Компьютер тизимлари ва тармо?лари тайёр

Алоқа ўтказиш вақтини бошқариш босқичи (Session, сеансовый
уровен) алоқа ўтказиш вақтини бошқаради(яъни алоқани ўрнатади,
тасдиқлайди ва тамомлайди). Бу босқичда абонентларни мантиқий
номларини таниш, уларга эга бўлиш ҳуқуқини назорат қилиш
вазифалари ҳам бажарилади. 
Транспорт босқичи (Transport) пакетни хатосиз ва йўқотмасдан,
керакли кетма-кетликда етказиб беришни амалга оширади. Шу ерда
яна узатилаётган узатилаётган ахборотларни пакетга жойлаш учун
блокларга тақсимланади ва қабул қилинган ахборотларни қайта
тикланади. 
Тармоқ босқичи (Network, сетевой уровень) бу босич пакетларни
манзиллаш, мантиқий номларни жисмоний тарқмоқ манзилига
ўзгартириш, тескарига ҳам ва шунингдек пакетни керакли
абонентга жўнатиш йўналишини танлашга (агарда тармоқда бир
нечта абонент бўлса) жавобгар. 
Канал босқичи ёки узатиш йўлини бошқариш босқичи (data 
link), бу босқич стандард кўришдаги пакет тузишга ва бошлаш ҳамда
тамом бўлишни бошқариш майдонини пакет таркибига
жойлашишига жавобгардир. Шу ерда яна тармоққа эга бўлишни
узатишдаги хатоликлар аниқланади ва яна қабул қилиш

---

87 
қ
урилмасига хато узатилган пакетларни қайтатдан узатишни
бошқариш амалга оширилади. 
Жисмоний босқич (Пҳйсиcал, физический уровен) – бу моделни
энг қуйи босқичи бўлиб, узатилаётган ахборотни сигнал
катталигига кодлаштиради, узатиш муҳитига қабул қилишни ва
тескари кодлашни амалга оширишга жавоб беради. Шу ерда яна
уланиш мосламаларига, раземларга, электр бўйича мослаштириш ва
ерга уланиш ҳамда тўсиқлардан ҳимоя қилиш ва ҳоказоларга
талаблар аниқланади. 
Моделни қуйи икки босқичнинг (1 ва 2) вазифасини одатда
қ
урилмалар бажаради (2-босқич вазифасини бир қисмини тармоқ
адаптерининг дастурий драйвери бажаради). Айнан шу босқичларда
тармоқ топологияси, узатиш тезлиги, ахборот алмашишни бошқариш
усули ва пакет формати (ўлчами), тармоқ турига тўғри тааллуқли
кўрсакичлар аниқланади (Ethernet, Token-Ring, FDDI). Юқори босқичлар
тўғридан-тўғри бирор аниқ қурилма билан ишламайди, ваҳолангки
3,4 ва 5 босқичлар қурилма хусусиятларини ҳисобга олишлари
мумкин. 6 ва 7 босқичлар умуман қурилмаларга ҳеч қандай алоқаси
йўқ. Тармоқ қурилмаларидан бирини бошқа бирорта қурилма билан
ўзгартирганда ҳам улар буни ҳеч вақт сезмайдилар.