Abu rayxon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti geologiya va konchilik ishi

4.7.Tayanch tarmoq punktlarida burchak masofa va nisbiy balandliklarni 
o’lchash tartibi 
1.
Burchak o’lchash burchak kon lahimlarida priyomlar usulida 2T30
teodalit vositasida o’lchanadi yrim priyomlar orasidagi o’lchangan burchaklar 
farqi 1` dan oshmasligi kerak. 
Qiya kon lahimlarida qiyalik burchagiga qarab 1`20`` dan 2`30`` gacha 
bo’lishi mumkin nazorat burchaklar orasidagi farq 1` dan oshmaydi. Agar 
avtamatik markazlashtirish qo’llanilsa, o’lchanayotgan burchakning kichik tomoni 
5-10 m gacha bo’lishi mumkin 2 masofa o’lchash kon lahimlaridagi tayanch 

---

31 
tarmoqlari orasidagi masofalar “Topaz” svetodalnomer vositasida tasvir tarmoqlari
orasidagi masofalar esa RGD-50 po’lat ruletka yordamida o’lchanadi o’lchash 
tartibi yo’riqnomada keltirilgan. Ruletkalarni qo’llashdan oldin kompararlash 
zarur nisbiy xatolik 1:15000 o’lchash dinomametr yordamida taranglashtirilib 
tekshirib ko’riladi, harorat o’lchab boriladi. Poliganametriya tarmoqlari tomonlari 
mustaqil 2 marta o’lchanadi, ular orasidagi farq 3 sm dan oshmasligi kerak ( 
svetadalnomerda o’lchaganda ) yoki 1:3000 ( tomonlar uzunligiga nisbatan )
tashkil qilinishi shart.[5] 
Poliganametriya tarmog’i kon lahimlari kov joyiga nisbatan 500 m 
masofadan ortiq bo’lib ketmasligi kerak.
3- nisbiy balandliklar o’lchash nivelerlash TH-6 niveleri bilan olib boriladi. 
Geometrik nivilirlash mustaqil ikki marta ikki tomonlama o’rtadan amalga 
oshiriladi. Reyka bilan nivelir orasidagi masofa 100 m dan oshmasligi kerak. 
Reykadan sanoqlar 1m gacha olinadi. Nivelirlash xatoligi 50
 
mm dan 
oshmasligi kerak, bu erda L- nivelerlash tarmog’ining uzunligi km. Tenglashtirish 
hisoblari tarmoq mohiyatidan kelib chiqib soddalashtirilgan yoki ketma ket 
yaqinlashish usuli bilan amalga oshiriladi. Ko’rilgan masalalar malakaviy bitiruv 
ishi vazifasidan kelib chiqib tahlil qilinadi. Shuning uchun boshqa marksheyderlik 
ishlari mazkur ishda o’z ifodasini topmadi.