A. M. Abduvohidov, F. S. Qutlimurotov

3.3. Turistik mahsulotning baholanishi 
 
Turistik mahsulotning sotilishida rol o‘ynagan eng ahamiyatli omillardan 
biri mahsulotning narxidir. Turizm marketingida narx asosiy omil bo‘lib eng ta’sir 
qiluvchi va strategik o‘zgaruvchidir. Narx omili xususan o‘rta tabaqa turistlar 
tomonidan kuzatilgan hodisadir. Xaridorlarning ko‘pchiligi quyidagi sabablar 
tufayli narx o‘zgarishlariga qarshi juda ta‘sirchan bo‘ladilar.
1.
Turli masofalar orasida yoki bir xil masofalardagi turli xizmatlar o‘rtasida 
paydo bo‘lgan raqobat yuzasidan. 
2.
kam daromadli xalq mexanizmlarining turistik iste’molchiga yetishadigan 
harakatlaridan narx farqlari ko‘paymoqdadir. 
Turizm sektorida ko‘rilgan turli xizmat va mahsulotlar natijasida narx omili 
sotib olish omillaridan keyin ikkinchi o‘ringa tushishni boshlagan. Chunki
turistlarning kutishlari va zavq olish hislari oldindadir. Biror mehmonxonaning 
narxini bilmasdan turib, turist xonani majburan sotib olish majburiyatiga ega 
emasdir. Boshqa arzon mehmonxonaning mijozi ayni vaqtda ma’lumot olishni ham 
xohlaydi. Yetarli ma’lumotni olgandan keyin narx-sifat farqliligini qiladi. Turistik
mahsulotni sotish narxining belgilanishi kelgusidagi sotish va foyda olish
tartibining tavsiya qilinishiga imkon beradi. Faqat turistik mahsulotning aralash 
xususiyatda bo‘lganligi uchun narxning belgilanishi juda ko‘p omillarga 
bog‘liqdir. Turistik mahsulotning narxini belgilash tartibini quyidagicha 
izohlaymiz: 
- turistik korxonalarda mahsulotlarga narx belgilashdan avval mavjud bozorning 
tuzilishi va raqobat shartlarining oldindan belgilanishi kerakdir; 
- turistik mahsulotlar geografik joylashishiga qarab bir-biridan farq qiladi; 

---

36 
- turizm sohasida bozorning tuzilmasi raqobatbardosh va monopolistik 
bozorlardan tashkil topadi; 
- turistik korxonalarda narxlar doimo bir xil bo‘lmaydi. Talab ko‘p bo‘lgan 
davrlarda narxlar yuqori bo‘ladi, talab kam bo‘lganda narxlar past bo‘ladi.