hayoti  davomida  vujudga  kelgan 
beqiyos  tabiiy  va  aqliy  imkoniyatlarimiz,  xalqimizning  yuksak  madaniyati  va  axloqiy 
qadriyatlarimiz,  zaminimizda  yashayotgan  odamlarning  mehnatsevarligi,  saxovatliligi, 
bag‘rikengligi  va  jahon  hamjamiyatida  o‘ziga  munosib  o‘rinni  egallashga  bo‘lgan  istagi 
buning garovidir». 
Albatta,  mamlakatimizda  sobiq  Ittifoqdan  meros  qolgan  eng  global  muammo  — 
Orol  fojiasi  ekanligini  bilamiz.  Bu  borada  respublikamiz  mintaqadagi  davlatlar  orasida 
ko‘pdan-ko‘p  tashabbuslarni  o‘rtaga  tashlab  kelmoqda.  SHu  bilan  birga  mamlakatimiz 
aholisi ham muttasil o‘sib bormoqda. 
Respublikamizda  «demografik  portlash»  asosan, XX asrning ikkinchi yarmida ro‘y 
berib,  bu  jarayon  (boshqa  biror  jiddiy  omillar  ta’sir  etmasa)  XXI  asrning  dastlabki  o‘n 
yilliklari  oxirigacha  davom  etishi  bashorat  qilinmoqda.  Respublikamizda  hozirgi 
vaziyatda vujudga kelgan o‘ziga xos «demografik vaziyat g‘oyat muhim xususiyatlardan 
biridir,  —  deb  qayd  qilgan  edi  Prezident  I.A.  Karimov,  —  Jumhuriyatimizda  aholi  va 
mehnat  resurslari  har  yili  yuksak  sur’atlar  bilan  ortib  bormoqda».  Jumladan,  1980  yilda 
aholining  bir  yillik  tabiiy  o‘sishi  421161  kishini  tashkil  etdi,  bu  ko‘rsatkich  1989  yilda 
480621 kishini; 1997 yilda 580673 kishini tashkil etdi. 
O‘zbekiston  o‘z  aholisi  o‘sish  bilan  bog‘liq  masalalarni,  aytish  mumkinki, 
muvaffaqiyatli hal qilishga kirishdi. Prezidentimizning bozor munosabatlariga o‘tishda aholini 
kuchli  ijtimoiy  muhofaza  qilish  siyosati,  respublikamizda  bo‘lishi  mumkin  bo‘lgan  ijtimoiy 
tengsizlikning oldini olishga xizmat qildi. 

---

 
135 
Keyingi  paytlarda  respublika  hukumati  onalarning  sog‘lig‘ini  muhofaza  qilish, 
tug‘ilgan  xar  bir  chaqaloq  oldida  ota  va  onaning,  qolaversa,  jamiyatning  javobgarlik 
hissini oshirish borasida, shuningdek farzandning ota-ona va Vatan hamda xalqi oldidagi 
burchlarini  chuqur  anglashlari  uchun  juda  katta  ma’naviy  rag‘batlantiruvchi  tadbirlar 
ishlab  chiqqanligi  o‘ta  muhim  ahamiyat  kasb  etdi.  SHu  maqsadda  «Sog‘lom  avlod» 
jamg‘armasining tuzilishi, «Sog‘lom avlod uchun» ordenining ta’sis etilishi fikrimizning 
dalili bo‘ladi. 
Bugungi  kunda  o‘zbek  xalqining  qadriyatlari  asosida  yosh  avlod  dunyoqarashi 
shakllantirilganda,  shubhasiz  ajdodlarimizning  o‘z  Vatani,  tabiiy  muhitga  bo‘lgan  mehr-
muhabbatli  bo‘lish  kabi  muqqadas  tuyg‘usining  avloddan-avlodga  meros  bo‘lib 
o‘tayotganligini  va  bu  meros  oldida  chuqur  mas’uliyat  hissi  bo‘lishi  zarur  ekanligini 
hisobga olish lozim.