Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari 2020/1(22) issn 2181-9580

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/1(22) 
faslga moslashtirish va jismoniy harakatlar mutanosibligini saqlash va ularga rioya 
etish kabi tadbirlarga alohida o‘rin berish kerakligini ta’kidlaydi
10
.
Bugungi kunda yoshlar sog‘lom turmush tarzini qaror toptirish borasidagi 
ishlarning jadal amalga oshirilishi natijasida yoshlarning aksariyati sog‘lom turmush 
tarziga zid bo‘lgan illatlarga qarshi bo‘lishadi. O‘zbekiston yoshlari spirtli ichimliklar 
iste’moliga salbiy munosabatda. Tadqiqotlarga ko‘ra O‘zbekiston yoshlarining 82 %i 
umuman 
spirtli 
ichimlik 
iste’mol 
qilmasliklarini 
bildirishgan
11
. 
Yosh 
o‘zbekistonliklarda giyohvand moddalar va chekishga bo‘lgan munosabat ham salbiy 
ekanligi quvonarli holdir. Xususan, respublika yoshlarining ko‘pchiligi (98,2 %) biror 
marta ham giyohvand modda tatib ko‘rmaganliklarini qayd etishgan. Tadqiqotlarda 
chekishga bo‘lgan salbiy munosabat ham aniqlangan. Jumladan yoshlarning 
ko‘pchiligi (81,5 %) biror marta ham chekib ko‘rmagan yoki chekmaydi, 6,2 %i 
chekib ko‘rishgan, ammo kashandalikka o‘tishmagan, 4,1 %i chekishgan, ammo 
tashlashgan
12
. Sog‘lom turmush tarzini qaror toptirish borasidagi ishlarning jadal 
amalga oshirilishi natijasida yoshlarning aksariyati sog‘lom turmush tarziga zid 
bo‘lgan illatlarga qarshi bo‘lishadi. Yuqoridagi statistik ma’lumotlar va yoshlar 
orasida o‘tkazilgan so‘rovnomalar natijalari tahlili ayrim yoshlar kundalik hayotida 
sog‘lom turmush tarzidan chekinish holatlarining mavjudligi sohaga oid amalga 
oshirilayotgan ishlarni yangi bosqichga ko‘tarish lozimligini anglatadi. Bu borada 
oila, mahalla, ta’lim muassasalari, shuningdek nodavlat va notijorat tashkilotlarining 
mas’uliyatini yanada oshirish talab etiladi. Markaziy Osiyoning yirik 
mamlakatlaridan hisoblangan Qozog‘istonda ham yoshlar hayotida sog‘lom turmush 
tarziga amal qilish borasida salmoqli ishlar olib borilmoqda. O‘tkazilgan tadqiqotlar 
natijalariga ko‘ra sog‘lom turmush tarzi uchun Qozog‘iston yoshlarining 26 % qismi 
sport bilan shug‘ullanish, 79 %i esa to‘g‘ri ovqatlanish, 56,3 %i alkogol 
mahsulotlarini qabul qilmaslikni, yosh qozog‘istonliklarning 61,5 % qismi esa tamaki 
mahsulotlarini iste’mol qilmaslikni tushunishadi
13
. Mamlakat yoshlari orasida 
sog‘lom turmush tarzining muhim aspekti sport bilan shug‘ullanish hisoblanib, bunda 
yoshlar orasida gender tafovut ham ko‘zga tashlanishiga guvoh bo‘lish mumkin
14
. 
Agar mamlakatdagi boshqa etnik guruhlar bilan solishtirilsa, unda aynan qozoq 
millatiga mansub yoshlarning sport bilan shug‘ullanish ko‘rsatkichi nisbatan 
10
Убайдуллаева Р., Ота-Мирзаев О., Қаюмов Ў., Қуронов М. Ўзбекистон ёшларининг ижтимоий қиёфаси (социологик 
тадқиқот). Тошкент. “Адабиёт учқунлари”., 2014. 
11
Убайдуллаева Р., Ота-Мирзаев О., Қаюмов Ў., Қуронов М. Ўзбекистон ёшларининг ижтимоий қиёфаси (социологик 
тадқиқот). Тошкент. “Адабиёт учқунлари”., 2014. 
12
Убайдуллаева Р., Ота-Мирзаев О., Қаюмов Ў., Қуронов М. Ўзбекистон ёшларининг ижтимоий қиёфаси (социологик 
тадқиқот). Тошкент. “Адабиёт учқунлари”., 2014. 
13
Молодежь Центральной Азии. Казахстан. (На основе социологического опроса). Представительство Фонда им. Ф.Эберта 
в Казахстане, Алматы ТОО «DELUXE PRINTERY» 2016. 
14
Молодежь Центральной Азии. Казахстан. (На основе социологического опроса). Представительство Фонда им. Ф.Эберта 
в Казахстане, Алматы ТОО «DELUXE PRINTERY» 2016. 

---

147