Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

4.4.6-rasm. Akkreditiv bo‘yicha hisob-kitoblardagi hujjatlar aylanishi 
 
1-
tovarlarni oldi-sotdi shartnomasini imzolash. 
2-
sotib oluvchi o‘z bankiga akkreditiv ochish to‘g`risida ariza beradi. 
3-
akkreditiv ochiladi va bu haqda mol yetkazib beruvchining bankiga xabar 
beriladi. Xabar akkreditiv telegrammasi shaklida beriladi. Mana shu vaqtdan 
boshlab sotib oluvchining banki to‘lov yuzasidan kafil hisoblanadi. 
4-
mol yetkazib beruvchining banki mol yetkazib beruvchini akkreditiv 
ochilganligidan xabardor qiladi. 
5-
mol yetkazib beruvchi tovarlarni jo‘natadi. 

---

6-
mol yetkazib beruvchi tovarlar bilan bog`liq hujjatlarni o‘zining bankiga 
uzatadi. 
7-
mol yetkazib beruvchining banki hujjatlarni tekshiradi va qabul qilib oladi. 
8- mol yetkazib beruvchining banki tovarlar bilan bog`liq hujjatlarni sotib 
oluvchining bankiga jo‘natadi.
9-sotib oluvchining banki akkreditiv bo‘yicha to‘lovni amalga oshiradi. 10-sotib oluvchining banki 
tovar hujjatlarini sotib oluvchiga beradi. 
11-
sotib oluvchining banki mol yetkazib beruvchining bankini (9) operatsiya 
bajarilganligi to‘g`risida yozma ravishda xabardor qiladi. 
12-
mol yetkazib beruvchining banki to‘lov summasini mol yetkazib 
beruvchining joriy hisob raqamiga kirim qiladi. 
13-
mol yetkazib beruvchining joriy hisob raqamidan ko‘chirma berish. 
Hujjatlashtirilgan akkreditivda ishtirok etuvchilarning o‘z nomlariga ega: 
Mol yetkazib beruvchi benifetsiar deyiladi 
Sotib oluvchining banki xabar beruvchi deyiladi Sotib oluvchi 
arizador diyiladi
Sotib oluvchining banki akkreditiv bank deyiladi. 
Naqd pulsiz hisob-kitoblarning akkreditiv shaklining o‘z afzalligi, shu bilan birgalikda, bir qator kamchiliklari 
mavjud. Akkreditiv shakli bo‘yicha hisob-kitob qilishning afzallik tomoni shundaki, maxsulot etkazib beruvchi uchun 
to‘lov to‘liq kafolatlangan bo‘ladi. Hujjatlashtirilgan akkreditiv ning asosiy kamchiligi bu uning qimmatligidir. 
Germaniya banklari aholiga ochganligi uchun 1,2-1,4% yevro oladi. O‘zbekistonda esa akkreditiv summasi mijozning 
joriy hoisob raqamidan olinib alohida hisob raqamiga depozit qilinadi. 
Akkreditiv shaklining kamchiliklari esa quyidagilardan iborat: 
-
akkreditiv shakli bo‘yicha hujjatlar aylanishi texnik jiqatdan birmuncha 
qiyinroq; 
-
transportga qulay emas, akkreditiv ochilgan paytda yukni jo‘natish uchun 
tayyor transport bo‘lmasligi mumkin, bu esa yuk jo‘natishni kechikishiga olib 
keladi; 
-
bu shaklda to‘lovchining mablag‘lari oborotdan qisman chetlashadi, boshqa 
hisob-kitoblar uchun bu mablag‘lardan foydalanishga ruxsat etilmaydi; 
-
akkreditiv bo‘yicha odatda faqat bir mol etkazib beruvchi bilan hisob-kitob 
qilinadi.