Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar va geografiya fakulteti 5420100-biologiya yo’nalishi 4-bosqich talabasi

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

59 

XULOSA 

1. 

Yirtqich  qushlar  ornitofaunasining  –  hozirgi  holati,  tur 

tarkibi,  tarqalishi,  soni,  ekologik  xususiyati  va  ularning  ekologik 

moslashuv yo’llari o’rganildi. 

2. 

Namangan  viloyatining  ekologik  xususiyatlari  atroflicha 

o’rganilib,  hududning  mintaqaviy  joylashuvi  va  unda  hayvonlarning 

ekologik tarqalishi adabiyotlardan foydalangan holda tahlil qilindi. 

3. 

Namangan viloyatida yirtqich qushlarning 14 turi tarqalgan 

bo’lib,  ularning  ayrimlari  o’troq  va  boshqalari  esa  kelib-ketuvchi 

qushlar sanaladi.  

4. 

Dala  kuzatish  metodidan  foyadalanib,  Namangan  viloyati 

yirtqich  qushlari 

kuzatishlarga 

asosan  biologiyasi  o’rganildi. 

Kuzatishlar  Namangan  viloyatining  Mingbuloq  tumanining  cho`l 

xududidan  va  Chust  tumani  adirliklarida  olib  borildi  va  ilmiy 

adabiyotlar yordamida xulosalandi.    

5. 

 Qushlarning 

geografik 

tarqalishi, 

yashash 

joylariga 

taqsimlanishi,  pushtdorligi,  avvalo,  ularning  oziqlanishiga  bog’liq.  Shularni 

hisobga  olib,    Namangan  viloyati  yirtqich  qushlarining  oziqa  spektri  tadbiq 

etildi. 

6. 

Vodiyning  yirtqich  qushlari  ro’yxati  tuzildi  va  tur  tarkibi 

aniqlandi.  Jumladan,  vodiy  hududida  Accipiter  badius,  Accipiter 

gentiles,  Accipiter  nisus,  Aegypius  monachus,  Aquila  chrysaetus,  Asio 

otus, Athene noctua, Falco naumanni, Falco subbuteo Linnaeus, Falco 

tinnunculus,  Gurs  fulvus,  Milvus  migrans,  Sircus  aeruginosus,  Sircus 

cyaneus kabi turlarning uchrashi aniqlandi. 

7. 

Ayirm yirtqich qushlarning biologiyasi va hayot tsikli keng 

qamrovli o’rganildi. 

---

 

 

60 

8. 

Yirtqich  qushlarning  fe’l-avor  xususiyatlarini  tahlil  etildi. 

Shuningdek, yirtqich qushlar o’rtasidagi qonuniyatlar izohlandi. 

9. 

Namangan  viloyati  tabiati  juda  boy  bo`lib,  endilikda 

ekologik sabablar oqibatida ko`pgina qushlar vakillarining soni yildan-

yilga kamayib bormoqda va ular “Kizil kitob”ga kiritilmoqda. Yirtqich 

qushlar vakillaridan hozirda O’zbekiston “Qizil kitobi”ga kiritilgan  19 

ta tur qushlar BMIda qayd etildi. 

10. 

Yirtqich  qushlar  tabiatdagi  ekologik  zanjirning  bir  bo’lagi 

hisoblanadi. Ular zararkunanda va kasallik tarqatuvchilarni qirishi bilan 

ahamiyatli, ularning keltiradigan zararidan ko’ra foydasi ko’proqdir. 

11. 

Namangan viloyati qushlarining davlat va xalqaro 

ahamiyatga ega noyob va yo’qolib ketish xavfi ostida bo’lgan qush 

turlarini saqlab qolish borasida takliflar kiritildi. 

12. 

Bitiruv malakaviy ish materiallari oliy va o’rta maxsus 

o’quv yurtlarida o’qitiladigan   biologiik-ekologik fanlarning ma`ruza 

va amaliy mashg’ulotlarida, tabiat muhofazasini targ’ib qilish   va 

aholini ekologik tarbiyalashda qo’llanilishi mumkin. Ish natijalaridan 

Namangan davlat universiteti, kollej va litseylar talabalari zoologiya 

fanlaridan ma`ruzalarda foydalanishlari mumkin.