5-mavzu. Statistik kо‘rsatkichlar reja

alohida 
va 
umumiy
kо‘rsatkichlarga bо‘linadi. Namoyon bо‘lish shakliga kо‘ra statistik kо‘rsatkichlar 
absolyut, nisbiy
va 
о‘rtacha 
kо‘rsatkichlardan iborat.

---

 
Statistik kuzatish, svodkalash va guruhlash amalga oshirilgandan keyin 
о‘rganilayotgan hodisa va jarayonlarning hajmini, miqdori, darajasini ta’riflovchi 
qator kо‘rsatkichlarga ega bо‘lamiz. Bunday kо‘rsatkichlar boshlang‘ich hisob 
ma’lumotlari asosida umumlashtirilgan va qayta ishlangan miqdorlar bо‘lib, ular:

mutlaq;

nisbiy;

о‘rtacha kо‘rinishda bо‘lishi mumkin.
Statistik kuzatish natijasida dastlab mutlaq sonlar olinadi, sо‘ngra shu sonlar 
asosida nisbiy va о‘rtacha miqdorlar hisoblab chiqiladi.
Mutlaq miqdorlar
kuzatilayotgan miqdor birliklarini qо‘shish yoki ayirish 
yо‘li bilan aniqlanadi. Birinchi holda mutlaq miqdorlar «bir», «ikki», «uch» va 
hokazo tartibda sanaladi va aniqlanadi. Masalan, guruhdagi talabalar, zavodda 
ishlab chiqarilgan mashina, stanoklar soni bevosita sanash yо‘li bilan aniqlanadi. 
Bunday miqdorlar 
son kо‘rsatkichlari 
deb yuritiladi. Ular butun sonlar 
kо‘rinishida bо‘ladi. Ikkinchi holda mutlaq miqdorlar bevosita о‘lchash yordamida 
aniqlanadi. Masalan, jamoa xо‘jaligida yetishtirilgan sabzavot va poliz 
mahsulotlarining miqdori, fabrikada ishlab chiqarilgan matoning hajmi kabilar 
hajm kо‘rsatkichlari 
deb yuritiladi. Ular butun yoki irratsional (butun bо‘lmagan) 
sonlar bо‘lishi mumkin.
Ifodalanishga qarab, mutlaq miqdorlar: yakka va umumiy miqdorlarga 
bо‘linadi. 
Yakka mutlaq miqdorlar
statistik kuzatish jarayonida olinib, 
boshlang‘ich hisob va kuzatish hujjatlarida qayd qilinadi. Bunday miqdorlar 
kuzatilayotgan tо‘plamning alohida birliklarini tavsiflaydi va statistik tekshirish 
uchun manba bо‘lib hisoblanadi.