Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

O‘zbekistonda tijorat banklari kapitaliga o‘rnatilgan minimal talab darajasi va dinamikasi 
Joriy 
etilgan 
sana
Tijorat
banklari 
uchun
Chet el kapitali 
ishtirokida 
ochilayotgan 
banklar uchun
Xususiy banklar 
uchun
1.01.199
8 y. 
1, 5 mln. 
AQSh dol. 
ekvivalent. 
5 mln. AQSh dol. 
ekvivalent. 
0, 3 mln AQSh 
dol. ekvivalent. 
1.01.200
0 y. 
2, 5 mln. 
5, 0 mln. 
0, 3 mln. 
1.01.199
9 y. 
2, 5 mln. 
5, 0 mln. 
1, 25 mln. 
1.01.200
5 y. 
5, 0 mln. 
5, 0 mln. 
2, 5 mln. 
1.01.200
8 y. 
5, 0 
mln.yevro 
ekvivalent. 
5, 0 mln.yevro 
ekvivalent. 
2, 5 mln.yevro 
ekvivalent. 
1.01.201
1 y. 
10, 0 mln. 
5, 0 mln. 
5, 0 mln. 
1.10.201
7 y. 
100 mlrd so‘m 
Tijorat banklari kapitalining minimal miqdoriga qo‘yilgan talab 2007 yil 31 dekabrgacha AQSh dollari 
ekvivalentida amalga oshirilgan bo‘lsa, 2008 yil 1 yanvardan boshlab evro ekvivalentida va 2017 yil 1 oktyabrdan so‘mda 
jamg‘arilishi joriy etildi. Ta’kidlash joizki, tijorat banklari o‘z faoliyatini dastlab boshlayotgan davrda kapitalning 

---

minimal miqdorini shakllantirilishi zarur bo‘ladi. Tijorat banklari Markaziy bankdan litsenziya olib, faoliyatini 
boshlagandan so‘ng esa kapitalning ushbu minimal miqdorini doimiy ravishda oshirib borishlari iozim bo‘ladi, kapitalni 
oshirishning asosiy mezoni sifatida ulaming riskka tortilgan aktivlari hisoblanadi. 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida tijorat banklari aksiyador mulkchilik shaklida tashkil etiladi.Bu borada 1998 yil 2 
oktyabrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Aksiyadorlik-tijorat banklari faoliyatini takomillashtirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida” Farmoni qabul qilindi. Ushbu farmonga ko‘ra, tijorat banklarini boshqarishda aksiyador-laming va 
bank Kengashlarining roli oshirildi. Quyidagi rasmda tijorat banklari tashkiliy tuzilishining namunaviy ko‘rinishi 
keltirilgan. 
Aksiyadorlar umumiy yig‘ilishi bankning oliy boshqamv organi hisoblanadi.Aksiyadorlar umumiy yig‘ilishining 
mutloq vakolatiga kiruvchi masalalar bank Kengashi yoki Boshqamviga topshirilmaydi.Bank Kengashining miqdoriy 
tarkibi ustav yoki aksiyadorlar umumiy yig‘ilishi qaroriga ko‘ra belgilanadi. Aksiyadorlar soni 500 gacha bo‘lgan ochiq 
turdagi aksiyadorlik jamiyati shaklidagi banklaming bank Kengashi miqdoriy tarkibi kamida besh a’zodan, 501 dan 1000 
gacha bo‘lgan banklarda kamida etti a'zodan va 1000 dan ortiq boigan banklarda kamida 9 a’zodan iborat boiishi lozim. 
Yopiq turdagi aksiyadorlik jamiyati shaklidagi banklaming bank Kengashi a’zolari umumiy soni aksiyadorlar 
sonidan qat’i nazar beshtadan kam boimasligi kerak. 

---

Tijorat banklarini tashkil qilish 2009 yil 8 oktyabrda qabul qilingan “Banklarni ro‘yxatga olish va ular faoliyatini 
litsenziyalash tartibi to‘g‘risida”gi Nizom asosida olib boriladi. Mulkchilik shaklidan qat’iy nazar mamlakatimizdagi 
barcha tijorat banklari mazkurni zomga asosan tashkiletiladivatugatiladi