Abdulla sher axloqshunoslik


Im o m Ism o il a l-B u xoriy. A l-a d a b al-m ufrad. Т ., « 0 ‘zb ekiston», 1990. 19-b



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/209
Sana07.07.2022
Hajmi10,65 Mb.
#753233
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher) (1)

1 Im o m Ism o il a l-B u xoriy. A l-a d a b al-m ufrad. Т ., « 0 ‘zb ekiston», 1990. 19-b.
2 X u zoriy. N u r u l-Y aq in . Т ., « C h o ‘lpon» — «Kam alak», 1992. 271-b .
www.ziyouz.com kutubxonasi


n u q ta y i n a z a rd a n y o n d a s h g a n la r. B u la r o r a s id a b u y u k a llo m a , 
elatdoshim iz 
Abu 
Lays as-S am arq an d iy (978(9)—1003) alohida o ‘rin 
egallaydi. U ning, ayniqsa, «Tanbeh ul-g‘ofiliyn» va «B o‘ston ul-orifiyn» 
asarlari m usulm on olam ida m ashhur.
Abu Lays Sam arqandiy o ‘z kitoblarida m uayyan diniy-fiqhiy m asala 
yuzasidan hadislam i isbot tarzida k eltirar ekan, asosiy e ’tibo rni ularning 
axloqiy m o h iy a tin i ochib berish g a q a ra ta d i. B u n d ay y on dashuvni 
to ‘g ‘ridan t o ‘g ‘ri m usulm on kishisining fazilatlari yoki illatlariga (hayo, 
m uloyim lik, hasad, kibr, g ‘iybat va h .k .) b a g ‘ishlangan boblardagina 
em as, balki haj, nam oz, qiyom at singari s o f d in iy -fiq h iy m avzudagi 
m asalalard a h am yaqqol k o 'rish im iz m u m k in . M asalan , taq v o d o r 
deganda xalq ichida odatda h a ro m va m ak ru h (c h o 'c h q a g o ‘shti, 
tuxum , ot g o ‘shti v.b.) narsalar iste’m ol qilm ay d ig an , k o 'p c h ilik d an
ajralib tu rad ig an odam tush u n ilad i. V a h o la n k i, h a d isla rd a n b irida 
shunday rivoyat qilinadi:
«Payg‘am b ar (s.a.v.) aytadilar: «Agar sizlar egilib qolguninggizcha 
nam oz o 'q ib , torga o'xshab qolguningizcha r o ‘za tutsalaringiz ham , 
faqat taqvo bilangina ular sizga foyda b erad i» 1.
Bu hadis bilan tanishgach, alb atta sizda, n a h o tk i taqvo shunchalik 
k a tt a n a r s a b o ‘ls a , d e g a n h a y r a t p a y d o b o 'l a d i . A b u L a y s 
Sam arqandiyning sharhini o ‘qiganingizdan keyingina uning m a ’nosi 
naqadar keng, o ‘z ichiga deyarli butun boshli b ir axloq kodeksini qam rab 
oluvchi m a ’naviy hodisa ek an in i an g lab yetasiz. A na shu sh arh n i 
ixcham lashtirilgan holda keltiramiz:
«Faqih aytadilar: « Taqvoning alom ati o ‘nta narsada bilinadi:
1. Tilni g ‘iybatdan saqlash...
2. Yomon gumondan saqlanish...
3. Masxara qilishdan saqlanish...
4. Harom narsalardan ko 'zn i tiyish...
5. Rost gapirish...
6. A llohning bergan n e ’m a tla rin i ta nim oq va nafsiga ajabla nib
qolmaslik...
7. 
M olini haq narsalarga ishlatish...
8. N afsi uchun ulug‘lik va kibrni talab qilmaslik...

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish