Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari 2020/1(22) issn 2181-9580

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/1(22) 
(Ashxobod bitimi) imzolandi
8
. 2014-yil 6-avgustda ushbu Bitimning amalga 
oshirilishi bo‘yicha Memorandum imzolandi
9
. Markaziy Osiyo mamlakatlari va 
Fors ko‘rfazi hamda Ummon dengizi portlari o‘rtasidagi tovarlarni uzluksiz 
tashishga va tranzit uchun ishonchli transport yo‘lagini yaratishga yo‘naltirilgan 
ushbu hujjat 2014-yil 15-oktabrda
 
tasdiqlandi.
Hujjatdan kelib chiqib, 2016-yil 23-aprelda Markaziy Osiyo, Fors ko‘rfazi 
hamda Ummon dengizi portlari transport yo‘lagini vujudga keltiruvchi xalqaro 
transport va tranzit yo‘lagini yaratish to‘g‘risidagi Ashxobod bitimi kuchga 
kirdi
10. 
Ma’lumot o‘rnida aytish mumkinki, bugungi kunga kelib mintaqada transport 
sektorining YaIM tarkibidagi ulushi 5% dan 15% gacha oshganligi fikrimiz 
tasdig‘idir
11
. Biroq, bu ko‘rsatkich harakatlarni samarali muvofiqlashtirish hisobiga 
yildan-yilga sezilarli miqdorda oshib borishi mumkin. Shu sababli, Markaziy Osiyo 
davlatlari transport kommunikatsiyalari sohasidagi hamkorlik va transport sektorini 
rivojlantirish bo‘yicha birgalikdagi tashabbuslarni muntazam ravishda muhokama 
qilishga intilmoqdalar. Ma’lumotlarga qaraganda, hozirgi paytda O‘zbekiston 200 dan 
ortiq transport kompaniyasiga ega avtomobillarda xalqaro yuk tashuvchilar 
uyushmasining a’zosi hisoblanadi.
Agar 2008-yilda bu kompaniyalar tomonidan 560,2 ming tonna eksport-import 
yuklari tashilgan bo‘lsa, 2015-yilga kelib mazkur ko‘rsatkich 1583,2 ming tonnaga 
yetdi, ya’ni 2,8 barobar oshdi. Mazkur uyushma Avtomobil transporti xalqaro 
ittifoqida, shuningdek, chet eldagi tashkilotlar oldida milliy yuk tashuvchilarimizning 
soha faoliyatiga doir barcha masala bo‘yicha manfaatlarini ifodalaydi va himoya 
qiladi
12
. Ta’kidlash joizki, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning prezidentlik 
faoliyatining boshlanishi mintaqaviy transport kommunikatsiyalari tizimida yangi 
davrni boshlab berdi. Markaziy Osiyo mamlakatlari ana shunday tashabbuslar va 
o‘zaro ishonch, do‘stona muhit sharoitida qator transport kommunikatsiyalariga doir 
loyihalarni amalga oshirib kelmoqda.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev 2018-yilda Nursulton shahrida bo‘lib o‘tgan 
Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining birinchi 
uchrashuvida transport-
kommunikatsiya loyihalarini amalga oshirish orqali mintaqaga yirik dengiz portlari va 
jahon bozorlari bilan bog‘lanish imkonini berish ustuvor vazifa ekanligiga e’tibor 
qaratgan edi. Shuningdek, davlatimiz rahbari tashabbusi bilan BMT Bosh 
8
Tűrkmenistanyń transport başlangyçlary: täze halkara geoykdysady giňişliginiň arhitekturasy. // Türkmenistanyń daşary syýasaty 
we diplomatiýasy. –A.: 2011. № 2. –S. 7. 
9
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномалари тўплами. Т.: 2016. №1-3. – Б. 12-14. 
10
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномалари тўплами. Т.: 2016. №1-3. – Б. 4-11. 
11
http://gazeta.norma.uz/publish/doc/text129867_transport_va_logistika_bugun_va_istiqbolda Мурожаат этилган сана: 2017 йил 
8 март. 
12
Қоржовов А. Логистика – тараққиёт мезони. // Халқ сўзи. – 2016. – 23 апрель. 

---

132