Август 2020 10-қисм

Август 2020 10-қисм
Тошкент
ҳосил қилинган ахборот эса, ўз истеъмолчисига эга бўлган юқори баҳоларга эга товар 
сифатида қадрланади.
Компьютер имкониятларининг такомиллашуви ҳамда ишлаб чиқариш ва ҳаётни турли 
соҳаларига жадал тарзда кириб бориши мос фан соҳасини информатика фани предмети
-
ни бир неча бор тубдан янгиланишига олиб келган. Ҳозирги кунда компьютер ва унга 
дастурий таъминотларига муайян билим ва кўникмалар мажмуасини белгилаш имконини 
беради ва тақозо қилади.
Ахборот икки тури яъни узлуксиз ва узилишли бўлиши мумкин. Ҳар қандай соҳада 
фаолият қилаётган кишилар кундалик ҳаётида ахборотни йиғиши, сақлаши, узатиши, 
ўзгартириши, қайта ишлаши керак. 
Информатика – инсоният фаолиятининг бир соҳаси бўлиб, у ахборотни ҳосил қилиш, 
сақлаш ва компьютер ёрдамида уларни қайта ишлаш, шу билан бир қаторда тадбиқ муҳити 
билан ўзаро боғлиқ бўлган жараёнларнинг алоқадорликларини ўз ичига оладиган кўникма 
ва воситалар тизимидир. 
Информатика атамаси 50 - йиллар охирида Францияда вужудга келди. У ахборот 
(information) ва автоматика (automatique) сўзларини бирлаштиришдан ҳосил бўлиб, 
«маълумотларни автоматик қайта ишлаш» деган маънони билдиради. 
Мустақил фан сифатида информатика 40 – йиллар охирида техника, биология, ижтимоий 
ва бошқа соҳаларда бошқаришнинг умумий тамойиллари ҳақидаги – кибернетика фани 
базасида вужудга келди.
Информатика кенг маънода инсоният фаолиятининг барча соҳаларида ахборотни ком
-
пьютер ва телекоммуникациялар ёрдамида қайта ишлаш, сақлаш, узатиш билан боғлиқ 
бўлган соҳадир. Тор маънода информатика уч қисмдан иборат: техник воситалар, дастур
-
лар ва алгоритмларни ташкил этади.
Ўқитувчилар ўз иш фаолиятларини тартибга солиш, бир тизимга келтириш, илгаридан 
лойиҳалаштирилган таълим жараёнини босқичма-босқич амалиётга жорий этиш каби тех
-
нологик жараёнга йўналтирилгандир. «Таълим технологияси» тушунчаси «Таълим мето
-
дикаси» тушунчасига нисбатан кенгдир. «Таълим услуби» - ўқув жараёни вазифаларини 
ҳал қилишга йўналтирилган ўқитувчи ва ўқувчиларнинг биргаликда фаолият кўрсатиш 
усулидир. «Таълим услубиëти» эса муайян ўқув предметини ўқитишнинг илмий асослан
-
ган услуб, қоида ва усуллар тизимини ифодалайди. 
Ўқитувчининг фаол тарзда фаолият кўрсатишига йўналтирилган, дарснинг услубий иш
-
ланмасидан фарқли ўлароқ, таълимнинг педагогик технологияси таълим олувчи (ўқувчи) 
ларга йўналтирилган бўлиб, уларнинг шахсий ҳамда ўқитувчи билан биргаликдаги фаоли
-
ятини ҳисобга олган ҳолда ўқув материалларини ўзлаштиришига қаратилади. 
Ўқитишнинг янги ахборот технологияси деганда – фақат ўқув тарбия жараёнга 
қўлланиши мумкин бўлган энг янги ахборот технологияларни тушунилади. 
Ахборот технологиялари – ижтимоий ҳаётининг барча соҳалари учун ахборот яратиш, 
тўплаш, узатиш, сақлаш, ва қайта ишлаш ҳисоблаш техникаси ва алоқа тизимларидан 
фойдаланишдир (Г. Поппель, Б. Голдстайн. Информационная технология: миллионные 
прибыли. М., 1990.).
Ҳозирги кунда ўқитувчилар янги ахборот технологияларини қўллаб дарс ўтиш муҳим 
ўрин эгаллайди. Ўқитувчи ишлаб чиқариш тараққиётининг келажаги, йўл йўриқлари ва 
хусусиятларини билиши, шу билан биргаликда ўзи яшаб турган халқнинг анъаналари ва 
урф-одатларидан ҳабардор бўлиши лозим. Аҳолининг руҳиятини, ижтимоий, ахлоқий, 
мафкуравий, хуқуқий, маиший, оилавий одатлари ҳақида янги ахборот олиб туриши ва 
буни ўз таълим тарбиявий ишларида фойдаланиши ахборот технологиясини вазифалари
-
дан биридир.
Асосий эътибор ҳозирги замон талаблари асосида ишлай оладиган мактаблар, бола
-
лар боғчаларида ижодкорлик, изланувчанлик билан меҳнат қилиш, тажриба ва синов
-
лар ўтказишдан чўчимайдиган, таълим соҳасидаги ислоҳотлар йўналиши ва моҳиятини 
чуқур англайдиган, ўз касбига садоқатли ўқитувчи ва тарбиячиларни тарбиялаб беришга 
қаратилмоқда. 
Замонавий ахборот технологиялари, компьютерлаштириш ва компьютер тармоқлари 
негизида таълим жараёнини янги ахборотлар билан таминлаш ривожланади. Ҳозир ҳар 
бир ўқувчининг ва талабанинг бошқа зарур сифатлардан ташқари мустақил, эркин, хур 

---

328