To sh k en t axborot texnologiyalari universiteti

xotirasi bilan video m a’lumotlami almashish tezligini oshiradi. Bu
bo'linmasiz, siz kompyuterga ko'pgina zamonaviy kompyuter o'yin-
larini normal ishlashini ta’minlab beruvchi o'ta zamonaviy A G P —
videokartalarni ulay olmaysiz.
Operativ xotira. Tekshirib ko'ring, asosiy plata qanday turdagi
va chastotadagi operativ xotira bilan ishlay oladi?
20

---

— Odatda, zamonaviy platalar ikki turdagi D D R (D e De Er)
xotiralari bilan ishlay oladi: SDRAM (Es De RAM) va D D R 2 (D e
De Er 2).
— Birinchi turdagi xotira ishonchliroq xotira sifatida zamonaviy
kompyuterlar uchun standart turga aylangan.
— Ikkinchi turdagi xotira birinchisiga qaraganda tezkorroq, ammo
u bilan ayrim hollarda tizim ishida notekislik kuzatiladi.
— Ya’ni so ‘rov berilgan vaqtdan, shinada m a’lumotlar paydo
b o‘lgungacha ko‘p kutish vaqtlari vujudga keladi (1.9-rasm).
\
1.9-rasm. Operativ xotira.
Signallami uzatish orasidagi kengaytirilgan interval va ma’lumotlar
qatorini regeneratsiya qilish vaqtining ko‘pligi butun tizim ishida
buzilishlarga olib kelishi mumkin. Ayrim ishlab chiqaruvchilar bu
vaqtlarni qisqartirishda muvaffaqiyatlarga erishishdi, ammo bunday
ishlab chiqarish keng yoyilgani y o ‘q, shuning uchun bu xotirani
ko'pincha ekstremal deb atashadi, chunki ishlab chiqarishda bir tekis
ishlaydigan turlarga nisbatan ishga yaroqsiz deb topiladigan modullami
soni ko'pdir.
Ishlab chiqaruvchilar operativ xotiraning maksimal ish tezligiga
erishish uchun nafaqat uning shina chastotasini oshirmoqda, balki
ikkitalik xotiradan ham foydalanilmoqda. Bu esa tezlikni ikki barobar
oshirish imkonini yaratdi, shuning uchun operativ xotirani maksimal