1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

 
Epidemiologiyasi.
Qutirish 
kasalligi 
Avstraliya, 
Okeaniya 
va 
Antarktidadan tashqari barcha erlarda tarqalgan. Kasallikni asosiy rezervuari
yovvoyi hayvonlardir. 
 
 
 
 
 
9.14. Filoviridae oilasi (Filoviruslar) (96) 
 

---

 
 
236 
(a) 
(b) 
45-rasm Ebola virusi (Filoviridae oilasiga kiradi). 
(a –tashqi ko‘rinishi, b – virionni tuzilishi,), beshta turi bor: Zair, Sudan, Kot-
d'Ivuar, Bundibudjio va Reston turlari. (97) 
Ebola virusi Filoviridae oilasiga(filovirusov) kiradi va beshta har xil turlari 
bor: Zair, Sudan, Kot-d'Ivuar, Bundibudjio i Reston.
Xususiyatlari 
Filoviruslar oilasida ikkita avlod bor va ular hozirgacha nomlangan emas. 
Birinchi avlodi Marburg 
va unga o‘xshash viruslarni va
 ikkinchi avlodi 
Ebola 
va 
 
unga o‘xshash viruslarni o‘z ichiga oladi. Filoviruslar, zoonoz 
viruslarga kiradi va odamlarda og‘ir kasalliklarni qo‘zg‘atadi va ularda 
odamlarni ko‘plab nobud bo‘lishlari kuzatiladi. Ular ayrim o‘ta xatarli virus 
kasalliklariga kiradi. Ammo ularni ekologik joylari va tabiiy ho‘jayin doiralari 
ma’lum emas. 
Filoviruslar 
hamma
 
(-)RNKli segmentlarga bo‘linmagan genomli 
viruslardek umumiy tavsifga egalar.
 
Genomi bi tartibda va bir xil tashkil bo‘lgan; virion-RNK- polimerazaga 
ega; nukleokapsidi spiralsimon; mRNK ning transkripsiyasi bitta promotordan 
ketma-ket uzuq-uzuq bo‘lib sintezlanadi; virionning etilishi nukleokapsidni 
plazmatik membranasi orqali virionlarni kurtaklanib virus glikoprotein 
peplomerlari to‘plangan joylardan kurtaklanadi. 
Filoviruslar 
virion pleomorfligi bilan ajralib turadi. Ular ipsimon shaklli, 
ba’zan shoxlangan, yoki u-o‘xshash, yoki «6»-o‘xshash yoki xalqasimon 
shakllarga ega. Virionlarining diametri 80 nm va asosan o‘zgarib turishi uzunligi 
hisobiga bo‘ladi ( 14 000 nm gacha), ammo ~800 nm li (Marburg) va 1000 nm 
(Ebola) uzunlikdagi bitta nukleokapsidga ega. Virionning uzunlgi yuqumliligi 
bilan bog‘liq bo‘ladi (korellyasiyalanadi). Marburg virusining yuqumlilik
maksimum cho‘qqisi virionalarni uzunligi 790 nm bo‘lganda, Ebola virusiniki esa
-970 nm bo‘lganda ro‘y beradi. Virionlarni har xil hujayra ekmalarida 

---